Etkinlik Tasarım Ve Uygulama Prensipleri Çerçevesinde 7. Sınıf Matematik Ders Kitabı Etkinliklerinin Değerlendirilmesi/An Evaluation Of The 7th Grade Mathematics Textbook Tasks Within The Framework Of Principles Of Task Design

Yıl 2011, Cilt: 8 Sayı: 16, 303 - 318, 06.12.2013

Abdulkadir Kerpiç Ali Bozkurt

Öz

Bu çalışmada ilköğretim 7. Sınıf matematik ders kitabında verilen etkinliklerin etkinlik tasarım ve uygulama prensipleri çerçevesinde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda doküman incelemesi yoluyla Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları'nın 2009 tarihli 7. Sınıflar matematik ders kitabındaki 90 adet etkinlik incelenmiştir. Etkinliklerin analizinde etkinlik tasarım ve uygulama prensipleri esas alınarak betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Sonuç olarak ders kitabındaki etkinliklerin genelde etkinliğin amacı, öğrencilerin ön bilgileri, bütün öğrencileri kapsaması, kullanılacak materyallerin uygunluğu, öğrenci rolleri ve ölçme ve değerlendirme gibi etkinlik tasarım ve uygulama prensiplerine dikkat edilerek tasarlandığı görülmüştür. Ancak bunun yanında etkinlik tasarımında önem arz eden etkinliğin birden fazla başlangıç noktasına sahip olması, öğretmen rolünün belirlenmesi ve öğrenci zorluk ve yanılgıları gibi tasarım prensiplerine yeterince dikkat edilmediği görülmüştür. Ayrıca zaman kullanımı ve sınıf organizasyonu prensiplerine ise hemen hemen hiç vurgu yapılmadığı görülmüştür. Matematik öğretim programı kapsamında öğretim alanlarının etkinliklerle zenginleştirilip öğrenmelerin daha anlamlı ve kalıcı olması hedeflenmektedir. Dolayısıyla etkinliklerin etkinlik tasarım ve uygulama prensipleri göz önünde bulundurularak hazırlanması, etkinlikler yardımıyla gerçekleştirilen öğretimin kalitesini artırıp öğrenmelerin daha anlamlı ve daha kalıcı olmasına katkı sağlayacaktır.

Abstract

In this study it is aimed to evaluate the tasks included in the 7^th grade mathematics textbook in terms of task design principles. 90 activities in the textbook which was published by Ministry of National Education in 2009 for 7^th grades were examined through documentary analysis. For data analysis descriptive analysis was conducted. According to the result of this study, it was determined that tasks in the textbook are generally compatible with some principles such as aim of activity, students' prior knowledge, required materials, the roles of student, assessment and evaluation. However, besides this, multiple start point, determining the role of teacher, and student's misconceptions and difficulties that are important in the task design were not considered adequately. In addition, it was almost no emphasis on the use of time and the principles of class organization. In the new national curriculum it is aimed that learning areas to be enriched with activities. Therefore, tasks in the textbooks which are designed according to all task design principles will increase quality of learning, and contribute to meaningful learning.

