BİR FİNANSALLAŞMA GÖSTERGESI OLARAK TÜRKİYE EKONOMİSİNDE BORÇLARIN DÖNÜŞÜMÜ: 2002-2017

Yıl 2018, Cilt: 40 Sayı: 2, 255 - 273, 11.01.2019

Togan Karataş

https://doi.org/10.14780/muiibd.511031

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye ekonomisinde borçluluğun 2001 Krizi sonrası yaşadığı evrimleri analiz etmektir. Zira Türkiye ekonomisinde borçların dönüşümü 2001 Krizi sonrası süreci karakterize etmiştir. Finansallaşmanın bir türü olarak adlandırılabilecek bu sürecin yarattığı kırılganlıkların ortaya konulması, ülke ekonomisinin özgün konumunun kavranması açısından önemlidir. Çalışmada 2002’den günümüze uzanan periyotta ekonominin borç yapısındaki değişimi değerlendirmek amacıyla kamu, hane halkları ve özel sektör borcunun dönüşümü üzerinden bir borç (yükümlülük) bilançosu çıkarılmaya çalışılmıştır. Böylece ekonominin varlık – yükümlülük düzeyi üzerinden geleceğe dair ipuçları elde etmek mümkün olacaktır. Analiz sonunda ekonomide borçların genişleyerek özelleştiği ve bu evrimin ekonomide yeni kırılganlıklar yarattığı ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Finansallaşma, Türkiye Ekonomisi, Özel Borçlar

Kaynakça

• BDDK (2018).İstatistikler, https://www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/istatistiki_veriler/istatistiki_veriler.aspx (Erişim Tarihi: 07.08.2018)
• BORATAV, K. (2006). Türkiye İktisat Tarihi 1908-2005, Gözden Geçirilmiş 10. Baskı, İstanbul, İmge Kitabevi.
• BORATAV, K. (2015). Dünyadan Türkiye’ye İktisattan Siyasete, 2. Baskı, İstanbul, Yordam Kitap.
• Cumhuriyet Gazetesi, 20 Mart 2009, Borç Yiğidin Kamçısıdır. http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/diger/50242/_Borc_yigidin_kamcisidir_.html (Erişim Tarihi: 17.07.2018)
• EPSTEIN, G. (2005). Financialization and World Economy, Northampton, Edward Elgar Press.
• EuroStat (2017). General Government Gross Debt – Annual Data, https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=teina225&plugin=1 (Erişim Tarihi: 11.07.2018)
• FOSTER, J. B. (2010). The Financialization of Accumulation, Monthly Review, 62(5): 1-17.
• GÜNGEN, Ali Rıza. (2009). Finansallaşma: Sorunlu Bir Kavram ve Verimli Bir Araştırma Gündemi, Praksis Dergisi, Dipnot Yayınları, 20: 85-108.
• IMF. (2018). Data Mapper, Ratio of Reserves / ARA Metric – Turkey. http://www.imf.org/external/datamapper/Reserves_ARA@ARA/TUR (Erişim Tarihi: 02.08.2018)
• KAHVECİ, İ. (2018). Hesaplar Değişmeseydi GSYİH 540 Milyar Dolardı. http://www.karar.com/ekonomihaberleri/hesaplar-degismeseydi-gsyh-540-milyar-dolardi-826380 (Erişim Tarihi: 01.08.2018 )
• KARWOWSKI, E. ve diğerleri. (2016). Financialisation: Dimensions and Determinants. A Cross-country Study, Post Keynesian Economics Study Group Working Paper, 1619.
• KRIPPNER, G. (2005). The Financialization of the American Economy, Socio-Economic Review, 3(2): 173-208.
• LAPAVITSAS, C,, Munoz I. M. (2016). Profits of Financialization, Monthly Review, 68(3): 49-62. OECD. (2017). Income Inequality. https://data.oecd.org/inequality/income-inequality.htm (Erişim Tarihi: 05.08.2018)
• Özelleştirme İdaresi Başkanlığı. (2017). Türkiye’de Özelleştirme Uygulamaları, http://www.oib.gov.tr/Türkçe/Sayfalar/Detay/Türkiyede_Özelleştirme_Uygulamaları.html (Erişim Tarihi: 10.07.2018)
• PALLEY T. (2007). Financialization: What It Is and Why It Matters, The Levy Economics Institute. Working Paper 525.
• TBB. (2018). İstatistiki Raporlar, https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistikiraporlar/ 59 (Erişim Tarihi: 07.08.2018)
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı. (2018). Borç Göstergeleri Sunumu, https://www.hazine.gov.tr/borcgostergeleri-sunumu?type=sub (Erişim Tarihi: 01.07.2018)
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı. (2018). Kamu Finansmanı İstatistikleri, https://www.hazine.gov.tr/kamufinansmani- istatistikleri (Erişim Tarihi: 01.07.2018)
• TCMB (2014). Bülten, No:35.
• TCMB. (2018). EVDS, https://evds2.tcmb.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 01.07.2018)
• TCMB. (2018). Finansal Hesaplar Raporları, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/Finansal+Hesaplar+Raporu/ (Erişim Tarihi: 01.07.2018)
• TCMB. (2018). Kısa Vadeli Borç İstatistikleri, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/istatistikler/odemeler+dengesi+ve+ilgili+istatistikler/kisa+vadeli+dis+borc+istatistiklerii (Erişim Tarihi: 10.07.2018)
• TCMB. (2018). Ödemeler Dengesi ve Yatırım Pozisyonu Raporları, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/Odemeler+Dengesi+ve+Uluslararasi+Yatirim+Pozisyonu+Raporu/ (Erişim Tarihi: 05.08.2018)
• TCMB. (2018). Parasal ve Finansal İstatistikler, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Parasal+ve+Finansal+Istatistikler (Erişim Tarihi: 20.06.2018)
• TCMB. (2018). Reel Sektör Bilanço İstatistikleri, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/istatistikler/reel+sektor+istatistikleri/sektor+bilancolari (Erişim Tarihi: 25.06.2018)
• TCMB. (2018). Uluslararası Yatırım Pozisyonu İstatistikleri, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/istatistikler/odemeler+dengesi+ve+ilgili+istatistikler/ uluslararasi+yatirim+pozisyonu (Erişim Tarihi: 06.08.2018)
• TÜİK. (2017). Gelir ve Yaşam Koşulları İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1011 (Erişim Tarihi: 07.08.2018)
• TÜİK. (2018). Ulusal Hesaplar, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=kategorist (Erişim Tarihi: 01.07.2018)
• VAN der ZWAN, N. (2014). Making Sense of Financialization, Socio-Economic Review, 12(1): 99-129.