TÜRKİYE’DE BANKA KREDİLERİNİN İHRACAT ÜZERİNE ETKİLERİ; EKONOMETRİK ANALİZ

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 515 - 533, 31.12.2019

Özkan Haykır , Melikşah Aydın

Öz

Ülkelerin
büyüme düzeylerine katkı sağlayan en önemli faktörlerden biri olan ihracat,
günümüzde üzerine en çok konuşulan alanların başında gelmektedir. Türkiye’de
ihracatın artırılması ve gelişmesi yönünde birçok teşvik ve kredi politikaları
yürütülmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de faaliyet gösteren lokomotif sektör
niteliğindeki imalat sanayinin kredi kullanımı ile ihracat rakamları arasındaki
ilişki 2005-2018 yılları arası çeyrek dönemlik verilerle Granger nedensellik ve
etki-tepkitesti üzerindenanaliz edilmiştir. Modelde imalat sanayi üretim
endeksi 2015=100 bazlı, bankalar tarafından imalat sanayi sektörüne
kullandırılannakdi krediler ve ihracat rakamları cari fiyatlarla tl cinsinden
kullanılmıştır. Elde edilen bulgular imalat sanayi kredilerinden ihracata doğru
tek taraflı Granger nedensellik ilişkisi olduğunu göstermektedir.Ayrıca,kredi
değişkenine verilen bir standart sapmalık şokun ihracat üzerine etkisi etki-tepki
testi bulgularına göre uzun süreli olarak devam edeceği tespit edilmiştir.Sonuç
olarak Türkiye’de imalat sanayinin krediler ile desteklenmesinin ülkenin
ihracat rakamlarına olumlu bir yansıması olacağı tahmin edilmektedir.Ek olarak,
bu çalışma bankacılık kredilerinin sektörel bazda ihracat üzerine etkisini
analiz etmesi nedeniyle literatürde bir ilk olma özelliği taşımaktadır. 

Anahtar Kelimeler

İmalat Sanayi Üretim Endeksi, Banka Kredileri, ihracat

Kaynakça

• Arestis, P. and Demetriades, P. (1997). Financial Development and Economic Growth: Assessing the Evidence. The Economic Journal, 7(442), 783-799.
• Bahmani, M. and Domac, I. (1995). Export and Economic Growth in Turkey: Evidence From Cointegration Analysis. Middle East Technical Univesity Studies in Development, 22(1), 67-77.
• Ceylan, S. ve Durkaya, M. (2010). Türkiye’de Kredi Kullanımı-Ekonomik Büyüme İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 21-36.
• Demirci N. S. (2017). İmalat Sanayi Sektöründe Üretim ve Banka Kredileri İlişkisi: Türkiye İçin Eşbütünleme ve Nedensellik Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 35-61.
• Ergün-Bülbül, S. ve Demiral, A. (2016). Türkiye Ekonomisinde Ekonomik Büyüme, İhracat ve Eximbank Kredileri Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 12(46), 21-40.
• Ertek, T. (1996). Ekonometriye Giriş, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Fisman, R. and Love I. (2003). Trade Credit, Financial İntermediary Development, and Industy Growth. The Journal of Finance. 58(1), 353-374.
• Güven, S. (2002). Türkiye’de Banka Kredileri ve Büyüme İlişkisi. İktisat İşletme Finans Dergisi, 17(197), 88-100.
• Kaldor, N. (1968a) Causes Of The Slow Rate Of Economic Growth Of The United Kingdom. An Inaugural Lecture. London, Cambridge University Press, 1966, 40 p., 5/– net in U.K. Louvain Economic Review, 34(2), 222. doi:10.1017/S0770451800040616
• Kaldor, N. (1968b), Productivity And Growth In Manufacturing Industry: A Reply. Economica, 35(140), 385-391.
• Kandır, S. Y., İskenderoğlu, Ö. ve Önal, Y.B. (2007). Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 16(2), 311-326.
• Kaya, A.,Gülhan Ü. ve Güngör B. (2013). Türkiye Ekonomisinde Finans Sektörü ve Reel Sektör Etkileşimi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 5(8), 2-15.
• McKinsey (2012). Manufacturing The Future: The Next Era of Global Growth and Innovation. Retrieved March 18, 2019 from the https://www.mckinsey.com/~/media/McKinsey/Business%20Functions/Operations/Our%20Insights/The%20future%20of%20manufacturing/MGI_%20Manufacturing_Full%20report_Nov%202012.ashx.
• Özün, A. ve Çifter, A. (2007). Industrial Production As a Credit Driver in Banking Sector: an Empirical Study With Wavelets. Bank and Bank Systems, 2(2), 69-80.
• Patrıck, T. H. (1966). Financial Development and Economic Growth in Underdeveloped Countries. Economic Development and Cultural Change. 14(2). 174-189.
• Ritchie, F., Thomas, A.D. and Welpton, R. (2012). What’s a Manufacturing Job?. Working Paper. University of the West of England. Retrieved April 01, 2019 from the http://eprints.uwe.ac.uk/22517.
• Robinson, J. (1952). The Rate of Interest and Other Essays. London: Macmillan.
• Saraç, T.B. (2013). İhracat ve İthalatın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Ege Akademik Bakış Dergisi, 13(2), 181-191.
• Şimşek, M. (2003). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Türkiye Ekonomisi Verileri ile Analizi 1960-2002. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 18(2), 43-63.
• Taştan, H. (2010). Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkilerinin Spektral Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 87-96.