Diz Kuvveti ve Beden Kitle İndeksinin 30 Metre ve 1500 Metre Koşu Performansına Etkisinin Araştırılması/Effect Of Knee Strength And Body Mass Index On 30 M And 1500 M Running Performance

Yıl 2009, Cilt: 6 Sayı: 11, 401 - 419, 24.01.2014

Yavuz Ağaoğlu Hasan Eker Osman İmamoğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı Beden Eğitimi ve Spor Bölümü özel yetenek sınavına giren adaylarda diz fleksiyon ve ekstansiyon kuvveti ile Beden Kitle İndeksinin 30 metre sürat ve 1500 metre koşusuna etkisinin araştırılmasıdır. Bu amaçla araştırmaya, Beden Eğitimi ve Spor Bölümü özel yetenek sınavına giren 1093 erkek ve 259 bayan alınmıştır. Adaylara önce 1500 m koşusu yaptırılmış; erkeklerde 5 dakika 10 saniye ve altında, bayanlarda 6 dakika 40 saniye ve altında koşan adaylar bir sonraki aşamaya geçebilmişlerdir. Bir sonraki aşamada adaylar 30 m sürat koşusuna tabi tutulmuşlar ve sn olarak en iyi koşan adaylar sınavı kazanmışlardır. Sınava katılan adayların branşlara göre aralarındaki farklılıkları belirlemek için varyans analizi (ANOVA) yapılmış farklılıkların kaynağının tespiti içinse LSD testi uygulanmıştır. Kazanan ve kaybedenler arasındaki farklılıklar independent t-testi ile tespit edilmiştir. 1500 metreyi verilen sürede koşarak özel yetenek sınavını kazanan ve kaybedenlerde diz kuvvetleri istatistiksel anlamda farklı değildir (p>0.05). 1500 metre koşusuna girenlerde spor branşlarına göre diz kuvvetleri hem erkeklerde hem de bayanlarda istatistiksel olarak anlamlı değildir (p>0.05). 30 metre koşusuna göre değerlendirmede kazanan ve kaybedenlere baktığımızda hem erkeklerde hem de bayanlarda kazananların diz kuvvetleri, kaybedenlerden daha iyi olmakla beraber anlamlı fark bulunmamıştır (p>0.05). Yine 30 metre koşusuna göre değerlendirmede, bayanlarda kazanan ve kaybedenler arasında diz kuvvetleri ağırlıklı olarak kaybedenlerde istatistiksel olarak anlamsız bir şekilde daha fazladır (p>0.05). Sonuç olarak diz ekstansiyon ve fleksiyon kuvvetlerinin 30 metre ve 1500 metre koşusunda sınavı kazanma ve kaybetmede etkisinin olmadığı görülmüştür. Beden Kitle İndeksinin yüksekliğinin 1500 metre koşusunda olumsuz etki ettiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: Özel yetenek, sınav, motorik özellikler, diz kuvveti

Abstract

The aim of this study is to search the effect of knee flexion and extension strength on 30 m sprint and 1500 m running time who attend to special ability exam of physical education and sports department. To this purpose 1093 male candidate and 259 female candidate participated the exam. First of all they run 1500 m. Males who run 1500 m in or under 5 minute 10 second; female who run 1500 m in or under 6 minute 40 second could participate the second stage of exam, the others were eliminated. In the subsequent stage 30 m sprint test was applied. A one-way analysis of variance and LSD tests were performed to assess differences between sports. Independent t-test was used to evaluate the differences between winners and losers. Knee strength values were not significantly different between 1500 m winners and losers (p<0.05) in both females and males. Knee strength values were not significantly different according to sport branches of 1500 m winners and losers (p>0.05). As a result of 30 m sprint test the winners knee strength was better than losers but this difference was not significant (p>0.05) in males. As a result of 30 m sprint test the losers knee strength was better than winners but this difference was not significantly (p>0.05). Knee extension and flexion strength don't affect the winning or loosing of 30 m and 1500 m running exam. High body mass index negatively affect 1500 m running time.

Key Words: Special ability, exam, motoric features, knee strength

Anahtar Kelimeler

Özel yetenek, sınav, motorik özellikler, diz kuvveti

Kaynakça

• Bloomfıeld, J. (1994). “Applied Anatomy and Biomechanics In Sport”. Blockweel. Scientific Publ., 46-92.
• Borris, T. (1991). Sprint Yeteneğinin Tanımlanması. (Çev.: Güner Güngör). Ankara: Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Yayını, s.17
• De Garay, A.L., Levine, L. & Carter, J.E.L., (1974). Genetic and Antropological Studies of Olympic Athletes. New York: Academic Press.
• Ekblom, B. (1994). Handbook of sports medicine and science, Football (Soccer). London: Blackwell Scientific Publications.
• Ersoy, G. (1991). Sporcu Beslenmesi., Ankara: Türkiye Futbol Federasyonu Eğitim Yayınları, No.13.
• Günay M., Sevim Y., Savaş S., & Erol A.E. (1994). “Plyometrik Çalışmaların Sporcularda Vücut Yapısı Ve Sıçrama Özelliklerine Etkisi”. Spor Bilimleri Dergisi, 6 (2), 38-45.
• Güneş Z., & Ersoy G. (1997). “SESAM Beslenme Ünitesine Müracaat Eden Elit Düzey Sporcuların Beslenme Alışkanlıkları, Kan Biyokimya Bulguları Ve Fiziksel Özelliklerinin Spor Branşlarına Yönelik Değerlendirilmesi”. Beslenme ve Diyet Dergisi, 26(2): 13-18.
• İmamoğlu O., Cebi M., Kishalı N.F., Ziyagil M.A., Baş, M. & Sivrikaya H., (2002). “Yıldız Futbolcuların Ardışık Sprint, Sıçrama ve Bacak Kuvvetleri İlişkilerinin Araştırılması”. 7.Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, 27-29 Ekim 2002, Antalya: Spor Bilimleri Derneği Yayını, s.117.
• İmamoğlu, O, Kopuz, C. & Dabak, Ş. (1997). “Üniversiteli Sporcularda Antropometrik Ölçümler İle Branşlara Uygunlukların Değerlendirilmesi” II. Spor Bilimleri Kongresi Bildiri Özetleri, 8-10 Mayıs 1997, İstanbul: Marmara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, s.51.
• Konter, E. ( 1997). Futbolda Süratin Teori ve Pratiği (1. Baskı). Ankara: Bağırgan Yayınevi.
• Oğuz Ş. & Sevim Y. (1992). “Elit Türk Hentbol Oyuncularının Bazı Fiziksel Değerlerinin Ölçümü Ve Yabancı Ülkeler Sporcuları İle Karşılaştırılması”. Spor Bilimleri II.Ulusal Kongresi Bildirileri, Ankara: s.420-425.
• Özer, K. (1990). “Yetenek Seçiminde Yapısal Faktörler” Spor Bilimleri I.Ulusal Sempozyumu Bildirileri, Ankara: s.305-321.
• Özer, K. (1993). Antropometri, İstanbul: Kazancı Matbaacılık.
• Yolsal, N., Kıyan A. &Özden, Y., (1998). “Beslenme Durumunu Değerlendirmede BKİ'nin Kullanımı”. Beslenme ve Diyet Dergisi, 27(2), 43-48.
• Yüksel, C., (1997). “Genç Atletler İçin Bacak Kuvvetini Geliştirici Çalışmalar”. Atletizm Günlüğü, Yıl 1, Sayı 2, s.23.