Saraybosna Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi ve Yazma Eserler Kataloğunun Tanıtımı

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 155 - 183, 23.12.2022

Hilal Köşker Güven

Öz

Konu ve Amaç: 1463 yılında Osmanlı topraklarına dahil edilen ve yaklaşık dört yüz yıl boyunca Osmanlı’nın egemenliğinde bulunan Bosna Hersek, içerisinde barındırdığı tekkeler ve medreselerle çok sayıda ilim insanına ev sahipliği yapmış bir ülkedir. Gerek Osmanlı himayesinde bulunduğu yıllarda gerekse 1878 yılında Osmanlı idaresinden ayrıldıktan sonra bu topraklarda kaleme alınan eserler Bosna Hersek’te bulunan ilmi birikimi ortaya koyar niteliktedir. Bu birikimin korunup sonraki nesillere aktarılmasını sağlayan en önemli kurumların başında ise kütüphaneler gelmektedir. Çalışmanın amacı, Bosna Hersek’in en eski kütüphanesi olan Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi’ni ve on sekiz ciltlik Arapça, Türkçe, Farsça ve Boşnakça yazma eserler kataloğunu ilim dünyasına tanıtmaktır.
Yöntem: Çalışma, Saraybosna Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi’nde gerçekleştirilen araştırma süresince yazma eserler kataloğunun bizzat incelenmesiyle oluşturulmuştur.
Bulgular: Katalog, Kur’an, tefsir, hadis, İslam hukuku, tasavvuf gibi İslami ilimlerin çeşitli alanlarının yanında şer’iyye sicilleri, tarih, coğrafya, edebiyat, belagat, felsefe, mantık, tıp, farmakoloji, veterinerlik, matematik, astronomi, astroloji, mineraloji, fal, sihir ve büyücülük gibi pek çok farklı alanda Arapça, Türkçe, Farsça ve Boşnakça dillerinde yazılmış çok sayıda eseri barındırmaktadır.
Sonuç: Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi Arapça, Türkçe, Farsça ve Boşnakça Yazma Eserler Kataloğu, 10.500’den fazla eseri ihtiva etmekte ve bu özelliğiyle araştırmacılar için oldukça zengin bir içeriğe ev sahipliği yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kütüphane, Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi, yazma eser, katalog, Saraybosna

Kaynakça

• Dobrača, Kasım. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 2. Basım, 1421/2000.
• Dobrača, Kasım. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 2. Basım, 1423/2002.
• Eyice, Semavi. “Gazi Hüsrev Bey Külliyesi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C. 13. Ankara: TDV Yayınları, 1996. Fajić, Zejnil. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. Sarajevo, 1991.
• Fajić, Zejnil. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1999.
• Fajić, Zejnil. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1424/2003.
• GHB, Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi Saraybosna. “Ana Sayfa”. Erişim 08 Nisan 2022. https://ghb.ba/
• GHB, Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi Saraybosna. “Fiyat Listesi”. Erişim 08 Nisan 2022. https://ghb.ba/cjenovnik/
• GHB, Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi Saraybosna. “Tarihçe”. Erişim 08 Nisan 2022. https://ghb.ba/tr/historijat/
• Jahić, Mustafa. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1420/1999.
• Jahić, Mustafa. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1421/2000.
• Jahić, Mustafa. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1424/2003.
• Karçiç, Fikret. “Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C. 13. Ankara: TDV İslam Araştırmaları Merkezi, 1996.
• Lavić, Osman. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1427/2006.
• Lavić, Osman. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1423/2002.
• Lavić, Osman. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1426/2005.
• Lavić, Osman. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1431/2010.
• Nametak, Fehim. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1998.
• Okiç, Muhammed Tayyib. “Gazi Hüsrev Bey”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C. 13. Ankara: TDV İslam Araştırmaları Merkezi, 1996.
• Okiç, Muhammed Tayyib. “Saraybosna Gazi Husrev Beğ Kütüphanesi Yazma Eserler Kataloğu”. AÜİFD 12 (1964), 143-153.
• Popara, Haso. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1422/2001.
• Popara, Haso. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1425/2004.
• Popara, Haso. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1429/2008.
• Popara, Haso. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1434/2013.
• Popara, Haso - Fajić, Zejnil. Katalog Arapskıh, Turskıh, Perzıjskıh I Bosanskıh Rukopısa. London-Sarajevo: Al-Furqan Fondacija za islamsko naslijede, Rijaset Islamske zajednice u BIH, 1420/2000.