Türk Diş Hekimliğinde 57 Yıllık Öncü Bir İsim ve Onun Arşivine Ait Resimler, Kitap Kapakları

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 218 - 227, 30.05.2022

Seçil Özçiftçi Çağatay Üstün

https://doi.org/10.31020/mutftd.1036911

Öz

Türk diş hekimliği tarihinde, 57 yıllık akademik hayatında, pek çok konuda çalışma yaparak bilimsel eserler yazmış Prof. Dr. Suat İsmail Gürkan’ın farklı bir yeri vardır. Diş hekimliğinin ülkemizdeki akademik gelişim süreçlerinde etkin rol alarak, bugünlere gelmesine katkı sağlamış bu şahsiyetin yaşam öyküsü hakkında farklı periyodiklerde yazılmış makalelere rastlamak mümkündür. Ancak bu kez Prof. Dr. Suat İsmail Gürkan’ı biraz daha geniş tanıtmaya olanak sağlayan ve tarihsel değeri olan yeni materyalleri kapsayan bilimsel bir çalışma hazırlanmıştır. Halen hayatta olan oğlu, diş hekimi Doç. Dr. Yalçın İsmail Gürkan, 2018 yılında babasıyla ilgili yeni bilgileri içeren dokümanların bir kopyasını Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı arşiviyle paylaşmıştır. Yeni bilgiler içeren bu kaynakların, bilimsel literatürde okuyucuların ve araştırmacıların yararlanması için, yayınlanması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Tıp ve diş hekimliği tarihinin temel amaçlarından olan eskinin yeniye tanıtılması ve doğru bir şekilde nakledilmesi ihtiyacı, mevcut bilginin bilim insanlarına örnek teşkil edecek şekilde sunulmasını ve kayıtlara geçmesini gerektirmektedir. Ülkemizde genel cerrahi alanında hekim olarak tanınan Ord. Prof. Dr. Kâzım İsmail Gürkan’ın kardeşi ve ülkemizde 1964 yılında kurulan ilk diş hekimliği fakültesinin dekanı olması sebebiyle Prof. Dr. Suat İsmail Gürkan’ın diş hekimliği alanındaki gayreti ve başarıları yadırganmamalıdır. Sadece diş hekimi olarak değil, aynı zamanda bir besteci ve çalışma alanıyla ilgili tarihsel materyalleri ve kitapları bir koleksiyoner gibi toplayan ve saklayan Prof. Dr. Suat İsmail Gürkan çok yönlülüğüyle ülkemizdeki ender rastlanılan bir bilim insanıdır. Bu makalede onun yaşam öyküsünün, ona ait nadir resimlerin ve kitap kapaklarının yayınlanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Suat İsmail Gürkan, Diş Hekimliği, Tarih, Arşiv

Destekleyen Kurum

YOKTUR

Proje Numarası

YOKTUR

Teşekkür

Prof. Dr. Suat İsmail Gürkan’ın yaşamına ve çalışmalarına ilişkin özel belgeleri içeren dokümanları CD ortamında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Arşivine veren ve bu konuda kapsamlı bir çalışma yapmamıza olanak tanıyan Doç. Dr. Yalçın İsmail Gürkan’a teşekkür ederiz.

A Leading Name in Turkish Dentistry for 57 Years and Pictures, Book Covers of His Archive

Öz

In his 57 years of academic life in the history of Turkish dentistry, Prof. Dr. Suat Ismail Gurkan who worked on many subjects and wrote many scientific works has a different position. It is possible to come across articles written in different periodicals about the life story of this character, who played an active role in the academic development processes of dentistry in our country and contributed to its current status. However, this time we have prepared a scientific article that provides a wider knowledge of Suat Ismail Gurkan and includes new materials with historical value. In 2018, his son, who is still alive, dentist Assoc. Dr. Yalçın Ismail Gurkan shared a copy of the documents, based on his father permission, containing new information about his father with the department of archives of Ege University Faculty of Medicine, Department of History of Medicine and Ethics. It has emerged that this information, which includes new sources, must be published in the scientific literature for the benefit of readers and researchers. The need to introduce the old generation to the new one and transfer it correctly, which is one of the main purposes of the history of medicine and dentistry, requires it to be presented and recorded in a way that sets an example to the scientists of the future. Because of his being brother of Distinguished Professor Kâzım Ismail Gurkan recognized as a physician in the field of general surgery in our country and his title as dean of the first faculty of dentistry established in our country in 1964, Prof. Dr. Suat Ismail Gurkan's efforts and achievements in the field of dentistry should not be considered to be impossible. Not only as a dentist, but also as a composer and a collector of historical materials and books related to his field, Prof. Dr. Suat Ismail Gurkan is a exceptional scientist in our country with his versatility. In this article, it is aimed to publish his life story and his rare pictures and book covers.

