1261 Sonrası Bizans-Ceneviz İlişkileri ve Cenevizlilerin Galata’ya Yerleşme Süreci

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 214 - 226, 26.12.2019

Ünal Tanrıverdi

Öz

Bizans İmparatoru VIII. Mihael 1261’de Ortodoks’un
başkenti olan İstanbul’u Lâtinlerden geri aldığında, şehre ‘Yeni Konstantin’
sıfatıyla girse de durum öyle değildir. İmparator sınırlarını büyütmek yerine
var olan hakimiyet sahasını etrafındaki ateş çemberinden korumaya çalıştı, zira
Bizans
nefretiyle büyümüş Avrupa saldırgan bir politika sergilemekteydi. İmparatorun
bu hususta nihaî amacı Batı kuvvetlerinin birleşmesini engellemekti ve nitekim uyguladığı politikalarla
bunu başarabildi. İlk olarak Ceneviz, akabinde Venedik ile ilişkilere
başladı. Mihael, imparatorluk döneminde İtalyanlar ile arasındaki
bağlılıklarını dengeleyebilmişti. Ne var ki bu durum, halefi II. Andronikos
zamanında geçerli değildi. İmparator’un kötü politikası sonucunda Bizans-Ceneviz
ilişkisi adeta Cenevizlerin isteği doğrultusunda ilerleyecek ve Ceneviz’in
isteklerine boyun eğecekti. Bu çalışma da 1261-1303 yılları arası
Bizans-Ceneviz ilişkisi ve Cenevizlerin Galata’ya yerleşme süreci incelenecek
ve dönemin genel panoraması oluşturulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bizans, Ceneviz, Venedik, Galata

