Inflation in the world and in the Ottoman Empire

Yıl 2018, Sayı: 14, 92 - 123, 01.01.2018

Mustafa A. Aysan

Öz

It is known that the metal coin culture spread to the world as gold and silver coins after the Lydians found the first metal coin in western Anatolia during the 6th century. Afterwards, these two minerals were mixed and other minerals were added to them.
It is observed that the first inflation under the name tağşiş occurred during the rise period (1585) when metal coins were used in the Ottoman Empire. Inflation continued during the stagnation and decline period of the Ottoman Empire. 19th century was the period of external borrowing and paper money called kaime.
Consecutive economic crisis and world wars created huge inflations in many countries during the 20th century. It is observed that after the 1929 economic crises, international monetary system took affect and IMF started to operate. Inflation continued throughout the century with complex international monetary relations.

Anahtar Kelimeler

Birth of Money, Ottoman Empire, Inflation

Dünya ve Osmanlı Devleti'nde Enflasyon

Öz

MÖ VI. yüzyılda ilk metal paranın Batı Anadolu’da Lidyalılar tarafından bulunmasından sonra, dünyaya yayılan metal para kültürünün altın ve gümüş para olarak başladığı bilinmektedir. Daha sonra bu iki maden birbiri ile karıştırılmış ve daha sonra da başka madenler bunlara eklenmiştir.
Osmanlı Devleti’nde metal paranın kullanılmakta olduğu yükselme döneminin sonlarında (1585) tağşiş adı altında ilk enflasyonun başladığı görülmektedir. Duraklama ve gerileme dönemleri boyunca Osmanlıda enflasyonun devam ettiği anlaşılmaktadır. XIX. Yüzyılın ikinci yarısında, bir yandan dış borçlanma başlamış ve bir yandan da kaime adı altında kâğıt para piyasaya sürülmüştür.
XX. Yüzyılda peş peşine yaşanan iktisadi buhranlar, dünya harpleri birçok ülkede büyük enflasyonlara neden olmuştur. 1929 Ekonomik buhranından sonra uluslararası para sistemlerinin devreye girdiği ve İkinci Dünya Harbi sonrasında da IMF’nin çalışmaya başladığı görülmektedir. Karmaşık uluslararası para ilişkileriyle birlikte enflasyonun tüm yüz yıl boyunca devam ettiği dikkati çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Paranın Doğuşu, Osmanlı Devleti, Enflasyon

Kaynakça

• Bootle, R. (1997). The Death of Inflation-Surviving and Thriving in the Zero Era. Nicholas Brealy, Londra.
• Eagleton, C. ve Williams, J. (2011). Paranın Tarihi (F. Kahya, çev:). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Friedman, G. (2015). Avrupa Krizi- Yaklaşan Avrupa Krizi ve Olası Sonuçlarının Patlama Noktaları (İ. Sağlamer, çev:). İstanbul: Pegasus.
• Harari, Y. N. (2016). Hayvanlardan Tanrılara SAPIENS-İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi (E. Genç, çev.). İstanbul: Kolektif Yayınevi.
• Keynes, J. M. (2015). Para Üzerine Bir İnceleme (C. Gerçek, çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Pamuk, Ş. (2014). Osmanlı Ekonomisi ve Kurumları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Pamuk, Ş. (2014). Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rogan, E. (2015). The Fall of the Ottomans, The Great War in the Middle East, 1914-1920. UK.: Penguin Random House.
• Türkçe Sözlük (1988). Ankara: Türk Dil Kurumu