An Synoptic of Poets' “Fear Of Oblivion” in the Context of Symbolic Immortality

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 461 - 488, 15.12.2024

İbrahim Öztürkçü

https://doi.org/10.16985/mtad.1504286

Öz

One of the basic emotions in humans, is fear. Among the kinds of fear that are triggered by many social and psychological causes, two are closely related to poets: fear of death and being forgotten (atazagorafobia). These concerns, have pushed some of them to seek “symbolic immortality”, which fulfils their desire to live forever in the cultural memory of society. In new Turkish literature, the first poets to introduce fear of forgetfulness and symbolic immortality conceptually into poetry are Tevfik Fikret and Mehmet Âkif. The Republican poets Orhan Seyfi Orhon, Nâzım Hikmet, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dıranas, Orhan Veli Kanık, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Behçet Necatigil, Cemal Süreya, Turgut Uyar, Ümit Yaşar Oğuzcan, Gülten Akın and Sezai Karakoç have been the thematics of the fear of being forgotten with different images in their poems. In the context of symbolic immortality, he evaluated the “fear of being forgotten” by examining the poetry and poetry in chronological sequence. For example, only the poets who could be identified were taken into account.

Anahtar Kelimeler

Turkish Literature, Fear, Symbolic Immortality, Fear of Forgetting, Psychology

Sembolik Ölümsüzlük Bağlamında Şairlerin “Unutulma Korkusu”na Genel Bir Bakış

Öz

İnsandaki temel duygulardan biri de korkudur. Ölüm ve unutulmak korkusu ise şairlerle yakından ilgili korku türlerindendir. Her iki kaygının temelinde Tanzimat, Meşrutiyet ve Cumhuriyet nesli şairlerinin Balkan Harpleri, I. Dünya Savaşı, Mütareke ve Kurtuluş Savaşı yıllarında yaşadığı ağır savaş şartlarının, ekonomik ve toplumsal dönüşümlerin yol açtığı travmalar yatmaktadır. Bu korkular, bazı şairleri muhayyel bir yaşama, toplumun kültürel hafızasında sonsuza kadar yaşama arzusunu karşılayan “sembolik ölümsüzlük” arayışına itmiştir. Yeni Türk edebiyatında unutulma korkusunu ve sembolik ölümsüzlüğü kavramsal olarak şiir diline sokan ilk şairler Tevfik Fikret ve Mehmet Âkif’tir. Cumhuriyet dönemi şairlerinden Orhan Seyfi Orhon, Nâzım Hikmet, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dıranas, Orhan Veli Kanık, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Behçet Necatigil, Cemal Süreya, Turgut Uyar, Ümit Yaşar Oğuzcan, Gülten Akın ve Sezai Karakoç da şiirlerinde farklı imgelerle unutulma korkusunu tematik olarak işleyen şairlerdir. Bu çalışmada sembolik ölümsüzlük bağlamında “unutulma korkusu”nun tahlili yapılarak zikri geçen şairler ve şiirleri kronolojik bir sıra ile incelemeye tabi tutulmuştur. Örnek olması bakımından sadece tespit edilebilen şairler dikkate alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Edebiyatı, Korku, Sembolik Ölümsüzlük, Unutulma Korkusu, Psikoloji

Destekleyen Kurum

Yok

Kaynakça

• Akın, Gülten, Toplu Şiirler I, YKY, İstanbul 2000.
• Akıncı, Dr. Gündüz, Abdülhak Hâmit Tarhan (Hayatı, Eserleri ve Sanatı), TTK, Ankara 1954.
• André, Cristophe, Korkunun Psikolojisi: Fobiler, Korkular, Kaygılar, çev. İsmail Yerguz, Say Yayınları, İstanbul 2004.
• Ayverdi, İlhan, Misalli Büyük Türkçe Sözlük 3, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul 2005.
• Bauman, Zygmunt, Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri, çev. Nurgül Demirdöven, Ayrıntı Yayınları, İstanbul 1992.
• Bayındır, Tolga, Ölüm Karşısında Ahmet Hamdi Tanpınar, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale 2010.
• Berk, İlhan, Aşk Tahtı (1976-1982), YKY, İstanbul 1999.
• Bottéro, Jean, Gılgamış Destanı (Ölmek İstemeyen Büyük İnsan), çev. Orhan Suda, YKY, İstanbul 2002.
• Cansever, Edip, Yerçekimli Karanfil, Adam Yayınları, İstanbul 1990.
• Çonoğlu, Dr. Salim, Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Ölüm, Akçağ Yayınları, Ankara 2007.
• Dağlarca, Fazıl Hüsnü, Çocuk ve Allah, Kitap Yayınları, İstanbul 1966.
• Dağlarca, Fazıl Hüsnü, İlk Yapıtla 50 Yıl Sonrakiler, Özgür Yayın, İstanbul 1985.
• Dıranas, Ahmet Muhip, Şiirler, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara 1988.
• Dizdaroğlu, Hikmet, Abdülhak Hâmit Tarhan: Hayatı, Sanatı, Eserleri, Varlık Yayınları, İstanbul 1953.
• Donbay, Ali, Orhan Seyfi Orhon (Hayatı, Gazeteciliği, Fikrî ve Edebî Şahsiyeti, Eserleri), AKM Yayınları, Ankara 2009.