Bağlamsalcılık Kavramının Meydan Tasarım Yarışmaları Üzerinden İrdelenmesi: 2000 Sonrası Bursa Örnekleri

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 57 - 69, 30.06.2019

İmran Gümüş

Öz

Geçmişten günümüze birçok kentsel araştırmanın ve çalışmanın konusu olan bağlamsalcılık kavramı, mimari tasarım süreçlerine yerin farklılaşan özellikleri doğrultusunda etki eden, tarihi, kültürel, sosyal ve doğal unsurlarının güncel ihtiyaçlara cevap verecek şekilde yeniden ele alınmasıyla araçsallaştırılan bir kavramdır. Kentlerin stratejik noktalarında açılan mimari ve kentsel tasarım yarışmalarında, tasarım önerilerinin kentsel bağlam ile ilişkisi ön sıralarda değerlendirilmektedir. Yarışmaya katılan projelerin başarısında kentsel bağlamın yenilikçi çözümlerle birlikte ele alınış biçimi jüri raporlarında değerlendirme kriteri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Sahip olduğu köklü tarihsel geçmişi ve katmanlı kentsel yapısı nedeniyle Bursa’da gerçekleştirilen kentsel ve mimari tasarım yarışmalarında değerlendirme kriterlerinin başında bağlam konusu gelmektedir. Güncel ihtiyaçlara cevap veren çağdaş kentsel ve mimari müdahalelerin yarışmayla belirlenmesi Bursa’nın kamusal yaşamı ve kentsel kimliği için oldukça önem taşımaktadır. Bu araştırma bağlam konusunun mimari yarışmalarda tasarım kriteri olarak nasıl yorumlandığını, Bursa kentinin yarışmaya açılan üç önemli kentsel meydanı üzerinden değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bağlamsalcılık kriterleri Bursa Santral Garaj Kent Meydanı, Orhangazi Meydanı ve Çekirge Meydanı Proje Yarışmalarında birincilik ödülünü kazanan projeler üzerinden incelenecek olup tasarıma yön veren ilkeler, projelerin vaat ettikleri ve jürinin başarılı bulduğu tasarım stratejileri karşılaştırmalı olarak analiz edilecektir. Tarihi, kültürel, sosyal ve doğal niteliklerin çağdaş yaklaşımlarda bağlamsalcılık ilkeleriyle nasıl birer tasarım stratejisine dönüştürüldüğü bu üç örnek üzerinden incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Bağlam, Bağlamsalcılık, Meydan, Mimari tasarım, Bursa

Kaynakça

• Rowe, C., & Koetter, F. (1978). Collage City. Basel: Birkh user.
• B dard, J. E. & Balfour, A. (1994). Cities of artificial excavation: The work of Peter Eisenman, 1978-1988. New York: Rizzoli Int.
• Cohen, S. (1974). Physical Context/Cultural Context: Including it all, Oppositions 2, The Institute for Architecture and Urban Studies, 5(4),136-178.
• Jencks, C. (2012). Contextual Counterpoint In Architecture, Architecture Criticisim, 5(2), 128-135.
• Kaftancı, G.(2003). Avrupa'dan Örneklerle Meydan Kavramına Bir Yaklaşım, Ege Mimarlık 2.
• Moughtin, C. (1995). Urban Design, Street and Square, Linacre House, Jordan Hill,
• Norberg, Schulz, C. (1971). Existence Space And Architecture, London, Studio Vista.
• Oktay, D. (2007). Kentsel Kimlik ve Canlılık Bağlamında Meydanlar: Kuzey Kıbrıs’ta Bir Meydana Bakış, Mimarlık Dergisi, 334.
• Tschumi, B. (2005). Event-cities 3. Cambridge, MA: MIT Press.
• Schumacher, T. (1971). “Contextualism: Urban Ideals + Deformations”, Casabella, ss. 359-360.
• Shane, G. (1976). "Contextualism" Architectural Design, Nov. 1976: 676-679.
• Hurtt, S. (1982). "Conjectures on Urban Form" The Cornell Journal of Architecture, No.2.
• Hurtt, S. (1987). "Contextualism of paradigms, Politics and Poetry". Inland Architect, Sept./Oct.
• Cohen, S. (1974). ,"Physical Context- Cultural Context: Including itAll ", Oppositions2
• Cohen, S. (1987). "Contextualsim. From Urbansim to a Theory of Appropriate form" Inland Architect, May/June,
• Dennis, M. (1981). , "Architecture and the Postmodern City" The Cornell Journal of Architecture, No.1.
• Goehner, W. (1981). , "Architecture as an Integral Part of the City" The Cornell Journal of Architecture, No.1.
• Tyler, N. (2000). Historic preservation. New York: Norton and Company
• Herzog T, Gale T (1996). Preference for urban buildings as a function of age and nature context. Environment and Behavior 28(l):44- 73
• Dokgöz, D., Özdemir, N., ,Kale, İ., Selçuk, F.(2017). Mimarlıkta "Yarışma" Meselesi- Bursa, Yapı Yaşam Kongresi, Bursa
• Erinçok, A. K. (2014). Bursa Tarihi Ticaret Merkezinde 16. Yüzyıldan Günümüze Ticari Fonksiyonların Değişimi, Planlama Dergisi, 24 (3): 173-181
• Hacıalibeyoğlu, F., Dokgöz, D., Ersan, O. (2013). Yarışma Hikayeleri: Denemeler, Deneyimler, Yarışmalar ve Mimarlık Sempozyumu, İstanbul
• Penbecioğlu, M. (2011). Kapitalist Kentleşme Dinamiklerinin Türkiye'nin Son 10 Yılı: Yapılı Çevre Üretimi, Devlet Büyük Ölçekli Kentsel Projeler, Birikim Dergisi, Sayı 270.
• Sayar, Y. (2004). Türkiye'de Mimari Proje Yarışmaları 1930-2000: Bir Değerlendirme, Mimarlık, Sayı 320.
• Yan, X.,W. (1996). Carrying Forward Heritage: A Review of Contextualism in New Construction in Beijing, Taylor & Francis, Ltd.
• Shane, G. (1976). "Contextualism", Architectural Design, 2(3), 74-96.
• Zucker, P. (1959). Town and square from the agora to the village green. New York: Columbia University Press.
• Whyte, W. (1980). The social life of small urban spaces. Washington, D.C.: Conservation Foundation.
• Bursa Osmangazi Belediyesi Bursa Osmangazi Belediyesi Çekirge Meydanı Proje Yarışması Jüri Tutanağı (2017).
• Bursa Osmangazi Belediyesi Çekirge Meydanı Proje Yarışması Yarışma Şartnamesi (2017).
• Bursa Orhangazi Meydanı ve Çevresi Kentsel Tasarım Proje Yarışması Proje Raporu (2012).
• Bursa Santral Garaj Meydanı Mimari ve Kentsel Planlama Proje Yarışması Proje Raporu (2006).
• www.arkiv.com (Arkiv Mimarlık Arşivi)
• www.arkitera.com (Mimarlık Dergisi Veri Tabanı)