Altındere Vadisi Milli Parkı kullanıcılarının rekreasyonel memnuniyetinin belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 30 - 45, 09.07.2017

Özge Aksu Ceyhun Kılıç Ertan Düzgüneş Nazan Araz Kenan Öztürk

https://doi.org/10.17568/ogmoad.298806

Cited By: 6

Öz

Bu çalışma; Altındere Vadisi Milli Parkı kullanıcılarının rekreasyonel memnuniyetinin belirlenmesi amacı ile 2015 yılı yaz dönemi milli park alanında, 308 yerli kullanıcı ile yapılan anket çalışmalarını kapsamaktadır. Anket soruları ile kullanıcılarının bazı kişisel özellikleri, kullanım tercihleri, katıldıkları rekreasyonel etkinlikler, geliş amaçları, alan tercihleri, genel ve beklenen memnuniyetleri, alan farkındalığı, kullanıcı memnuniyet ve memnuniyetsizlik durumunu etkileyen faktörler ve bu faktörlerle kullanıcıların bazı kişisel özellikleri arasındaki ilişkiler istatistiksel yöntemlerle irdelenmiştir. Sonuç olarak; “milli parkın doğal ve kültürel peyzaj değerleri, görsel kalite”, “alandan aktif olarak yararlanma isteği”, “alandan pasif olarak yararlanma isteği”, “macera ve kendini keşfetme”, “açık hava aktivite olanakları”, “sosyalleşme”,  “ulaşılabilirlik ve alan kullanımı” olarak tanımlanabilecek faktörlerin alandaki kullanıcı memnuniyeti üzerinde etkili olduğu, yine; “planlama-tasarım sorunları”, “donatı elemanı eksikliği, yönetim”, “taşıma kapasitesinin aşılması-kalabalık, gürültü kirliliği”, “çevre-görüntü kirliliği, alt yapı-bakım eksikliği”, “bilgi eksikliği ve yönetim” olarak tanımlanabilecek faktörlerin ise kullanıcı memnuniyetsizliği üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Kullanıcıların genel memnuniyet ve beklentilerinin karşılanma durumu orta düzeydir. Kullanıcıların memnuniyet faktörlerinin, geldiği yerin milli parka uzaklığı ve eğitim, memnuniyetsizlik faktörlerinin ise geldiği yerin milli parka uzaklığı, cinsiyet ve yaş olarak belirlenen etmenlerden etkilendiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

rekreasyon, Altındere Vadisi Milli Parkı, kullanıcı memnuniyeti, doğa koruma, Maçka

Specification of factors which affect recreational satisfaction of Altındere Valley National Park users

Öz

This study embraces questionnaire studies conducted with 308 local users, for the purpose of determining recreational satisfaction of Altındere Valley National Park users in the national park area in 2015 summer term. With the questions in the questionnaire, personal characteristics of the National Park visitors, their recreational activities, visiting motives, area preferences, general and expected satisfactions, awareness of the area, factors affecting the user satisfaction status and relations between these factors and personal characteristics of users were examined using variety of statistical methods.  As a result, it’s determined that factors which can be defined as “cultural and natural significance of the national park, visual quality”, “wish to benefit from the area in an active and passive way”, “adventure and self-discovery”, “opportunities for outdoor activities”, “socializing”, “accessibility and the usage of the area” lead to the satisfaction of the visitors, despite the fact that factors which can be defined as “planning-design problems”, “lack of equipment elements, management”, “exceeding the bearing capacity-crowd, noise pollution”, “environmental-visual pollution, lack of substructure-maintenance”, “lack of knowledge, management” lead to the dissatisfaction of the users. The status of meeting users’ general satisfaction and expectation is at medium level. Satisfaction factors for native users are also affected by the distance between user’s town and the national park and education; moreover, dissatisfaction factors are affected by age, gender and also the distance.

