Antik Çağ’da Güney Troas Bölgesi’nin Sosyo-Ekonomik Yapısı

Yıl 2024, , 341 - 358, 25.09.2024

Deniz Serhad Sezer

https://doi.org/10.33469/oannes.1392569

Öz

Bu makalede; Antik Çağ’da Güney Troas’ın, Troas Bölgesi açısından önemi ele alınmıştır. Antik Çağ’da, İda Dağı’nın (Kaz Dağı) kuzeyinde yer alan Kebren ve Skepsis gibi kentlerde yapılan hayvancılık faaliyetleri, güneyindeki Antandros gibi kereste bakımından zengin bir liman kentinin varlığı bu bölgede hakimiyet kuran devletlere büyük ekonomik imkanlar sağlamıştır. Bunların yanı sıra; bölgenin güney kesimlerde yer alan ve Akdeniz’e doğru açılan önemli bir ticaret limanı olan Assos’un varlığı da, bölgeye ayrı bir değer katmıştır. Yakın konumda yer alan Assos ve Antandros gibi limanlar kentleri sayesinde, bölgeden elde edilen hammaddeler, tüm Akdeniz dünyasına ihraç edilmiştir. Ayrıca bölge; kültürel ve ekonomik sınırlar da göz önüne alındığında, Doğu ve Batı Medeniyetlerinin birbirine en fazla yaklaştığı konumuyla stratejik bir noktada yer almaktadır. Bütün bu sebepler neticesinde; Güney Troas ve çevresine hakim olmak, eski çağlardaki devletler için, her zaman büyük bir ekonomik güce sahip olmak anlamına gelmiştir ki; işte bu gücü ve kaynakları elde etmek için de, birçok medeniyetler bölgeye yerleşmişler ve birçok kez de birbirleriyle savaşmışlardır. Çalışmamızda antik kaynakların yanı sıra; kazı raporlarından, yüzey araştırmalarından, bölgeyi ziyaret eden seyyahların eserlerinden ve modern araştırmalardan yararlanılmıştır. Bu kaynakların sağladığı bilgiler neticesinde Güney Troas’ın tarihi, kültürel ve ekonomik yönden bölgede kilit bir role sahip olduğu vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İda Dağı, Güney Troas, Antandros, Sosyo-Ekonomik, Assos.

Socio-Economic Structure of Southern Troad in Ancient Period

Öz

In this article, the importance of Southern Troad for the Troad Region in ancient times is investigated and described. In antiquity, mountain farming activities carried out in urban areas such as Skepsis and Kebrene, located in the northern part of Mount Ida, and the presence of a rich port city like Antandros in the southern part of the mountain, which was abundant in timber, provided significant economic opportunities to the states that established dominance in the region. Additionally, the presence of a major trading port on the Mediterranean Sea in the southern part of the region, along with the separate existence of Assos, added value to the area. With many ports nearby, trade between Antandros, Assos, and Mediterranean cities enabled the transport of various materials across the region. Moreover, considering both cultural and economic boundaries, the region was strategically located where Eastern and Western civilizations were in close proximity. As a result of these factors, controlling Southern Troad and its surroundings was synonymous with holding significant economic power for ancient states. To obtain this power and its resources, many civilizations settled in the region and engaged in frequent conflicts. Ancient sources, excavation reports, and the records of researchers and travelers have been emphasized in the bibliography. Based on the information provided by these sources, it is highlighted that Southern Troad played a key role in historical, cultural, and economic terms.

