YAZMA ÖNCESİ ETKİNLİKLERİNİN YAZMA MOTİVASYONUNA VE YAZMA BAŞARISINA ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 48, 170 - 201, 31.12.2021

Metin Erbilen Mehmet Temizkan

Öz

Bu araştırmanın amacı yazma öncesinde uygulanan etkinliklerin ortaokul öğrencilerinin yazma motivasyonları ve yazma başarıları üzerindeki etkisini tespit etmektir. Deney öncesi giriş davranışlarıyla deney sonrası davranışları karşılaştırmak amaçlandığı için araştırmada ön test son test kontrol gruplu yarı deneysel model kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu Gaziantep il merkezinden iki okulun 8. sınıf düzeyindeki 10 şubesinden (5 şube deney grubu, 5 şube kontrol grubu) oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen “Yazma Motivasyonu Ölçeği” ve “Yazılı Anlatımda Planlama Becerisine Yönelik Çözümleyici Puanlama Anahtarı” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda deney grubu öğrencilerinin yazma başarılarına ilişkin ön test-son test ortalamaları arasında anlamlı farklılık ortaya çıkarken kontrol grubu öğrencilerinin yazma başarılarına ilişkin ön test-son test ortalamaları arasında anlamlı farklılık görülmemiştir. Bunun yanında hem deney grubu öğrencilerinin hem kontrol grubu öğrencilerinin yazma motivasyonlarına ilişkin ön test-son test ortalamaları arasında olumlu yönde anlamlı farklılık görülmemiştir. Bu sonuç yazma öncesi etkinliklerle yapılan yazma çalışmalarının öğrencilerin yazma başarısını artırdığını ancak öğrencilerin yazma motivasyonunu artırmada etkili olmadığını gösterir.

Anahtar Kelimeler

Yazma Öncesi, Yazma Motivasyonu, Yazma Başarısı

EFFECT OF PRE-WRITING ACTIVITIES ON WRITING MOTIVATION AND WRITING SUCCESS

Öz

Purpose of the study is to determine the effect of applied pre-writing activities on secondary school students’ writing motivation and writing success. Because of aiming to compare the basic behaviors of before experiment with the ones of after experiment, pretest posttest control group quasi-experimental model is used in the study. The study groups consist of ten classes (experiment groups of 5 classes, control groups of 5 classes) of 8th grade students of two schools in Gaziantep Province. “Scale of Writing Motivation” and “ Rubric of Analysing Planning Skills in Writing Expression” developed by the researcher are used to collect data. While writing skills of students in experiment group show a significant difference between the pretest and posttest, writing skills of students in control group did not show a significant difference between the pretest and posttest. However, averages of pretest-posttest of both experimental group and control group did not showed a significant difference. This result emerged that pre-writing activities increased students writing success but they were not effective in increasing their writing motivation.

