Bir Mermer Ocağı İşletmesine Ait Karbon Ayak İzinin Hesaplanması

Yıl 2025, Sayı: 27, 37 - 45, 26.05.2025

Serdar Ercins , Fuat Özyonar

Öz

Bu çalışmada, bir mermer ocağı işletmesinin bir yıllık yakıt, elektrik ve su tüketimleri incelenerek karbon ayak izi hesaplanmıştır. Karbon ayak izi hesaplamalarında, sera gazı emisyonlarını küresel ölçekte değerlendiren Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC)’nin Tier metodolojisi kullanılmıştır. Hesaplamalar sonucunda, elektrik tüketiminden kaynaklanan CO2e emisyon değeri 316,621 ton CO2e, su tüketimini için 12,940 ton CO2e ve yakıt tüketimini için 2426,000 ton CO2e olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlara göre işletmenin karbon ayak izinin büyük ölçüde fosil yakıt tüketiminden kaynaklandığı bulunmuştur. Karbon ayak izinin yüksek olduğu işletmeler, gelecekte sınırda karbon piyasasının getireceği düzenlemeler ve ihracata yönelik karbon sınırlamalarıyla karşı karşıya kalabilir. Bu durum, işletmelerin uluslararası ticarette rekabet gücünü azaltırken, aynı zamanda karbon salınımının artmasıyla iklim değişikliğini hızlandırarak çevresel ve ekonomik riskleri de arttırabilir. Bu nedenle, işletmelerde enerji verimliliğini artıran önlemler alınmalı, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelinmeli ve su tüketimi optimize edilmelidir. Sonuç olarak, sürdürülebilir madencilik uygulamaları benimsenerek sera gazı emisyonlarının azaltılması hem çevresel etkilerin minimize edilmesine hem de uzun vadede işletmelerin maliyet avantajı sağlamasına katkı sunacaktır.

Anahtar Kelimeler

karbon ayak izi, mermer ocağı işletmesi, CH4, CO2, N20

Kaynakça

• Aşır, B., 2024. Karbon Ayak İzinin Hesaplanması: Alüminyum Firması Örneği. Bursa Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Bursa, Yüksek Lisans Tezi, 61s.
• Atabey, E., 2024. Mermer ve taş ocaklarının çevreye etkileri. Sarmal Kitabevi, İstanbul, ISBN: 978-625-6885-05-9.
• Çetin, T., 2003. Türkiye mermer potansiyeli, üretimi ve ihracatı. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3).
• IPCC (International Panel on Climate Change), 2006. 2006 Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories.
• IPCC (Intergovernmental Panel on ClimateChange), 2007. Changes in Atmospheric Constituentsin Radiative Forcing, , IPCC 4th Assessment Report Chapter 2., s.214.
• Kahraman, K., 2024. Karbon Ayak İzi Hesaplaması: Çimento Fabrika Örneği. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Adana, Yüksek Lisans Tezi, 87s.
• Mancini, M.S., Galli, A., Niccolucci, V., Lin, D., Bastianoni, S., Wackernagel, M., Marchettini, N., 2016. Ecological footprint: refining the carbon footprint calculation. Ecological Indicators, 61, 390-403, https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2015.09.040.
• Özcan, T., 2019. Asfalt Plent Tesisinde Karbon Ayak İzinin Değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Sivas, Yüksek Lisans Tezi, 59s.
• Sandallar, S., 2024. Madencilik Sektöründe Karbon Ayak İzi Hesaplamaları ve Türkiye’deki Uygulamaları. Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Aksaray, Yüksek Lisans Tezi, 74s.
• Sawant, B., 2015. A new method of assessment and equations on carbon footprint. J. Appl. Geology and Geophysics, 3, 52-59.
• Url-1, 2023. https://imib.org.tr/wp-content/uploads/2023.pdf (Erişim Tarihi: 31.01.2025)
• Url-2, 2025. https://www.mermer.com.tr/blog/mermer-ocaklarinin-cevresel-etkileri-ve-surdurulebilirlik.html (Erişim Tarihi: 31.01.2025)
• Url-3, 2025. https://nhstone.com.tr/mermer-ocagi-isleyisi-ve-surdurulebilirlik/ (Erişim Tarihi: 01.02.2025)
• Url-4, 2025. https://www.mermer.com.tr/blog/mermer-ocaklarinda-kullanilan-modern-teknolojiler.html (Erişim Tarihi: 01.02.2025)
• Url-5, 2024. https://www.geotolia.com/post/karbon-ayak-i-zini-azaltan-madencilik-teknikleri-s%C3%BCrd%C3%BCr%C3%BClebilirlik-ve-inovasyon (Erişim Tarihi: 31.01.2025)
• Url-6, 2024. https://madencilikturkiye.com/madencilikte-surdurulebilirlik-cevresel-sosyal-ve-ekonomik-etkiler/ (Erişim Tarihi: 01.02.2025)
• Url-7, 2025. https://www.epdk.gov.tr/Detay/DownloadDocument?id=527awOxymM0= (Erişim Tarihi: 02.02.2025)
• Url-8, 2025. www.ghgprotocol.org/sites/default/files/ghgp/Global-Warming-Potential-Values%20%28Feb%2016%202016%29_1.pdf (Erişim Tarihi: 02.02.2025)
• Url-9, 2023. https://www.cengizholding.com.tr/Content/files/uploads/1573/Eti%20Bak%C4%B1r%202023%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Karbon%20ve%20Su%20Ayak%20I%CC%87zi%20Raporu.pdf (Erişim Tarihi: 03.02.2025)