Kaynakça

• A. Epstein, Steven Genoa; The Genoese 958-1528, The University of North Caraolina Press, 1996.A. Vasiliev, Alexander; Bizans İmparatorluğu Tarihi, Alfa Tarih, Çev. Tevabil Alkaç, İstanbul 2017. Akropolites, Georgios; Vekayinâme, Çev. Bilge Umar, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2008.Ayönü, Yusuf; Katalanların Anadolu ve Trakya’daki Faaliyetleri (1302-1311), Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir 2009.Balard, Michel; ‘The Greek of Crimea under Genoese Rule in the XIVth and XVth Centuries’, Symposium on Byzantium and the İtalians, 13th-15th Centuries, vol. 49, Dumbarton Oaks Papers, 1995, ss. 23-32.Cameron, Aueril; Bizanslılar, Çev. Özkan Akpınar, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2016.Carr, Mike; ‘Trade or Crusade? The Zaccaria of Chios and Crusades againstthe Turks’ Contact and Conflct in Frankish Greece And The Aegean 1204-1453, (ed. Nikolaos Chrissis-Mike Carr), Ashgate Press, 2004, ss. 115-135.Çavuşdere, Serdar; ‘Ege’de Türk-İtalyan Hububat Ticareti (13.-14. Yüzyıllar)’, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, Ankara 2009, sy. 46, ss. 275-303.Çavuşdere, Serdar; Orta Çağ’da Venedik, Papalık ve Türkler 1243-1353, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2017.Darkat, Besim; ‘İstanbul’, İslam Ansiklopedisi, V, 1138-1214.De Clavijo, Ruy Gonzales; Timur Devrinde Kadis’ten Semerkand’a Seyehat, Çev. Ömer Rıza Doğrul, Kesit Yayınları, İstanbul 2007.Demirkent, Işın; ‘1082-1302 Yılları Arasında Bizans-Venedik İlişkilerine Kısa Bir Bakış’, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, sy.36, İstanbul 2000, ss. 137-154.E. Laiou Angeliki- Morrison, Cecile; The Byzantine Economy, Cambridge University Press, New York 2007.E. Laiou, Angeliki;Constantinople and the Latin, Harvard University Press, Cambridge 1972.Eyice, Semavi; ‘Galata’, İstanbul Ansiklopedisi, XI, 5882-5886.Eyice, Semavi;Galata ve Kulesi, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, İstanbul 1969.Gallotta, Aldo; ‘Ceneviz’, DİA, VII, 363-365.Geanakoplos, Deno John; Emperor Michael Palaeologus And The West, 1258-1282, Harvard University Press, London 1959.Hamilton, Bernard; ‘The Latin Empire and Western Contacts with Asia’, Contact and Conflct in Frankish Greece And The Aegean, 1204-1453, (ed. Nikolaos Chrissis-Mike Carr), Ashgate Press, 2004, ss. 43-64.J. Hilsdale, Cecily; Byzantine Art and Diplomacy in a Age of Decline, Cambridge University Press, 2014.Jacoby, David; ‘Catalan Company’, (ed. Alan V. Murray), The Crusades an Encylopedia, I, 229-230.Jacoby, David; ‘Genoa, Silk Trade and Silk Manufacture ın the Mediterranean Region (1100-1300)’, Commercial Exchange Across the Mediterranean, Ashgate, 1988, ss. 11-40.Jacoby, David; Byzantium, Latin Romania and the Mediterranean, Ashgate, Burlington 2001.Jacoby, David; The Jews of Constantinople and Their Demographic Hinterland, Cambridge University Press, 1997.Kalus- Matschke, Peter; ‘The Late Byzantine City’, The Economic History of Byzantium, (ed. Angeliki E. Laiou), Dumbarton Oaks, Washington 2001, II, ss. 463-497.Kiesewetter, Andreas;‘Charles I of Anjou (1226-1285)’, (ed. Alan V. Murray), The Crusades an Encylopedia, I, 238-239.Lopez, Robert-Raymond, Irving; Medievel Trade In The Mediterranean World, Columbia University Press, 1995. Luise Favreau-Lilie-Marie; ‘Genoa’, (ed. Alan V. Murray), The Crusades an Encylopedia, I, 501-505.M. Nicol, Donald; Bizans ve Venedik, Çev. Gül Çağalı Güven, Sabancı Yayınları, İstanbul 2000.M. Nicol, Donald; Bizans’ın Son Yüzyılları 1261-1453, Çev. Bilge Umar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2016.Mack, Merav; The Merchant of Genoa: The Crusades, the Genoese and the Latin East, 1187-1220, University of Cambridge, 2003. Magdalino, Paul; Ortaçağda İstanbul: Altıncı ve On üçüncü Yüzyıllar Arasında Konstantinapolis’in Kentsel Gelişimi, Çev. Barış Cezar, Koç Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2012.Mango, Cyril; The Oxford History of Byzantium, Oxford University Press, New York 2002.Millingen, Alexander Van; Byzantine Constantinople: the Walls Of The City And Adjoining Historical Sites, Elibron Classics, London 1899.Moncada, Francisco de; The Catalan Chronicle of Francisco de Moncada, Çev. Frances Hernandez, Texas Western Press 1975.Norwich, John Julius; Bizans Gerileme ve Çöküş Dönemi (1082-1453), Kabalcı Yayınları, İstanbul 2013.Ortaylı, İlber; ‘Galata’, DİA, XIII, 303-307.Ostrogorsky, Georg; Bizans Devleti Tarihi, Çev. Fikret Işıltan, TTK., Ankara 2015.Öden, Zerrin Günal; ‘XIII. Yüzyılda Bizans Anadolusu’nun Etnik Kompozisyonu Üzerine’, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, sy.36, İstanbul 2003, ss. 143-150.Pachymeres, Georges; Bizanslı Gözüyle Türkler, Çev. İlcan Bihter Barlas, İlgi Kültür Sanat Yayınları, İstanbul 2016.Papayianni, Aphrodite; ‘Michael VIII. Palaiologos’, (ed. Alan V. Murray), The Crusades an Encylopedia, I, 823-824.Rado, Şevket; Hünernâme: Minyatürleri ve Sanatçıları, YKY., İstanbul 1969. Runciman, Steven; ‘Deniz Kuvvetinin Ortaçağ Tarihindeki Rolü’, III.Türk Tarih Kongresi Bildirileri, Ankara 1943, ss. 156-164.Runciman, Steven; Haçlı Seferleri Tarihi, TTK, Ankara 2008, III.Treagold, Warren; A History of the Byzantine State and Society, Stanford University Press, Stanford 1997.Turan, Osman; Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm Medeniyeti, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2008.Turan, Şerafettin; Türkiye-İtalya İlişkileri, Metis Yayınları, İstanbul 1990, I.W. Heyd; Yakın Doğu Ticaret Tarihi, Çev. Enver Ziya Karal, Türk Tarih Kurumu, Ankara 2000.Whalen, Brett Edward; ‘Constantinople Siege of’ (1204), (ed. Alan V. Murray), The Crusades an Encylopedia, I, 289.Wiener- Wolfgang, Müller; Bizans’tan Osmanlı’ya İstanbul Limanı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1998.Wiener, Wolfgang Müller; İstanbul’un Tarihsel Topografyası, Çev. Ülker Sayın, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2001.Wittek, Paul; Menteşe Beyliği, Çev. Orhan Şaik Gökyay, TTK, Ankara 1944.