Anahtar Kelimeler

Altındere Valley National Park, recreation, user satisfaction, nature conservation, Maçka

Kaynakça

• Aksu, Ö.V., 2015. Korunan Doğal Rekreasyon alanlarında donatı elemanlarının tasarımı: Altındere Vadisi Milli Parkı örneği. Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 15 (2) 267-278.
• Aksu Ö.V., Kılıç C., Araz N., Düzgüneş E. Öztürk, K., 2014-2016. Doğa koruma alanlarında kullanıcıların rekreasyonel memnuniyetinin belirlenmesi: Altındere Vadisi Milli Parkı Örneği. Doğu Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Proje No: 03.4411.
• Altanlar A., Kesim G.A., 2011. Sürdürülebilir turizm planlaması için yöre halkı ve yerli turistlerin davranış ve beklentilerini anlamaya yönelik bir araştırma; Akçakoca örneği. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, Cilt:3, Sayı:2, 1-20.
• Anonim, 2013. Altındere Vadisi Milli Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı, Plan Raporu, Plan karar ve hükümleri. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, 51 s.
• Atasoy H., Tekin E., Küçük M., 1985. Meryemana Araştırma ormanlarının toprak özellikleri ve haritaları. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten No: 154, Ankara.
• Batu, F. 1995. Uygulamalı İstatistik Yöntemleri. K.T.Ü Orman Fakültesi. Genel Yayın No:179, 312 sayfa.
• Bingöl, B., 2011. Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Parkı’nın koruma ve kullanım ilkeleri açısından rekreasyon planlaması üzerine bir araştırma. Ankara Ü. F.B.E., Doktora Tezi, 239 s.
• Bowes, S., Dawson, C.P., 1998. Watercraft user motivations, perceptions of problems, and preferences for management action: comparisons between three levels of past experience. Proceedings of the 1998 Northeastern Recreation Research Symposium. Northeastern Forest Experiment Station, pp. 149-155.
• Burns, R.C., Graefe, A.R., Absher, J.D., Titre, J., 1998. Water-Based recreationists’ attitudes regarding customer satisfaction: differences between selected market segments. Proceedings of the 1998 Northeastern Recreation Research Sympos. New York. GTR-NE-255.166-171.
• Confer, J.J., Kerstetter, D.L., Confer, C.W., Bricke, K.S. 1996. Were did you learn That? An examination of visitors’ historical frame of reference and the relationship to attitudes about authenticity and satisfaction. Proceedings of the 1996 Northeastern Recreation Research Sym. New York.232,131-133.
• Dawson, C.P., Newman, P., Watson, A., 1997. Cognitive dimensions of recreational user experiences in wilderness: An exploratory study in adirondack wilderness areas. Proceedings of the 1997 Northeastern Recreation Research Symposium. New York. GTRNE- 241. pp:257-259.
• Demir, C., 2002. Turizm ve rekreasyon faaliyetlerinin olumsuz çevresel etkileri: Türkiye’deki milli parklara yönelik bir uygulama. D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 17, Sayı 2, 93-117.
• Diktaş, N., 2006. Maçka yöresi ana ulaşım yolları çevresindeki orman kaynaklarına yönelik rekreasyonel kullanımların ve rekreasyon potansiyeline sahip orman alanlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Düzgüneş, E.. 2009. Altındere Vadisi Milli Parkı (Trabzon)’da koruma değeri İle turizm potansiyelinin saptanmasına yönelik bir yöntem yaklaşımı. Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü, Fen Bilimleri Enst., Trabzon.
