Öz
Shortly after Dr. Refik Saydam assumed the post of Prime Minister, World War II broke out on September 1, 1939, and the war that shook entire Europe began threatening the safety of Turkey. As a result of the insufficient manufacturing means and troubles emerging in transportation and foreign trade, supply was then unable to meet the demand. Thus, Turkish economy was put under a severe inflationist pressure. In this research, decisions and practices of Dr. Saydam and his cabinet – described as “strict statist attitude” – for maintaining economic activities in a destructive war environment of the World War II are evaluated in the light of historical documents and information. This paper examines the historical process of economic policies and practices of Saydam government that was criticized but not considered in detail utilizing a historical method. An effective interference of Turkish state on economy did not prove to be successful, resulting in rationing of staple food items. Although socio-economic issues did come up during the this period, people did not die of hunger, and famine never struck the region in the literal sense, just as China and Soviet Union experienced at the time.
Anahtar Kelimeler
Öz
Dr. Refik SAYDAM başbakan olduktan kısa bir süre sonra, 1 Eylül
1939’da İkinci Dünya Savaşı başlamış, tüm Avrupa’yı saran savaş
Türkiye’nin güvenliğini tehdit eder hale gelmiştir. Üretim araçlarının
yetersizliği, nakliye ve dış alımda ortaya çıkan sıkıntılar sonucunda, arz
talebi karşılayamaz hale gelmiştir. Böylece, Türkiye ekonomisi ağır bir
enflasyonist baskı altına girmiştir.
Bu araştırmada, Dr. Saydam ve Hükümetlerinin II. Dünya Savaşı’nın
yıkıcı- yok edici savaş ortamında ekonomik faaliyetlerin sürdürülmesine
yönelik “sıkı devletçi tavır” olarak adlandırılan karar ve uygulamaları,
tarihsel belge ve bilgilerin ışığında değerlendirilmiştir.
Devletin ekonomiye etkili bir biçimde müdahale etmesi, ekonomik
sorunların çözümünde başarılı olamamış; temel gıda maddeleri karneye
bağlanmıştır. Yazımızda incelenen; Saydam Hükümetlerinin izledikleri
ekonomik politikalar ve uygulamaları Cumhuriyet Tarihi’nin en çok
eleştirilen ve tarihsel bir yöntemle ayrıntılı bir biçimde ele alınmayan bir
süreçtir. Bu dönemde, sosyo-ekonomik sıkıntılar yaşanmış olmakla
beraber; Türkiye’de açlıktan ölenler olmadığı gibi; Çin ve Sovyetler
Birliği’nde yaşanmış olanlara benzer, gerçek anlamda kıtlıklar da
yaşanmamıştır.
Anahtar Kelimeler
İkinci Dünya Savaşı ve Türkiye Refik Saydam Ekonomi Politikası
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2008 |
| Gönderilme Tarihi | 12 Aralık 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2008 Cilt: 9 Sayı: 2 |