Okul öncesi dönem çocuğu olan annelerin dijital oyun kavramına yönelik algıları: Metaforik bir çalışma

Yıl 2024, , 1353 - 1368, 21.12.2024

Tuğba Emiroğlu İlvan , Remziye Ceylan

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1388168

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi dönem çocuğu olan annelerin dijital oyun kavramına yönelik algılarının metaforlar aracılığıyla belirlenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ilinde yaşayan okul öncesi dönem çocuğu olan toplam 70 anne oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak annelerin dijital oyun kavramına yönelik algılarını tanımlamaları için araştırmacılar tarafından hazırlanan metafor formu kullanılmıştır. Bu formda, annelerin “Dijital oyun, …… gibidir. Çünkü, …” ifadesini tamamlamaları istenmiştir. Annelerin tanımlamaların elde edilen veriler betimsel ve içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, annelerin iki tema ve sekiz kategori altında birbirinden farklı olmak üzere toplam 41 metafor ürettikleri görülmüştür. Temalar, “Kullanım Amaçları” ve “Zararlar” olarak iki ana başlık altında sınıflandırılmıştır. Okul öncesi dönem çocuğu olan annelerin dijital oyun kavramına yönelik en çok “zararlar” teması altında metafor geliştirdikleri görülmüştür. Anneler tarafından en sık kullanılan metaforlar “uyuşturucu”,” bağımlılık”, “zehir” ve “sigara” olarak sıralanmıştır. Sonuç olarak, okul öncesi dönem çocuğu olan annelerin dijital oyun kavramına yönelik çoğunlukla olumsuz bir algıya sahip oldukları sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

dijital oyun, okul öncesi, metafor, metaforik algı, anne, bağımlılık

Etik Beyan

Araştırmanın bilimsel etik kurallara uygunluğu için, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’ndan 30.05.2022 tarihli E-63775199-050.01.04-0000073475 sayılı kararı ile etik kurul onayı alınmıştır.

The perceptions of mothers with preschool children on the concept of digital play: A metaphorical study

Öz

The aim of this study is to explore mothers' perceptions of the concept of digital play through the use of metaphors. The study employed a phenomenological design, which is a qualitative research method. The sample consisted of 70 mothers with preschool-aged children residing in Istanbul, Turkey. Data were collected using a metaphor form prepared by the researchers, in which mothers were asked to complete the sentence: "Digital play is like… because…". The data obtained were analyzed using descriptive and content analysis. The analysis revealed that the mothers generated a total of 41 distinct metaphors, which were categorized under two themes: "Intended Uses" and "Harms”, and further divided into eight subcategories. The findings indicated that mothers predominantly created metaphors under the theme of "Harms". The most frequently produced metaphors were "drugs”, "addiction”, "poison”, and "cigarettes". As a result, mothers of preschool children generally have a negative perception of the concept of digital play.