• Düzgüneş, E., 2015. Milli park planlamalarında ziyaretçi yönetimine ilişkin yeni bir model önerisi: Altındere Vadisi Milli parkı örneği. K.T.Ü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Doktora Tezi, 272 s, Trabzon.
• Gülez, S., 1989. Park bahçe ve peyzaj mimarisi. K.T.Ü, Orman Fakültesi Ders Notları Serisi 29, 317 s. Trabzon.
• Gürbüz, A., 2002. Turizm sosyal çevreye etkisi üzerine bir araştırma. Karabük Üniversitesi, Teknoloji Dergisi. Yıl 5, Sayı 1-2, 49-59.
• Kart, N., 2005. Emirgan parkın’da kullanıcıların memnuniyet derecelerinin değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, Cilt 55, 1, 185-208.
• Kızılaslan, N.K., Ünal, T. 2013. Manisa Spil Dağı Milli Parkı kırsal turizm potansiyelinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enst., Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi,(7) 10-29.
• Kiper, T., Öztürk, A.G., 2011. Kent ormanlarının rekreasyonel kullanımı ve yerel halkın farkındalığı: Edirne Kent ( İzzet Arseven) ormanı örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. Sayı 8(2), s 105-118.
• Kurtoğlu, O., Düzgüneş, E., 2011. Artvin Kent Ormanının Rekreasyon Olanakları ve Kullanıcı Tercihlerinin İrdelenmesi. Artvin Çoruh Orman Fakültesi Dergisi, 12(2): 19-210.
• Menteş, İ. 1992. Altındere Vadisi Ulusal Parkı uzun devreli gelişme planlamasına yönelik araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Menteş, İ., 2001. Ilgaz Dağı Milli Parkının korunan alan olarak irdelenmesi ve yönetimi. Doktora Tezi, K.T.Ü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Müderrisoğlu, H., Yerli, Ö., Turan, A.A., Duru, N. 2005. ROS (Rekreasyonel Fırsat Dağılımı) Yöntemi ile Abant Tabiat Parkı’ında Kullanıcı Memnuniyetinin Belirlenmesi. Tarım Bilimleri. Dergisi, 11 (4), 397-405.
• Müderrisoğlu, H., Aydın, Ş.Ö., Demir, Z. 2009. Su kenarı rekreasyonel aktivitelerinde kullanıcı memnuniyetinin belirlenmesi; boşluk (GAP) analizi yöntemi, I. Ulusal Batı Karadeniz Ormancılık Kongresi Bildiriler Kitabı, Özel Sayı, Cilt 1, 186-192.
• Newman, P., Dawson, C.P., 1998. The human dimensions of the wilderness experience in the high peaks wilderness Area. Proceedings of the 1998 Northeastern Recreation Research Symp., 255.
• Özdamar, K., 2013. Paket Programlar ile İstatiksel Veri Analizi. Nisan Kitabevi. Cilt: 1-2, Eskişehir.
• Sakıcı, Ç., 2005, Maçka Altındere Vadisi Milli Parkının kaynak değerlerinin ve kullanımının rekreasyonel açıdan değerlendirilmesi, Korunan Doğal Alanlar Sempozyumu, Isparta, 433-440.
• Sıvalıoğlu, P., 2012. Milli Park Kullanıcılarının Algısal Değerlendirmesi: Marmara Bölgesi Örneği, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Şehri ve Bölge Planlama Bölümü, İstanbul.
• Sıvalıoğlu, P., Berköz, L., 2012. Doğal korunan alanlarda ziyaretçi memnuniyeti. Kazdağları III. Ulusal Sempozyumu, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 24-26 Mayıs, 130-138.
• Tekin, V.N., 2009. SPSS Uygulamalı İstatistik Teknikleri. Ekonomi Kitapları Dizisi. 2. Baskı, Ankara.
• Uzun, S. 2005. Kırsal ve kentsel alanlardaki parklarda kullanıcı memnuniyeti; Gölcük ormaniçi dinlenme alanı ve İnönü Parkı örneği. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Fen B.E.
• Uzun, S., Müderrisoğlu, H. 2010. Kırsal rekreasyon alanlarında kullanıcı memnuniyeti: Bolu Gölcük ormaniçi dinlenme yeri örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A (1), 67-82.
• Yazıcıoğlu, Y., Erdoğan, S., 2004. SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara, 433 s, Birinci Baskı, Detay Yayıncılık.