Anahtar Kelimeler

Ida Mountain, Southern Troad, Antandros, Socio-Economic, Assos

Kaynakça

• DIODOROS SICILUS, 1906. Diodori Bibliotheca Historica, Çev.: F. Vogel-K.T. Fischer, Leipzig.
• HERODOTOS, 2011. Tarih, Çev.: M. Ökmen, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• HOMEROS, 2011. İlyada, Çev.: F. Koçak, Arkadaş Yayınları, Ankara.
• HOMEROS, 2012. Odysseia, Çev.: A. Erhat-A. Kadir, Can Yayınları, İstanbul.
• KSENOPHON, 1999. Yunan Tarihi, Çev.: S. Sinanoğlu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• KSENOPHON, 2011. Onbinlerin Dönüşü, Çev.: O. Yarlıgaş, Kabalcı Yayıncılık, İstanbul.
• PLINIUS, 1938. Natural History, Çev.: E. Watford-H. G. Bohn, Harvard Uni. Press, Cambridge.
• STRABON, 2012. Geographika, Çev.: A. Pekman, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• THEOPHRASTUS, 1816-1926. Enquiry into Plants (History of Plants HP), Vol. I & II, Çev.: A. F. Hort-W. Heinemann, Harvard University Press, London.
• THEOPHRASTUS, 1976-1990. De Causis Plantarum (Causes of Plants CP), Vol. I, II & III, Çev.: B. Einarson-G. K. K. Link-W. Heinemann, Harvard University Press, London.
• THUKYDIDES, 1950. Peloponnessos Savaşları, C. 1, Çev.: H. Demircioğlu, Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları, Ankara.
• THUKYDIDES, 1958. Peloponnessos Savaşları, C. 2, Çev.: H. Demircioğlu, Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları, Ankara.
• VERGILIUS, 2010. Aeneas, Çev.: İ. Z. Eyüboğlu, Payel Yayınevi, İstanbul.
• ARSLAN, N.-BAKAN C.-AY M., 2022. “2019 Gargara Yüzey Araştırması”, 2019- 2020 Yılları Yüzey Araştırmaları, C. 3, Ankara, ss. 7-16
• BELLWOOD, P., 2005. First Farmers, Blackwell Publishing, Oxford.
• BMC (British Museum Cataloque of Greek Coins),1964. Troas, İonia, Mysia, Ed.: A. Forni, Bologna.
• CALVERT, F., 1865. “Contributions to the Ancient Geography of the Troad on the Site and Remains of Cebrene”, American Journal of Archaelogy 22, ss. 51-57.
• CLARKE, J. T., 1888. “Gargara, Lamponia and Pionia: Towns of The Troad”, The American Journal of Archaeology and of The History of The Fine Arts, Vol. 4, No. 3, ss. 291-319.
• COOK, J. M., 1973. The Troad, Oxford University Press, Oxford.
• COOK, J. M., 1988. “Cities in Around The Troad”, The Annaul of The British School at Athens, Vol. 83, ss. 7-19.
• DOĞANCI, K., 2019. “Hellespontos ve Çevresini Etkileyen Depremler (MÖ 3000-MS 6. yy)”, History Studies, Vol. 11, Issue 2, A Tribute to Prof. Dr. Mehmet Ali ÜNAL, April, ss. 535-555.
• FABRICIUS, E., 1894. “Archaeologische Untersuchungen im westlichen Kleinasien”, Sitzungsberichte der Königlich Preussischen Akademie der Wissenschaften zu Berlin, ss. 899-920.
• FOXHALL, L., 2007. Olive Cultivation in Ancient Greece: Seeking The Ancient Economy, Oxford University Press, Oxford.
• KORFMANN, M. O.-KROMER B., 1993. “Demircihöyük, Besik-Tepe, Troia-Eine Zwichenblanz zur Cronologie dreier Orte in Westanatolien”, Studia Troica 3, ss. 144-145.
• KORFMANN, M. O., 2004. “Holz für Troia: zur flosserrei auf dem Skamandros /Xanthos”, Ed.: T. Korkut, 60. Yaşında Fahri Işık’a Armağan. Anadolu’da Doğdu. Festschrift für Fahri Işık zum 60. Geburstag, ss. 427-438.
• KÖRPE, R., 2008. “Yenice Çevresinde Yapılan Arkeolojik Yüzey Araştırmaları”, Yenice Değerleri Sempozyum Kitabı, Çanakkale, ss. 139-147.
• KÖRPE, R., 2011a. “Antik Çağlarda Çanakkale Bölgesinde Tarım”, Çanakkale Tarım Sempozyumu Kitabı, Çanakkale, ss. 113-124.
• KÖRPE, R., 2011b. “The Archaeological Investigations in North of Mount Ida and Agonya Plain”, Uluslararası Kazdağları Sempozyumu, Balıkesir, ss. 23-26.
