Sakız Adası’nda Osmanlı Dönemi Bir Türk-İslam Eseri: Mecidiye Camisi

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 29 - 40, 02.07.2024

Mehmet Taş

Öz

Özet
Mecidiye Camisi bugün Sakız Adası’nda hayatta kalan önemli kültürel yapılardan bir tanesidir. Bu eser 1848 yılında dönemin hükümdarı Sultan Abdülmecit’in (1839-1861) isteği ve emri doğrultusunda yapılmış ve uzun süre adanın Müslüman cemaatine hizmet vermiştir. Cami büyük bir deprem yaşamasına ve zaman içinde yıpranmasına rağmen yapılan tamir ve onarım faaliyetleri ile ayakta kalmayı başarmıştır. Cami kampüs biçiminde tasarlanmış olup içinde caminin dışında çeşme ve muvakkithane ile bir tane kütüphane bulunmaktadır. Caminin mimarı ise bir Türk’tür.
Mecidiye Camisi, gerek inşa biçimi ve gerekse kullanılan süsleme ve bezemeler yönünden klasik Türk-İslam mimarinin bütün özelliklerini taşımaktadır. Ayrıca bir tane de vakfa sahiptir. Vakfın mağaza ve dükkân ile çeşitli gayrimenkulleri bulunmaktadır. Bu çalışmada, Mecidiye Camisi üzerinden Türk-İslam kültürünün bazı öğelerine ve bunların işlevlerine ışık tutmak amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sakız Adası, Mecidiye Camisi, Vakıf.

Anahtar Kelimeler

Sakız Adası, vakıf, mecidiye camisi

A Turkish-Islamic Work from the Ottoman Period in Shios: Mecidiye Mosque

Öz

Kaynakça

• 1. Başkanlık Osmanlı Arşiv Vesikaları (BOA)
• Bab-ı Defteri Tasnifi İradeler Fonu (D. DRB. İ. ):26.
• Evkaf Tasnifi Evkaf Defterleri Fonu (EV. d. ):20117.
• Evkaf Tasnifi Gedik Fonu (EV. GDK. ):276.
• Evkaf Tasnifi Mektubi Kalemi Fonu (EV. MKT. ):186, 411, 444, 486, 959, 1126.
• Evkaf Tasnifi Mektubi Cihat Kalemi Fonu (EV. MKT. CHT. ): 149, 189, 250, 273.
• Evkaf Tasnifi Muhasebe Kalemi Fonu (EV. MH. ):906, 1257.
• Evkaf Tasnifi Tahrirat Fonu (EV. THR. ):2, 226, 239, 288.
• Evkaf Tasnifi Zimmet Halifesi Fonu (EV. ZMT. ):238.
• Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi Evrakı (TS. MA. e. ):1139.
• Vakıflar Genel Müdürlüğü Defterleri (VGM. d. ):1799, 1850.
• 2.Araştırma-İnceleme Eserler
• Akgündüz, A., (2000), “İcare-i Vahide”, TDV İslam Ansiklopedisi,Cilt 21, İstanbul.
• Aykaç, F., (2019), “Es-Seyyid Kadıasker Mustafa İzzet Efendi’nin Talebelerinden Osmanlı’nın Seyyah Hattatı Mehmed Şefik Bey”, Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi, Yıl 5, Cilt 5, Sayı 1, Bahar 2019 (ss. 7-26).
• Deniz, Ş., (2015), “Sakız Mecidiye Camii'nin İnşaat Süreci ve Açılışı”, Journal of HistoryStudies, Volume 7, Issue 4 December 2015, s. 51. (ss. 47-68).
• Devellioğlu, F., (2008), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, 25. Baskı, Akaydın Kitabevi, Ankara.
• Erünsal, İ. E., (1997), “Hafız-ı Kütüp”, TDV İslam Ansiklopedisi, Cild 15, İstanbul.
• İpşirli M. , (1994), Dersiam, TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 9, İstanbul.
• Konuk, N., (2017), “Sakız’da 19. Yüzyılda İnşa Edilen Dört Selatin Camisi:Mecidiye, Hamidiye, Orhaniye ve Osmaniye”, Adalarda Türk İslam Kültürü Sempozyumu,Editörler:İsmail Güleç-Oğuz Karakartal, Kıbrıs Sosyal Bilimler Üniversitesi Yayınları, Birinci Baskı, İstanbul.
• Taş, M. ve Çaça Ç. , (2024), “Sakız Adası’nda Bulunan Bazı Osmanlı Eserlerine Bakış”, 3. Ulusal Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 27/128 Ocak 2024, (Bildiri Kitabı), Editör:Hasan Akyol, Ankara. (ss. 67-83).