BİLECİK BÖLGESİ MERMER SEKTÖRÜNÜN ULUSLAR ARASI REKABETÇİLİK ANALİZİ: SEKTÖREL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2008, Cilt: 5 Sayı: 10, 193 - 217, 24.01.2014

Hakkı Eraslan İsa İpçioğlu Gürkan Haşit Burcu Erşahan

Öz

Dünya mermer rezervlerinin yaklaşık %40'lık bir kesiminin Türkiye'de yer aldığı belirtilmektedir. Mermer sektörümüzün genel rekabet stratejilerini belirlemek, sektörün değer zincirini oluşturan temel ve alt değişkenlerin rekabetçilik pozisyonunu ortaya çıkarmak, bu vesile ile sektörün uluslararası rekabetçilik gücünün artırılması için önerilerde bulunmak çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Ayrıca, Türk mermer sektörünün önemli üretim merkezlerinden birisi olarak kabul edilen Bilecik Bölgesi mermer sektörünün yapısı Elmas Modeli (Diamond Model) ile analiz edilmiş ve uluslararası rekabetçilik gücü ortaya çıkarılmıştır. Aynı zamanda, ülkemiz mermer endüstrisinin genel sorunları ile paralellik arzeden Bilecik Bölgesi mermer sektörünün geneline yönelik önerilerde bulunulmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı-yapılı derinlemesine mülakat yöntemi kullanılmış olup, analiz sonucunda Bölgenin uluslararası rekabetçilik gücü 'orta' düzeyde tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Rekabet Stratejileri, Elmas Modeli, Mermer Sektörü, Bilecik Bölgesi Mermer Sektörü, Türk Mermer Sektörü