Anahtar Kelimeler

Öğretim etkinlikleri, Ders kitabı, Etkinlik tasarım ve uygulama prensipleri

Kaynakça

• Ainley, J., Pratt, D., & Hansen, A. (2006). “Connecting Engagement and Focus in Pedegogic Task Design”. British Educational Research Journal, 32(1), 23-38.
• Ainley, J., & Pratt, D. (2005). RF01: The Significance of Task Design in Mathematics Education: Examples from Proportional Reasoning, in Chick, H. L. & Vincent, J. L. (Eds.). Proceedings of the 29th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education, Vol. 1, 93-122. Melbourne: PME.
• Aksu, H.H. (2008). “Öğretmenlerin Yeni İlköğretim Matematik Programına İlişkin Görüşleri”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1).
• Altun, M. (2008). Matematik Öğretimi. Bursa: Aktüel Alfa Akademi
• Bal, A.P. (2008). “Yeni İlköğretim Matematik Öğretim Programının Öğretmen Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt. 17, Sayı. 1, 53-68.
• Baturo, A., ve Cooper, T., Doyle, K. & Grant, E. (2007). “Using Three Levels in Design of Teacher-Education Task: The Case of Promoting Conflicts with Intuitive Understanding in Probability”. Journal of Mathematics Teacher Education, 10:251-259
• Bell, A. (1993). “Principles for the design of teaching”. Educational Studies in Mathematics, 24(1), 5-34.
• Bransford, J. D., Brown, A. L., & Cocking, R. R. (Eds.). (2000). How people learn: Brain, mind, experience, and school. Washington, DC: National Academy Press.
• Connolly, T., Arkes, H., & Hammond, K. (2000). Judgment and Decision Making: an Interdisciplinary Reader. Second Edition.
• Demirel, Ö. (2004). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Doyle,W. (1992).”Curriculum and pedagogy”. In Jackson, P. (Ed), Handbook of Research on Curriculum (ss. 486-516). New York: McMillan.
• Dreyfus, T., & Tsamir, P. (2004). “Ben's consolidation of knowledge structures about infinite sets”. Journal of Mathematical Behavior, 23(3), 271-300.
• Eraslan, A. (2011). “İlköğretim matematik öğretmen adaylarının model oluşturma etkinlikleri ve bunların matematik öğrenimine etkisi hakkındaki görüşleri”. İlköğretim Online, 10(1), 364-377.
• Fidan, N., & Erden, M. ( 1993 ). Eğitime Giriş, Ankara: Alkım Yayınevi.
• Gömleksiz, M.N. (2005). “Yeni ilköğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), s. 339-384.
• Henningsen, M., & Stein, M.K. (1997). “Mathematical Tasks and Student Cognition: Classroom-Based Factors That Support And Inhibit High-Level Mathematical Thinking and Reasoning”. Journal for Research in Mathematics Education, 28(5), 524-549.
• Jones, I., & Pratt, D. (2006). “Connecting the Equals Sign”. International Journal Computer Mathematics Learning 11: 301–325
• Özden, Y. (2000). Ögrenme ve Ögretme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Kayaaslan, A. (2006). “İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Matematiğin Doğası ve Matematik Öğretmenliği Hakkındaki İnançları,” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kaya, A. ve Azar, A. (2010). “İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Matematik Ders Kitaplarındaki Etkinliklere İlişkin Öğretmen Görüşleri”. Milli Eğitim Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 39(189),269-291.
• Kerpiç, A. (2011). “Etkinlik Tasarım Prensipleri Çerçevesinde 7. Sınıf Matematik Ders Kitabı Etkinliklerinin Değerlendirilmesi”. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep
• Korkmaz, Ü. (2008). “İlköğretim 4. Sınıf Matematik Müfredatının Öngördüğü Etkinlikler Hakkında Öğretmen Görüşleri (Kocaeli Örneği)”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Küçüközer, H., Bostan, A, Kenar, Z., Seçer, S. ve Yavuz, S. (2008). “Altıncı Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Kitaplarının Yapılandırmacı Öğrenme Kuramına Göre Değerlendirilmesi”. İlköğretim Online, 7(1), 111-126.
• MEB, (2009). İlköğretim Matematik Dersi 6-8. Sınıflar Programı ve Kılavuzu. M.E.B yayınları, Ankara
• Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. Second Edition. California: Sage Publications.
• Olkun, S. ve Uçar Z. T. (2007). İlköğretimde Etkinlik Temelli Matematik Öğretimi. Ankara: Maya Akademi.
• Özmantar, M.F., ve Bingölbali, E. (2009) Etkinlik tasarımı ve temel tasarım prensipleri. İçinde Bingölbali, E., Özmantar, M.F. (Ed), İlköğretimde Karşılaşılan Matematiksel Zorluklar ve Çözüm Önerileri. Pegem Akademi, Ankara.
• Özmantar, M.F. Bozkurt, A., Demir, S., Bingölbali, E. ve Açıl, E. (2010). “Sınıf Öğretmenlerinin Etkinlik Kavramına İlişkin Algıları”, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 30, 379-398
• Özpolat, A.R., Sezer, F., İşgör, İ.Y. ve Sezer, M. (2007). “Sınıf Öğretmenlerinin İlköğretim Programına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi”. Milli Eğitim Dergisi. 174, 206-213.
• Piaget, J. (1971). Biology and Knowledge. (B. Walsh, Trans.) Chicago: The University of Chicago Press.
• Smythe, J.A., & Ivan T. (1999). “On The Relationship Between Time Management And Time Estimation”. British Journal Of Psychology, Vol:90.
• Stylianides, A.J., & Stylianides G.J. (2008). “Studying the Classroom Implementation of Tasks: High-Level Mathematical Tasks Embedded in 'Real-Life' Contexts”. Teaching and Teacher Education, 24: 859-875
• Swan, M. (2007). “The Impact of the Task-Based Professional Development on Teachers' Practices and Beliefs: A Design Research Study”. Journal of Mathematics Teacher Education, 10, 217-237.
• Shcwarz, B.B., & Linchevski, L. (2007). “The Role of Task Design and Argumentation in Cognitive Development during Peer Interaction: The Case of Proportional Reasoning”. Learning and Instruction, 17(6), 510-531.
• Taş, S. (2010). “İlköğretim Okullarında Sınıfta Zaman Kaybettiren Etkinlikler”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 12.
• Türnüklü, A. (2000). “Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 24: 543-559
• Ubuz, B., Erbas, A.K¸ Çetinkaya, B. & Özgeldi, M. (2010). “Exploring the quality of the mathematical tasks in the new Turkish elementary school mathematics curriculum guidebook: the case of algebra”, ZDM Mathematics Education, 42: 483–491
• Uğurel, I. ve Bukova-Güzel, E. (2010). “Matematiksel Öğrenme Etkinlikleri Üzerine Bir Tartışma Ve Kavramsal Bir Çerçeve Önerisi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 39: 333-347
• Watson, A., & Mason, J. (2007). “Taken-as-shared: A Review of The Common Assumptions about Mathematical Tasks in Teacher Education”. Journal of Mathematics Teacher Education, 10, 205-215.
• Yeo, J.B.W. (2007). “Mathematical Tasks: Clarification, Classification and Choice of Suitable Tasks for Different Types of Learning and Assessment”. Technical Report ME2007-01, Mathematics and Mathematics Education National Institute of Education, Singapore.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınları.