Türkiye'deki İlkokullarda Okuyan Suriyeli Öğrencilerin Eğitim Sorunlarına Dair Yapılan Tezlerin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 43 - 65, 31.01.2025

Mehmet Kuyucu

Öz

Bu çalışmada Türkiye’deki ilkokullarda eğitim gören Suriyeli öğrencilerin sorunlarını konu alan ve 2018 ile 2022 yılları arasında yapılmış tezlerin eğilimlerini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın verilerinin toplanmasında doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Nitel araştırma yöntemi içerisinde yer alan doküman incelemesi kapsamında ulaşılan 39 yüksek lisans ve 3 doktora tezi araştırmacı tarafından geliştirilen inceleme formu kullanılarak incelenmiştir. Araştırma kapsamındaki tezlerin analizinde betimsel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Betimsel içerik analizi sonucunda edinilen bilgiler, herhangi bir görüş belirtmeden tablolar halinde bulgular bölümünde sunulmuştur. İncelenen çalışmaların sonuçlarına bakıldığında; çalışmaların 2019 ve 2021 yıllarında sıklaştığı, en fazla nitel araştırma yöntemi ve durum çalışması deseninin kullanıldığı, araştırma verilerinin sıklıkla yarı yapılandırılmış görüşme formları ile toplandığı ve içerik analizi ile analiz edildiği, en fazla öğretmenlerle çalışıldığı, örneklem seçiminin yoğunlukla ölçüt örnekleme yöntemi ile yapıldığı, en sık karşılaşılan problemlerin dilden kaynaklandığı ve en fazla Suriyeli öğrencilere dil eğitimi verilmesi önerisinin getirildiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu sonuçlara yönelik araştırmacı tarafından Suriyeli öğrencilere uygulanacak eğitim müfredatı üzerine eğitimcilerin görüşlerini alacak çalışmaların yapılması, benzer çalışmaların diğer eğitim kademeleri için de gerçekleştirilmesi, Suriyeli öğrencilerin dil eğitiminin okul öncesinde başlatılması gibi çeşitli öneriler getirilmiştir.İncelenen çalışmaların sonuçlarına bakıldığında; çalışmaların 2019 ve 2021 yıllarında sıklaştığı, en fazla nitel araştırma yöntemi ve durum çalışması deseninin kullanıldığı, araştırma verilerinin sıklıkla yarı yapılandırılmış görüşme formları ile toplandığı ve içerik analizi ile analiz edildiği, en fazla öğretmenlerle çalışıldığı, örneklem seçiminin yoğunlukla ölçüt örnekleme yöntemi ile yapıldığı, en sık karşılaşılan problemlerin dilden kaynaklandığı ve en fazla Suriyeli öğrencilere dil eğitimi verilmesi önerisinin getirildiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu sonuçlara yönelik araştırmacı tarafından Suriyeli öğrencilere uygulanacak eğitim müfredatı üzerine eğitimcilerin görüşlerini alacak çalışmaların yapılması benzer çalışmaların diğer eğitim kademeleri için de gerçekleştirilmesi, Suriyeli öğrencilerin dil eğitiminin okul öncesinde başlatılması gibi çeşitli öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İlkokuldaki mülteci öğrenciler, Suriyeli öğrencilerin eğitim sorunları, Yabancı öğrenci, Geçici koruma

Etik Beyan

Bilimsel etik ve alıntı Kurallarına uyduğumu taahhüt ederim.

Examining the Theses on the Educational Problems of Syrian Students in Primary Schools in Turkey

Öz

In this study, it is aimed to determine the trends of the theses made between 2018 and 2022 on the problems of Syrian students studying in primary schools in Turkey. For this purpose, the document analysis method was used to collect the data of the research. 39 master's and 3 doctoral theses reached within the scope of document review, which is included in the qualitative research method, were examined using the review form developed by the researcher. Descriptive content analysis method was used in the analysis of the theses within the scope of the research. The information obtained as a result of the descriptive content analysis is presented in the findings section without expressing any opinion. Considering the results of the studies examined; The most frequent studies were conducted in 2019 and 2021, the qualitative research method and case study design were used the most, the research data were collected by semi-structured interview forms and analyzed with content analysis, the teachers were mostly studied, the sample selection was made mostly by criterion sampling method, and the most frequently It has been concluded that the problems encountered are caused by the language and the proposal to give language education to Syrian students is the most. For these results, various suggestions were made by the researcher, such as conducting studies to take the opinions of educators on the education curriculum to be applied to Syrian students, carrying out similar studies for other education levels and starting the language education of Syrian students in pre-school.

Anahtar Kelimeler

Refugee students in primary school, Educational problems of Syrian students, Foreign students, Temporary protection

Kaynakça

• Çakı, A. (2018). Geçmişten bugüne Türkiyenin göç politikası ve Suriyeli göçmenler bağlamında göç yönetişimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri [Parameters of content analysis]. Eğitim ve Bilim, 39 (174), 33-38.
• Çam, Y. (2002). Kafkasya’dan Türkiye’ye göçler ve Kocaeli yöresine iskânlar. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, 265-282.
• Dinçer, S. (2018). Eğitim bilimleri araştırmalarında içerik analizi: Meta-analiz, meta-sentez, betimsel içerik analizi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 176-190.
• Emin, M.N. (2019). Geleceğin inşası: Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi. İstanbul: SET Vakfı İktisadi İşletmesi.
• Işık, Ş. ve Kaynak, Ü. (2020). Geçici eğitim merkezlerinde çalışan okul psikolojik danışmanların Suriyeli mülteci çocuklara yönelik algılarının metaforla incelenmesi. Journal of Turkish Educational Sciences, 18(2), 624-649.
• İçduygu, A. ve Sirkeci, İ. (1999). Cumhuriyet dönemi Türkiye’sinde göç hareketleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Karasu, M.A. (2017). Göç ve uyum sorunu. A. Yatkın (Ed.), Uluslar arası 11. kamu yönetimi sempozyumu bildiri kitabı: Uluslar arası göç ve mülteci sorununun çözümünde kamu yönetiminin rolü. (s. 631-649). Elazığ: Fırat Üniversitesi, Atatürk Kültür Merkezi.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• Usta, M. E., Arıkan, İ., Şahin, Y. ve Çetin, M. S. (2018). Suriyeli eğitimcilerin geçici eğitim merkezlerinde karşılaştıkları sorunların incelenmesi. Mukaddime, 9(1), 173-188.
• Yapıcı, S. (2019). Suriyeli öğretmen ve veli görüşlerine göre geçici eğitim merkezlerinin değerlendirilmesi: Nitel bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, A. (2019). Suriyeli öğrencilerin eğitim gördüğü geçici eğitim merkezlerinde uygulanan eğitim hakkındaki öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yüce, E. (2018). Geçici koruma altında bulunan Suriyeli öğrencilerin okula uyumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.