Anahtar Kelimeler

Pre-writing, Writing Motivation, Writing Success

Kaynakça

• Abrekoğlu, B. İ. (2019). Yaratıcı dramanın yaratıcı yazma becerisine ve yazmaya yönelik tutuma etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Aktaş, N. (2019). Dijital yazma atölyesi etkinliklerinin yazma motivasyonu ve hikâye yazma becerisinin gelişimine etkisi. (Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Altuner, G. Ş. (2017). 6+1 analitik yazma ve değerlendirme modelinin sınıf öğretmenliği öğrencilerinin yazılı anlatım becerisi ve öz yeterliği ile yazma kaygısına etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Anılan, H. (2005). Yazılı anlatım becerilerinin geliştirilmesinde kelime ağı oluşturma yönteminin etkililiği. (Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Aydemir, Z. ve Öztürk, E. (2013). Reading motivation scale for texts: a validity and reliability study. Elementary Education Online, 12(1), 66‐76.
• Ayrancı, B. B. (2013). İlköğretim öğrencilerinin yazma becerisinin geliştirilmesinde çağrışım tekniğinin kullanımı. (Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Bacanlı, H. (2003). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Baroudy, İ. (2008). A procedural approach to process theory of writing: Prewriting techniques. The International Journal of Language Society and Culture. Issue 24, p. 1-10.
• Bruning, R. ve Horn, C. (2000). Developing motivation to write. Educational Psychologist, 35(1), 25-37.
• Canıtezer, A. (2014). 8. sınıf öğrencilerinin yazma motivasyonu ile yazılı anlatım beceri düzeyleri üzerine bir araştırma. (Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Codling, R. M. ve diğerleri (1996). The teacher, the text and the context: factors that influence elementary students motivation to write. Journal of Educational Research, 1-68. (Eric Document No: ED398 548).
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2005). Research methods in education. (5th ed.). London: RoutledgeFalmer.
• Coşkun, E. (2013a). Yazma eğitimi. İçinde A. Kırkkılıç ve H. Akyol (Edl.) İlköğretimde Türkçe Öğretimi. (ss. 49-91), Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Coşkun, E. (2013b). Yazma eğitiminde aşamalı gelişim. İçinde M. Özbay (Edl.) Yazma Eğitimi (ss. 49-87), Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Daly, J. A. ve Miller, M. D. (1975). The empirical development of an instrument to measure writing apprehension. Research in the Teaching of English, 9, 242-248.
• Demir, T. (2013). İlköğretim öğrencilerinin yaratıcı yazma becerileri ile yazma öz yeterlik algısı ilişkisi üzerine bir çalışma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(1), 84-114.
• Dönmez, A. F. (2013). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin Türkçe öğretiminde okuduğunu anlama ve yazma becerilerinin gelişmesinde karikatürün etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Durukafa, G. (1992). Cluster metodu yaratıcı kompozisyon. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3: 83-114, 1992.
• Duy, B. (2015). Güdülenme ve bireysel farklılıklar. İçinde A. Kaya (Edl.) Eğitim Psikolojisi, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Emir, S. (1984). Örnekleriyle kompozisyon yazma sanatı. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
• Erbilen, M. (2014). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımda planlama becerilerinin değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Erdoğan, M. (2018). Yaratıcı drama yönteminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin yaratıcı yazma becerilerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Et, E. (2019). Karikatürle yazma çalışmalarının ortaokul öğrencilerinin yaratıcı yazma becerisine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Glynn, M.S., Taasoobshirazi, G. ve Brickman, P. (2009). Science motivation questionnaire: Construct validation with nonscience majors. Journal of Research in Science Teaching, 46(2), 127–146.
• Göçen, G. (2019). The effect of creative writing activities on elementary school students’ creative writing achievement, writing attitude and motivation. Journal of Language and Linguistic Studies, 15(3), 1032-1044.
• Göçer, A. (2010). Türkçe öğretiminde yazma eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, ss. 178-195.
• Göçer, A. (2016). Yazma eğitimi dersinin Türkçe öğretmeni adaylarının yazmaya karşı tutumlarına etkisi. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi Cilt:13, Sayı:2, s. 343-352.
• Graham, S. ve Harris, K. R. (2000). The role of self-regulation and transcription skills in writing and writing development. Educational psychologist, 35(1), 3-12.
• Güner, G. (2004). Türkçe kompozisyon öğretiminde yazma öncesi yapılabilecek etkinlikler. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 224-228.
• Güner, M. (2016). Türkçe dersinde otantik görev temelli otantik materyal kullanımının öğrencilerin okuduğunu anlama, yazma becerileri ve yazma motivasyonları üzerindeki etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Hidi, S. ve Boscolo, P. (2006). Motivation and writing. Handbook Of Writing. In Macarthur, C., Graham, S. And Fitzgerald, J., Research (Eds.). New York: The Guilford Press.
• İnal, S. (2008). Beynin algılama süreci, yazma ve kümeleme stratejisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 55-64.
• Karaarslan, F. (2010). Konuşma ve yazma eğitiminde beyin fırtınası tekniğinin etkililiği. (Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Karakuş, F. (2000). Drama yönteminin ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin öykü yazma becerilerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Karatay, H. (2013). Süreç temelli yazma modelleri: 4+1 planlı yazma ve değerlendirme modeli. İçinde M. Özbay (Edl.), Yazma Eğitimi (ss. 21-42). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Karateke, E. (2006). Yaratıcı dramanın ilköğretim II. kademede 6. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım becerilerine olan etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Katrancı, M. (2015). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazma ve kitap okuma motivasyonlarının incelenmesi. Internal Journal of Language Academy, Volume 3/1 Spring, 57-72.
