Post-Anthropocene: On Ecological Crises and Alternative Approaches with Fatma Aykanat

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 1, 11 - 17, 04.07.2025

Öykü Ayrancı

https://doi.org/10.17572/mj2025.1.11-17

Öz

In this interview, we discussed the post-Anthropocene period with Fatma Aykanat, focusing on the social and cultural impacts of ecological crises, the critique of anthropocentric approaches, and the role of literature in this process. Fatma Aykanat notes that while the Anthropocene provides a conceptually significant framework, it has enriched over time through different perspectives. She emphasizes that concepts like the Capitalocene, Chthulucene, and other alternatives are part of efforts to determine the responsibility for the ecological crisis. She also states that the Anthropocene has created an interdisciplinary space, bridging the social and human sciences with the natural sciences. She argues that the anthropocentric perspective deepens the ecological crisis and asserts that nature should be approached in an interactive, not hierarchical, structure. Furthermore, she suggests that literature is a powerful tool in shaping the Anthropocene narrative, and that expressive mediums such as literature, art, and media should emphasize ecological responsibility and create behavioral changes. Finally, she highlights that ecological crises are intertwined with social inequalities and stresses the necessity of addressing environmental justice alongside social and economic justice.

Anahtar Kelimeler

Anthropocene, Political Ecology, Literature, Vibrant Matter, New Materialism

Antroposen Sonrası: Fatma Aykanat ile Ekolojik Krizler ve Alternatif Yaklaşımlar Üzerine

Öz

Bu söyleşide Fatma Aykanat ile Antroposen sonrası dönemi, ekolojik krizlerin toplumsal ve kültürel etkilerini, insan-merkezci yaklaşımların eleştirisini ve edebiyatın bu süreçteki rolünü ele aldık.
Fatma Aykanat, Antroposen’in kavramsal olarak önemli bir çerçeve sunduğunu, ancak zamanla farklı bakış açılarıyla zenginleştiğini belirtmektedir. Kapitalosen, Chthulucene ve diğer alternatif kavramların ekolojik krizin sorumluluğunu belirleme çabalarının bir parçası olduğunu vurgulamakta ve Antroposen’in disiplinlerarası bir alan yaratarak sosyal ve beşeri bilimlerle doğa bilimleri arasında köprü kurduğunu ifade etmektedir. İnsan-merkezci bakış açısının ekolojik krizi derinleştirdiğini, doğanın hiyerarşik değil, etkileşimsel bir yapı içinde ele alınması gerektiğini savunmakta; edebiyatın Antroposen anlatısını şekillendirmede güçlü bir araç olduğunu, edebiyat, sanat ve medya gibi ifade araçlarının ekolojik sorumluluğun altını çizerek sorumlu davranış değişiklikleri yaratması gerektiğini ifade etmektedir. Son olarak, ekolojik krizlerin toplumsal eşitsizliklerle iç içe geçtiğini vurgulayarak, çevresel adaletin sosyal ve ekonomik adaletle birlikte ele alınmasının gerekliliğinin altını çizmektedir.

Anahtar Kelimeler

Antroposen, Politik Ekoloji, Edebiyat, Yeni Materyalizm, Canlı Madde

Kaynakça

• https://doi.org/10.17572/mj2025.1.11-17