Anahtar Kelimeler

Suat Ismail Gurkan, Dentistry, History, Archive

Proje Numarası

YOKTUR

Kaynakça

• 1. Noras Y. Diş Hekimliği Tarihi. Hacettepe Üniversitesi Yayınları. Ankara; 1973
• 2. Gürkan Sİ. Türk Diş Hekimliği, Diş Hekimliği. Diş Hekimliği Dergisi; 1970
• 3. Baltacıoğlu AY, Baltacıoğlu İH. Türkiye’de Diş Hekimliği Eğitim ve Öğretimi (1908-1933). Osmanlı Bilimi Araştırmaları XI/1-2 (2009-10).
• 4. Topuzlu C. Seksen Yıllık Hatıralarım Prof. Dr. Cemil (Paşa) Topuzlu. Topuzlu Yayınları. İstanbul; 2002.
• 5. Efeoğlu A, Erdemir AD, Öncel Ö. Başlangıçtan Günümüze Diş Hekimliği. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2000.
• 6. Namal A. Türk Diş Hekimliği Tarihinde Dönüm Noktasındaki Bir İsmin Biyografisine Kısa Bakış: Eczacı, Dişçi, Kabile (Ebe) ve Hastabakıcı Kadın (Hemşire) Mektepleri’nin İlk Müdürü: Prof. Dr. Mustafa Münif Paşa (Kocaolçun) (1855-1937). T Klin J Med Ethics, Law and History 2002;10:302-309.
• 7. Büyükaksoy ZC. History of Turkish Dentistry. Diştababeti 1935 Okur Kurumu, editör. Diş Tababeti 1935 Yılı Albümü. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi yayını;1935.
• 8. Bal MA. Trabzonlu Ünlü Simalar ve Trabzon’un Ünlü Aileleri, Gürkan, Suat İsmail. Çatı Kitapları, İstanbul; 2007.
• 9. Günday M. Türkiye’de diş hekimliğinin öncülerinden Prof. Suat İsmail Gürkan Hayatı ve Eserleri. İstanbul Diş Hekimleri Odası Dergisi 2011;140:50-52.
• 10. Ceyhun C. Dişçilik ve Diş Hekimliği Üzerine. Diş Hekimliği Dergisi 1976;1(2):113-118.
• 11. Namal A. Ülkemizin İlk Diş Hekimliği Okulu İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi 100. Yıla Armağan, İstanbul Nobel Tıp Kitabevleri; 2008.
• 12. Albayrak H. Trabzonlu Meşhurlar Ansiklopedisi, Gürkan, Suat İsmail. Vadi Yayınları, Ankara; 2008.
• 13. Üstün Ç. Prof. Dr. Suat İsmail Gürkan. Nobel Medicus 25 2011;9(1):124-126.
• 14. Canger EM, Çelenk P. Dünyada ve Türkiye’de Diş Hekimliği Radyolojisinin Gelişimi. Türkiye Klinikleri, J Med Ethics 2005;13:48-54.
• 15. Yine Şahlandı Türkün Tarihi Baştan Başa- Suat İsmail Gürkan- Rast. https://divanmakam.com/forum/yine-sahlandi-turkun-tarihi-bastan-basa-suat-ismail-gurkan-rast.38777/ Son erişim tarihi: 28.12.2021
• 16. Efeoğlu, A. Başlangıçtan Günümüze İ.Ü. Diş Hekimliği Fakültesi. Bilimsel Diş Hekimliğinde 100 Yıl, İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, 1908-2008. 2009;1–30.
• 17. Prof. Suat İsmail Gürkan. Musiki Mecmuası 1958;122:43.
• 18. http://www.sanatmuziginotalari.com/eser_listesiasp?mode=1&qry=&pg=67 Erişim Tarihi: 28.12.2021.
• 19. http://trtnotaarsivi.com/tsm_arama.php Erişim Tarihi: 28.12.2021.
• 20. Bal MA. Osmanlı’dan Günümüze Trabzonlu Simalar ve Aileler, Gürkan, Suat İsmail. Trabzon Kitaplığı. İstanbul; 2009
• 21. Hâmûn MB. Kaanuni Sultan Süleyman Devrinde Yazılmış Dişçiliğe Ait El Yazması Kitap. (İntinsah eden Gürkan Sİ). Ahmet Sait Matbaası. İstanbul;1974.