• Kauffman, D. F., Yılmaz Soylu, M. ve Duke, B. (2011). Öğretme motivasyonu ölçeğinin geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 279-290.
• Keller, J. (2006). Development of two measures of learner motivation. Florida State University, page 1 of 9.
• Kılıç, Ü. (2018). 9. sınıf öğrencilerine uygulanan drama yöntemine dayalı yaratıcı yazma çalışmalarının yazma tutumuna etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Ormrod, J. E. (2013). Öğrenme psikolojisi. (Çev. Ed. M. Baloğlu). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Özbay, M. ve Daşöz, T. (2016). Öz düzenlemeye dayalı öğrenme ve yazma eğitimi. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 56, s. 1441-1458.
• Özbay, M. ve Zorbaz, K. Z. (2011). Daly-Miller'ın yazma kaygısı ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 33-48.
• Özcan, S. T. (2014). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin yazma motivasyonları ile hikâye yazma becerilerinin değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Öztürk, E. (2013). The psychometric properties of the writing motivation scale. International Online Journal of Educational Sciences, 5 (2), 351-360.
• Öztürk, E. ve Uzunkol, E. (2013). İlkokul öğretmeni motivasyon ölçeğinin psikometrik özellikleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4): 421-435.
• Pajares, F. (2007). Empirical properties of a scaie to assess writing self-efficacy in school contexts. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 39, 239-249.
• Pajares, F. ve Valiante, G. (2001). Gender differences in writing motivation and achievement of middle school students: a function of gender orientation? Contemporary Educational Psychology 26, 366-381.
• Pajares, F., Valiante G. ve Cheon, Y. F. (2007). Writing self-efficacy and its relation to gender, writing motivation and writing competence: A developmental perspective. In S. Hidi & P. Boscolo. Writing And Motivation (pp.141- 162). Amsterdam: Elsevier.
• Payne, A. R. (2012). Development of the academic writing motivation questionnaire. Master of Arts, University of Georgia, Athens.
• Piazza, C. L. ve Siebert, C. F. (2008). Development and validation of a writing dispositions scale for elementary and middle school students. The Journal of Educational Research, 101(5), 275-285.
• Santrock, W. (2018). Eğitim psikolojisi (Çev. Ed. Siyez, D. S.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Schunk, D. H. (2014). Eğitimsel bir bakışla öğrenme teorileri. (Çev. Şahin, M.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Sever, E. (2013). Süreç temelli yazma modellerinin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım ve yaratıcı yazma becerilerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Sever, E. (2019). İş birliğine dayalı öğrenmenin yazılı anlatıma, öz düzenleme becerisine ve yazma motivasyonuna etkisi. (Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Slavin, R. E. (2015). Eğitim psikolojisi kuram ve uygulama (Çev. G. Yüksel). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Şentürk, N. (2009). Planlı yazma ve değerlendirme modelinin 8.sınıf öğrencilerinin bilgilendirici metin yazma becerilerini geliştirmeye etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Tağa, T. (2013). İlköğretim 7. sınıf Türkçe dersinde kullanılan zihin haritası tekniğinin öğrencilerin yazma becerilerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Tekşan, K. (2001). Yazılı anlatımı geliştirmede ön hazırlığın etkisi. (Doktora Tezi, On Sekiz Mart Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Tiryaki, E. N. (2012). Üniversite öğrencilerinin yazma kaygısının çeşitli değişkenler açısından belirlenmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(1), 14-21.
• Troia, G. A., Shankland, R. K., ve Wolbers, K. A. (2012). Motivation research in writing: theoretical and empirical considerations. Reading & Writing Quarterly: Overcoming Learning Difficulties, 28(1), 5-28.
• Türkel, A. (2011). Yaratıcı dramanın yaratıcı yazma başarısına ve yazmaya karşı tutuma etkisi: ilköğretim 8. sınıf. (Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Topuzkanamış, E. (2014). Yazma stratejileri öğretiminin Türkçe öğretmenliği birinci sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım başarısı ve yazma kaygısına etkisi. (Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Tok, T. N. (2017). Etkili öğretim için yöntem ve teknikler. İçinde A. Doğanay (Edl.) Öğretim İlke ve Yöntemleri (ss. 176-259). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, s. 176-259.
• Uysal, H. (2018). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin zihin haritası yöntemi ile hikâye yazma becerilerinin geliştirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Sıtkı Koçman Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Ünlüoğlu, C. (2015). Görsel destekli yazma etkinliklerinin öğrencilerin yazma başarılarına ve yazmaya yönelik görüşlerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Ünveren, I. T. (2018). Dramanın yazma becerisi üzerindeki etkisi (temel eğitim I. kademe 3. sınıf örneği). (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Üstün, Ö. (2007). Ortaöğretim üçüncü sınıfta Türk dili ve edebiyatı dersinde karikatür kullanımının yazılı anlatım öğretimine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Vallerand, R.J., Pelletier L. G., Blais, M.R., Briere, N.M., Senecal, C. ve Vallieres, E. F. (1992). The academic motivation scale: a measure of intrinsic, extrinsic, and amotivation in education. Educational, and Psychological Measurement, 52, 1003-1017.
• Yaman, H., Süğümlü, Ü. ve Demirtaş, T. (2016). Writing motivation scale: a study on validity and reliability. International Journal of Language Academy. 4/1 p. 283/294.
• Zimmerman, B. J. ve Risemberg, R. (1997). Becoming a self-regulated writer: A social cognitive perspective. Contemporary Educational Psychology, 22, 73–101.