Tuberculosis in Literary Texts

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: Sanat ve Tarih Penceresinden Tüberküloz - 100.Yıl Özel Sayısı, 39 - 43, 26.12.2023

Julide Sedef Göçmen

https://doi.org/10.31020/mutftd.1400552

Öz

Tuberculosis disease has been the subject of literary texts many times in Turkish and World literature/art. When we look at the texts in Turkish literature where tuberculosis is discussed, the cause of the disease during the Tanzimat and Servet-i Funun periods is the love, the pain of love, and the inability to get together. In the Republican period, the cause of the disease was often poverty. The disease, which is the subject of novels and poems, is also a disease that some Turkish writers and poets suffer from. The subject of tuberculosis is mentioned in many works in World literature; It has been used in novels, poems, operas, and some films. There are World-famous painters who focus on the disease in their works. There are also artists who mention tuberculosis in the songs they composed. As is the case with Turkish artists, some artists who contributed to World literature also contracted tuberculosis and died from the disease. With this article, it is aimed to commemorate people who left their mark on Turkish and World literature / art. However, it is not possible for me to discuss all the artists who had tuberculosis or mentioned tuberculosis in their texts. I definitely have my shortcomings. I hope they would forgive me.

Anahtar Kelimeler

Novel, Poetry, Literary text, Tuberculosis

Edebi Metinlerde Tüberküloz

Öz

Türk ve Dünya edebiyatında/sanatında tüberküloz hastalığı edebi metinlere pek çok kez konu olmuştur. Türk edebiyatında tüberkülozun işlendiği metinlere baktığımızda Tanzimat ve Servet-i Fünun döneminde hastalığın nedeni aşk, aşk acısı ve kavuşamamaktır. Cumhuriyet döneminde ise hastalığın nedeni çoğu zaman fakirliktir. Roman ve şiirlerde konu olan hastalık, aynı zamanda Türk yazar ve şairlerden bazılarının muzdarip de olduğu bir hastalıktır. Dünya edebiyatında da tüberküloz pek çok eserlere (roman, şiir ve opera vs) ve bazı filmlere konu olmuştur. Dünyaca meşhur ressamlardan eserlerinde hastalığı konu edenler bulunmaktadır. Besteledikleri şarkılarda tüberkülozdan bahseden sanatçılar vardır. Türk sanatçılarında olduğu gibi, dünya edebiyatına katkı sunan sanatçılardan da tüberküloza yakalananlar ve hastalıktan vefat edenler olmuştur. Bu yazı ile Türkiye ve dünya edebiyatında / sanatında iz bırakan kişileri anmak amaçlanmıştır. Fakat, mevcut yazıda tüberküloz olan ya da metinlerinde tüberkülozdan bahsetmiş olan tüm sanatçıları ele almak mümkün olamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Roman, Şiir, Edebi metin, Tüberlüloz

Kaynakça

• Kalkan MS. 19. Yüzyıl Türk Edebiyatında Verem Hastalığı. T.C. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı, İstanbul: Yüksek Lisans tezi; 2017.
• Çıkla S. Edebiyat ve Hastalık. 1st ed. İstanbul: Kapı Yayınları; 2016.
• kitaphaber.com.tr [Internet]. Mustafa Atalay, Kötülüğün Doğası mı Hastalığın Edebiyatı mı? Available from: https://www.kitaphaber.com.tr/kotulugun-dogasi-mi-hastaligin-edebiyati-mi-k4173.html
• Uğurlu YS. Türk Romanında Verem Üzerine Bir İnceleme. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2020;8(15):57-69.
• ivekakademi.org [Internet]. Dr. Mahmut Tokaç, Verem ve Sanat. Available from: https://ivekakademi.org/blog/verem-ve-sanat/.
• academic-accelerator.com [Internet]. Cultural Depictions Of Tuberculosis. Available from: https://academic-accelerator.com/encyclopedia/cultural-depictions-of-tuberculosis.
• thecollector.com [Internet]. Romanticizing Death: Art in the Age of Tuberculosis. Available from: /https://www.thecollector.com/tuberculosis-art/.
• The Robert Koch Institute [Internet]. Robert Koch: One of the founders of microbiology. Available from: https://www.rki.de/EN/Content/Institute/History/rk_node_en.html