Yön Dergisi’nde Anti-Emperyalist Söylem ve Orta Doğu

Yıl 2012, Cilt: 36 Sayı: 3, 33 - 59, 27.12.2012

Ömer Atagenç

Öz

Yön Dergisi, 1960’lı yılların en önemli muhalif dergilerinin başında gelmektedir. 27 Mayıs’ın ardından değişen siyasal ortam bu muhalefete önemli ölçüde zemin hazırlamıştır. Türkiye’de yükselen muhalif seslere karşılık sistemde köklü bir değişim olmamasına rağmen pek çok Üçüncü Dünya ülkesi, siyasi ve ekonomik bağımsızlıklarını kazanabilmek için “ulusal” değerlere sahip sosyalist nitelikli bir kalkınma yolu izlemiştir. Mısır lideri Nasır’ın bu noktada diğerlerinden farklı bir rolü bulunmaktadır. Suriye ve Irak’ta yükselen BAAS hareketinin, Nasır’ın eylemine paralel biçimde “ulusal” değerleri ön plana koyarak ülkelerinin sömürgeci güçlerin baskısından kurtarılmasına hizmet etmesi Yön’ün ilgisini daha çok Orta Doğu’ya kaydırmıştır. Yön, Orta Doğu ile ilişkileri aynı zamanda bir Türk-Arap diyaloğu biçiminde de formüle etmiş ve iki toplum arasında yaşanan tarihi husumet ve kimlik problemlerini aşabilmek için eleştirel bir tarih anlayışının yanı sıra İslamiyet ve Sosyalizmi buluşturan yeni bir işbirliği modeli de öngörmüştür. Sosyo-kültürel problemlere paralel olarak petrol meselesi üzerinden ekonomik sorunlara da değinen Yön, bölgede “ulusal” değerleri merkez alan ve kapitalist olmayan bir kalkınma yolunu benimsemiş devletlerle işbirliği kurmak suretiyle bölgede “bağımsız” ve “güçlü” bir devlet olarak yaşama idealini gerçekleştirmek için çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yön Dergisi, Orta Doğu, Anti-Emperyalizm, Mısır, Cemal Abdül Nasır