• KÖRPE, R., 2011c. “Büyük İskender’in Troas’ta İzlediği Rota ve Granikos Savaşı”, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Sayı 10-11, ss. 95-108.
• KÖRPE, R., 2012. “Antik Çağlarda Çanakkale Bölgesindeki Yollar”, Çanakkale Turizm Zirvesi Kitabı, ss. 225-234.
• KÖRPE, R., 2015. “Son Arkeolojik Bulgular Işığında Aziz Paulus’un İkinci Kutsal Görev Gezisinde Troas Yolculuğu”, Selevcia ad Calycadnum, Sayı1, ss. 51-75.
• KÖRPE, R.-YAVUZ, M. F., 2007. “Antik Çağlarda Troas’da Ağaç ve Ağaç Taşımacılığı”, Bayramiç Sempozyum Kitabı, Çanakkale, ss. 19-22.
• LAIOU, A., 2002. The Economic History of Byzantium: from the Seventh through the Fifteenth Century, Dumbarton Oaks Research Library and Collection, Washington.
• LEAF, W., 1911. “The Topography of The Scamander Valley-I”, British School at Athens, XVII, ss. 266-283.
• LEAF, W., 1912a. “Notes of Troad”, The Geographical Journal, Vol. 40, No. 1,ss. 25-45.
• LEAF, W., 1912b. “The Topography of The Scamander Valley-II”, British School at Athens, XVIII, ss. 286-300.
• LEAF, W., 1916. “Strabo and Demetrios of Skepsis”, The Annual of the British School at Athens, Vol. 22, ss. 23-47.
• LEAF, W., 1923a. Strabo on The Troad, Cambridge Uni. Press, Cambridge.
• LEAF, W., 1923b. “Skepsis in The Troad”, AnatSt (Presented to Sir William Mitchell Ramsay), ss. 267-281.
• LE CHEVALIER, J. B., 1802. Voyage de la Troade, DENTU, Paris.
• LENGER, D. S., 2007. “Antik Çağda İda Dağı’nın Sosyo-Ekonomik Yapısı”, Bayramiç Sempozyum Kitabı, Çanakkale, ss. 1-6.
• MC GOVERN, P., 2003. Ancient Wine: The Search for the Origins of Viniculture, Princeton University Press, Princeton.
• MAGIE, D., 2002. Anadolu’da Romalılar 2: Batı Anadolu Zenginlikleri, Çev.: N. Başgelen-Ö. Çapar, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• MEIGGS, R., 1982. Trees and Timber in the Ancient Meditterranan World, Clarendon Press, Oxford.
• MICHAUD, J. F.-POUJOULAT, J. J. F., 2015. Çev.: N. Demirtaş, İzmir’den İstanbul’a Batı Anadolu 1830, Say Yayınları, İstanbul.
• PERROT, G., 1875. Le site de Troie selon Lechevalier ou selon M. Schliemann, Adamant Media Corporation, Paris.
• RIEHL, S., 1999. “Bronze Age Environment and Economy in the Troad: The Archaeobotany of Kumtepe and Troy”, BioArchaeologica 2, Tübingen.
• ROSTOVTZEFF, M. I., 1941. The Social and Economic History of the Hellenistic World, Oxford University Press, Oxford.
• SEVİN, V., 2013. Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası I, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara.
• SNG v. Aulock Troas: Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Sammlung v. Aulock, Troas-Aeolis-Lesbos, 1959, Berlin.
• SNG Cop Troas: Sylloge Nummorum Graecorum, The Royal Collection of Coins and Medals, Danish National Museum, Troas, 1945, Copenhagen.
• SNG Tübingen: Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland, Münzsammlung der Universitat Tübingen, 4. Heft, 1989, München.
• TAKAOĞLU, T., 2005. “2004 Yılı Coşkuntepe Yüzey Araştırması”, 23.Araştırma Sonuçları Toplantısı, C. 1, Antalya, ss. 411-418.
• TAKAOĞLU, T., 2006. “The Late Neolithic in the Eastern Aegean: Excavations at Gülpinar in the Troad”, Hesperia, Vol. 75, No. 3, ss. 289-315.
• THERIOS, I., 2009. Olive, Cabi Press, Wallingford.
• TOMASCHECK, W., 1891. Zur Historischen Topographie von Kleinasien im Mittlealter, In Commission bei F. Tempsky, Vienna.
• TREISTER, M., 1996. The Role of Metals in Ancient Greek History, Brill Press, Leiden-New York-Köln.
• YALÇIKLI, D., 2014. “New Evidence for Neolithic Habitation in The Hinterland of The Troad”, Oxford Journal of Archaeology, 33 (3), ss. 245-255.