Kaynakça

• Ayhan, M., 2003. Diyarbakır'da Mermer Sektörü, GAP-GİDEM Projesi, Diyarbakır.
• Ayhan, M., Topal, E., ve Akkoyun, Ö., 2004. Diyarbakır Mermer Sektörünün Türkiye Mermer Endüstrisindeki Yeri, Sorunları ve Çözüm Önerileri, Mermer Dergisi, İzmir.
• Bilecik Valiliği, 2006. Bilecik 21. Yüzyılın Sanayi ve Yatırım Kenti, Bilecik.
• Bulu, M., Eraslan İ.H., ve Şahin, Ö., 2004. Elmas (Diamond) Modeli İle Ankara Bilişim Kümelenmesi Rekabet Analizi, 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, 25-26 Kasım, Eskişehir.
• Bulu, M., Eraslan, İ.H., ve Kaya, H., 2006. Türk Elektronik Sektörünün Rekabetçilik Analizi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 9, Yıl 5, Bahar.
• Bulu, M., Karatas, A., and Eraslan, I.H., 2007. The Analysis of International Competitiveness Level of Turkish Leather Industry, III. International Strategic Management Conference, 21-23 June, Antalya.
• Çetin, T., 2003. Türkiye Mermer Potansiyeli, Üretimi ve İhracatı, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 3, ss: 243-256.
• Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), 1996. Çimento Hammaddeleri ve Yapı Malzemeleri, DPT Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Çalışma Grubu Raporu, Yayın No: DPT-2434-ÖİK: 491, Cilt 3., Nisan, Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), 2006. İllerde Öne Çıkan Sanayi Sektörleri; Bilecik, Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, www.dpt.gov.tr/bgyu/illerdesanayi/Bilecik.pdf, (12.05.2007).
• Erdoğan, B., ve Yavuz, A.B., 2002. Güneydoğu Anadolu'nun Miyosen Paleocoğrafyası İle Mermer Yataklarının İlişkisi, DEÜ Mühendislik Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 2, Mayıs.
• Erdoğan, B., ve Yavuz, A.B., 2003. Güneydoğu Anadolu'nun Miyosen Paleocoğrafyası ile Mermer Yataklarının İlişkisi, Meslek İçi Eğitim Semineri, 13-19 Ocak, Ankara, ss: 1-13.
• Erkan, H., ve Erkan, C., 2004. Bilgi Ekonomisinde Teori ve Politika, 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, 25-26 Kasım, Eskişehir.
• Genç, Ö., 2004. Blok Mermer ve Mermer İşleme Sektörü, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş., Ekim, Ankara.
• Gürcan, S., ve Sabah, E., 2003. Türkiye ve Afyon'da Mermer Sektörünün Gelişim Trendi, Türkiye IV. Mermer Sempozyumu (MERSEM'2003) Bildiriler Kitabı, 18-19 Aralık, Afyon.
• İpçioğlu, İ., Haşit, G. ve Taşer, A., 2006. AB (Avrupa Birliği) ve Mermer Sektöründeki KOBİLER: AB'yi Algılamaları ve Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:11, Sayı:1, ss:233-252.
• İpçioğlu, İ., 2008, Türkiye Mermer Sektörü Üzerine Bir Değerlendirme, (Ed. M. Zihni Tunca) Türkiye'de Mermer Sektörünün Mevcut Durumu, Sorunlar ve Öneriler, Asil Yayın Dağıtım, Ankara
• İstanbul Maden ve Metal İhracatçı Birlikleri (İMMİB), 2009. 2008 Yılı Ocak-Aralık Maden Sektörü İhracatının Değerlendirilmesi, http://www.immib.org.tr/MADEN/INDEX.ASP, (03.02.2009).
• İMMİB, www.immib.org.tr/MADEN/INDEX.ASP, (29.01.2007, 03.02.2009).
• İMMİB, www.immib.org.tr/MADEN/STAT.ASP, (29.01.2007; 03.02.2009).
• Karataş, A., Eraslan, İ.H., ve Ak, R., 2003. Türk Mermer Sektörünün Uluslararası Rekabetçilik Gücünün Analizi ve Ülke Ekonomisi Açısından Önemi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4, 12-140.
• Neven, D., and Droge, C.L.M., 2001. A Diamond for the Poor? Assessing Porter's Diamond Model for the Analysis of Agro-Food Clusters in the Developing Countries, Proceedings of the 11th Annual World Food and Agribusiness Forum and Symposium, 25-28 June, Australia.
• Öz, Ö., Pamuksuz, M.K., 2003. Understanding Competitiveness: The Case Of The Turkish White Goods Industry, European Applied Business Research Conference, Italy, Venice
• Porter, M., 1990. Competitive Advantage of Nations, Harvard University Press.
• Sabuncu, A., 2004. Türkiye'de Mermer Sektörü ve Marble 2004, 10. Uluslar arası Mermer, Doğaltaş ve Teknolojileri Fuarı, İzmir Ticaret Odası, İzmir.
• Sanayi Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, 2003. Bilecik Sanayi Potansiyeli ve Yatırım Alanları Araştırması, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Ankara.
• Sarıtaş, A., 2007. Burdur İli Mermer Sektörü Kurumsal ve Ekonomik Yapısı, Yüksek Lisanas Tezi, Akdeniz Üniversitesi.
• T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, 1995. Mermer ve Granit Sanayi Sektör Araştırması, Sanayi ve Geliştirme Müdürlüğü, Aralık, Ankara.
• Topal, E., ve Ayhan, M., 2005. Doğrusal Programlama Kullanılarak Mermer Fabrikalarının Üretim Optimizasyonu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Maden Kaynaklarının Değerlendirilmesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 21-23 Nisan, Diyarbakır.
• Tunca, M.Z., Aytemiz, L., Özaltın, O., ve Göçmen, G., 2007. Mermer İhracatçısı İşletmelerin Mevcut Durumlarına İlişkin Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, C.12, S.3, ss: 177- 192.
• Türkiye Mermer, Doğal Taş ve Makinaları Üreticileri Birliği (TÜMMER), 2006a. Türkiye Doğal Taş Madenciliği (Araştırma Raporu), www.yapi.com.tr/V_Images/arastirma/daogaltas_tummer_06.pdf, (28.01.2007).
• Türkiye Mermer, Doğal Taş ve Makinaları Üreticileri Birliği (TÜMMER), 2006b. http://www.tummer.org.tr/index.php?n=21 (28.01.2007).
• Uyanık, T., (2006a), Doğal Taşlar, T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı, İhracatı Geliştirme Etüde Merkezi.
• Uyanık, T., (2006b), Maden ve Mineraller, T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı, İhracatı Geliştirme Etüde Merkezi.
• Uyanık, T., 2007. Doğal Taşlar, T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı, İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi (İGEME), Ankara.
• Ürgüp, M.N., Başyiğit, C., ve Terzi, S., 1998. Türkiye'deki Mermer Sektörü, Sorunları ve Çözüm Önerileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3, ss: 111- 118.
• Yağız, S., ve Aydın, A., 2006. Doğal Taş İşletmeciliğinde Jeoteknik Araştırmalar: Karataş Mevkii (Denizli) Doğal Taş İncelemesi, MERSEM'2006 Türkiye V. Mermer ve Doğaltaş Sempozyumu, 2-3 Mart.
• Yılmaz, H., ve Safel, R., 2004. Mermer Sektörü, Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O., Sektörel Araştırmaları Serisi, No: 31.
• Yüzer, E., (2003), Dünden Bugüne Doğal Taş Kullanımı, Stone 2003 Stone, www.stonetr.com/eyuzerturkceson.pdf, (26.01.2006).
• Saylı, H., Kurt, M., ve Baytok, A., 2006. Şebeke (Network) Organizasyon Yapılarının Rekabet Gücü Kazandırma Rolü ve Afyonkarahisar Mermer Sektöründe Bir Uygulama Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, ss:31-46.
• www.bilmerder.org/tanitim.html, (12.12.2007).
• www.bilmerder.org/index.html, (12.12.2007).
• http://www.cedgm.gov.tr/cedbim/Documents/ced-el-kitabi.pdf (12.12.2007).