Anahtar Kelimeler

digital play, preschool, metaphor, metaphorical perception, mother, addiction

Kaynakça

• Aarsand, P. (2011). Parenting and digital games: On children's game play in US families. Journal of Children and Media, 5(3), 318-333. https://doi.org/10.1080/17482798.2011.584382
• Akçay, D., & Özcebe, H. (2012). Okul öncesi eğitim alan çocukların ve ailelerinin bilgisayar oyunu oynama alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Journal of Child, 12(2), 66-71.
• Akkaya, S., Tan, Z., Kapıdere, M. & Şahin, S. (2021). Investigation of the relationship between parents' awareness of digital parenting and the effects of digital games on their children. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 889-917. https://doi.org/10.17679/inuefd.905569
• Arı-Arat, C., & Gülay-Ogelman, H. (2021). Küçük çocukların COVID 19 sürecinde teknolojik araç kullanımının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 15-32. https://doi.org/10.46762/mamulebd.880109
• Atasoy, M., Altun, M., & Yalçınkaya, A. (2018). Analysis of the perceptions of the digital game concept of 9-10 year children by means of metaphors. Electronic Turkish Studies, 13(21). http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13865
• Budak, K. S. (2020). Okul öncesi dönem çocukları için dijital oyun bağımlılık eğilimi ölçeğinin ve dijital oyun ebeveyn rehberlik stratejileri ölçeğinin geliştirilmesi, problem davranışlarla ilişkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Budak, O. (2017). Dijital çocuk oyunlarına çocuk gelişimi ve okul öncesi öğretmenlerinin ve annelerin bakış açısı. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, (13), 158-172.
• Büyükbahçıvan, E. (2017). Okul öncesi̇ eği̇ti̇m kurumuna devam eden öğrenci̇leri̇n bi̇lgi̇sayara yöneli̇k metafori̇k algıları [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Chaudron, S. (2015). Young children (0–8) and digital technology: A qualitative exploratory study across seven countries. Publications Office of the European Union. https://doi.org/10.2788/00749
• Clarkson, A., & Zierl, L. (2018). An online parenting program grows digital parenting skills and parent–school connection. The Journal of Extension, 56(5), 6.
• Creswell, J. W. (2014). Araştırma deseni (S. B. Demir, Ed.) Eğiten Kitap.
• Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The psychology of optimal experience. Harper & Row.
• Çelik, I., Şahin, İ., & Eren, F. (2014). Metaphorical perceptions of middle school students regarding computer games. International Journal of Social, Education, Economics and Management Engineering, 8(8), 2544-2549.
• Doğan, Ü., Koyuncu, M., & Doğan, A. (2020). Özel yetenekli çocukların ve ebeveynlerinin oyun kavramına yönelik metaforik algıları. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(8), 265-281.
• Doliopoulou, E., & Rizou, C. (2012). Greek kindergarten teachers' and parents' views about changes in play since their own childhood. European Early Childhood Education Research Journal, 20(1), 133-147. https://doi.org/10.1080/1350293X.2012.650016
• Erbay, F., & Durmuşoğlu Saltalı, N. (2012). Altı yaş çocuklarının günlük yaşantılarında oyunun yeri ve annelerin oyun algısı. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 249-264.
• Fidan, A., Güneş, H., & Karakuş, T. (2021). Investigating the digital parenting behaviors of parents on children’s digital game play. Cukurova University Faculty of Education Journal, 50(2), 833-857. https://doi.org/10.14812/cuefd.933215
• Gabriel, S., Nader, M., & Hütthaler, M. (2020, September). Stop gaming! Parents’ attitude towards digital game-based learning. In ECGBL 2020 14th European Conference on Game-Based Learning (pp. 197-201). Academic Conferences limited.
• Giren, S. (2016). Early childhood education teachers’ metaphors about play concept for preschoolers. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(1), 372-388.
• Goodwin, K. (2018). Dijital dünyada çocuk büyütmek: Teknolojiyi doğru kullanmanın yolları. (T. Er: Çev.). (2. Baskı). Aganta Kitap Yayınları.
• Guetterman, T. (2015). Descriptions of sampling practices within five approaches to qualitative research in education and the health sciences. Forum Qualitative Sozialforschung/Forum: Qualitative Social Research, 16(2): Art. 25, available at http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:0114-fqs1502256
• Güngör, H., Gülay Ogelman, H., Erten Sarıkaya, H. & Körükçü, Ö. (2020). Çocukların gözünden evdeki teknolojik araçlar. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(23), 175-201. https://doi.org/10.33692/avrasyad.680534
• Hazar, Z., Demir, G. T., & Dalkıran, H. (2017). Ortaokul öğrencilerinin geleneksel oyun ve dijital oyun algılarının incelenmesi: Karşılaştırmalı metafor çalışması. Spormetre, 15(4), 179-190. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000334
• Hewitt-Taylor, J. (2001). Use of constant comparative analysis in qualitative research. Nursing Standard (through 2013), 15(42), 39-42.
• Hsiao, H. S., Chang, C. S., Lin, C. Y., & Hu, P. M. (2014). Development of children's creativity and manual skills within digital game‐based learning environment. Journal of Computer Assisted Learning, 30(4), 377-395. https://doi.org/10.1111/jcal.12057
• Işıkoğlu, N., & Ergenekon, E. (2021). Bebeklerin teknolojik araçları kullanmalarıyla ilgili anne görüşleri. Journal of Faculty of Educational Sciences, 54(1), 117-140. https://doi.org/10.30964/auebfd.767338
• Işıkoğlu Erdoğan, N. (2019). Dijital oyun popüler mi? Ebeveynlerin çocukları için oyun tercihlerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 1-17. https://doi.org/10.9779/pauefd.446654
• Isikoglu Erdogan, N., Johnson, J. E., Dong, P. I., & Qiu, Z. (2019). Do parents prefer digital play? Examination of parental preferences and beliefs in four nations. Early Childhood Education Journal, 47(2), 131-142. https://doi.org/10.1007/s10643-018-0901-2
• İnce, G. (2022). Okul öncesi dönem çocuğuna sahip ailelerin “dijital oyun ve çocuk” aile eğitimi programı öncesi ve sonrası görüşlerinin incelenmesi. [Tezsiz Yüksek Lisans Projesi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Johnson, J. E., & Christie, J. F. (2009). Play and digital media. Computers in the Schools, 26(4), 284-289. https://doi.org/10.1080/07380560903360202
• Karademir Coşkun, T., & Filiz, O. (2019). Early childhood pre-service teachers’ awareness on digital game addiction. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6(2), 239−267. http://dx.doi.org/10.15805/addicta.2019.6.2.0036
• Kaye, L. K. (2016). Exploring flow experiences in cooperative digital gaming contexts. Computers in Human Behavior, 55, 286–291. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.09.023
• Kırık, A. M. (2014). Aile ve çocuk ilişkisinde internetin yeri: Nitel bir araştırma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 337-347.
• Korkmaz, F., & Ünsal, S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerin “teknoloji” kavramına ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(35), 194-212.
• Lauricella, A. R., Wartella, E., & Rideout, V. J. (2015). Young children's screen time: The complex role of parent and child factors. Journal of Applied Developmental Psychology, 36, 11-17.
• Marshall, C., & Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. Sage publications.
• Marsh, J., Plowman, L., Yamada-Rice, D., Bishop, J., & Scott, F. (2016). Digital play: a new classification. Early Years, 36(3), 242–253. https://doi.org/10.1080/09575146.2016.1167675
• Metin Aslan, Ö., Sümer, M. E., Taşkın, M. H., & Emil, B. (2015). Sokaktan bilgisayara metaforlarla oyun yolculuğu: Lise öğrencilerin oyun kavramı ile ilişkin metaforları. Turkish Studies (Elektronik), 10(11), 1165-1182. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8579
• Mikelić Preradović, N., Lešin, G., & Šagud, M. (2016). Investigating parents' attitudes towards digital technology use in early childhood: A case study from Croatia. Informatics in Education, 15(1), 127-146. https://doi.org/10.15388/infedu.2016.07
• Nevski, E., & Siibak, A. (2016). The role of parents and parental mediation on 0–3-year olds’ digital play with smart devices: Estonian parents’ attitudes and practices. Early Years, 36(3), 227-241. https://doi.org/10.1080/09575146.2016.1161601
• Nikken, P., & Schols, M. (2015). How and why parents guide the media use of young children. Journal of Child and Family Studies, 24, 3423-3435. http://dx.doi.org/10.1007/s10826-015-0144-4
• OfCom. (2020). Children and Parents: Media Use and Attitudes Report 2020/21. https://www.ofcom.org.uk/__data/assets/pdf_file/0025/217825/children-and-parents-media-use-and-attitudes-report-2020-21.pdf
• Öztürk Eyimaya, A., & Yalçın Irmak, A. (2021). Relationship between parenting practices and children's screen time during the COVID-19 Pandemic in Turkey. Journal of Pediatric Nursing, 56, 24-29. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2020.10.002
• Rogulj, E. (2014). Influence of the new media on children's play. Croatian Journal of Education, 16(1), 267-277. https://doi.org/10.15516/cje.v20i0.3053
• Schmitt, R. (2005). Systematic metaphor analysis as a method of qualitative research. The Qualitative Report, 10(2), 358-394.
• Schreier, M. (2018). Sampling and generalization. The SAGE handbook of qualitative data collection, 84-97. Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459-496.
• Saleme, P., Dietrich, T., Pang, B., & Parkinson, J. (2021). Design of a digital game intervention to promote socio-emotional skills and prosocial behavior in children. Multimodal Technologies and Interaction, 5(10), 58. https://doi.org/10.3390/mti5100058
• Saltuk, M. C., & Erciyes, C. (2020). Okul öncesi çocuklarda teknoloji kullanımına ilişkin ebeveyn tutumlarına dair bir çalışma. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 4(2), 106-120. https://doi.org/10.17932/IAU.EJNM.25480200.2020.4/2.106-120
• Schlembach, S., & Johnson, M. L. (2014). Parents’ beliefs, attitudes and behaviors concerning their young children’s screen media use. Dialog, 17(2), 95-104
• TDK. (2022). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/
• Teichert, L. (2017). To digital or not to digital: How mothers are navigating the digital world with their young children. Language and Literacy, 19(1), 63-76. https://doi.org/10.20360/G22P5W
• Tok, E. (2018). Okul öncesi öğretmen adaylarının oyuna ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(2), 599-611. https://doi.org/10.24106/kefdergi.404885
• Toran, M., Ulusoy, Z., Aydın, B., Deveci, T., & Akbulut, A. (2016). Çocukların dijital oyun kullanımına ilişkin annelerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2263-2278.
• Yalçın-Irmak, A., & Erdoğan, S. (2016). Ergen ve genç erişkinlerde dijital oyun bağımlılığı: güncel bir bakış. Türk Psikiyatri Dergisi, 27(2), 128-137. https://doi.org/10.5080/u13407
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, İ., & Kanak, M. (2021). Children’s digital technology usage and parental approaches: A cross sectional study. Turkish Journal of Family Medicine & Primary Care, 15(2), 306-314. https://doi.org/10.21763/tjfmpc.797346
• Yılmaz, A., & Şen, M. (2021). Dijital medya kullanımında aile ve öğretmenin rolü. Ş. Kılıç (Ed.), Çocuk ve Medya içinde (ss. 221-250). Pegem Akademi.
• Yiğit, N. (2019). Erken çocukluk dönemindeki çocukların dijital oyun oynama alışkanlıklarına ilişkin anne/baba görüş ve uygulamaları [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Yurdakul, I. K., Dönmez, O., Yaman, F., & Odabaşı, H. F. (2013). Dijital ebeveynlik ve değişen roller. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(4), 883-896.