GEERT HOFSTEDE’NİN ÖRGÜT KÜLTÜRÜ MODELİNİN DÖRT TEMEL BOYUTUNUN GELİŞMİŞ (BELÇİKA VE ABD) VE GERİ KALMIŞ (BANGLADEŞ VE PAKİSTAN) ÜLKELER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 84 - 102, 30.06.2020

Yaprak Eroğlu

Öz

Bu çalışmada örgüt kültürü kavramının tanımı, unsurları, işlevleri ve önemi üzerinde durulmuştur. Çalışmanın devamında Geert Hofstede’nin örgüt kültürü modeli ve güç aralığı, belirsizlikten kaçınma, dişilik/erillik ve bireycilik/kolektivizm gibi dört temel boyutu üzerine bilgi verilmiştir. Gelişmiş olan ülkeler olan Belçika ve ABD ve geri kalmış ülkeler olan Bangladeş ve Pakistan kültürleri, Hofstede’nin dört kültür boyutu açısından değerlendirilmiş olup örgüt kültürü açısından örneklerle açıklanmıştır. Çalışmanın amacı; örgüt üyelerinin sahip olduğu farklı kültürlerin örgüt kültürüne etkilerini belirlemektir. Yapılan literatür taraması neticesinde farklı ülke kimliklerine sahip örgüt üyelerinin kültürleri hakkında çok az sayıda çalışma yapıldığı fark edilmiştir. Bu yüzden bu çalışmada belirlenmiş ülkeler dışında başka ülkelerin kültürleri ve bunların örgüt kültürüne etkileri konusunda başka çalışmalara bir rehber olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Örgüt Kültürü, Geert Hofstede'nin Örgüt Kültürü Modeli, Geert Hofstede'nin Örgüt Kültürü Modeli Boyutları

Kaynakça

• Akbaş, A. (2020), Örgüt Kültürü ile İnovasyon ve Yenilik İlişkisi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin İştirak Kurumlarında Bir Uygulama, İstanbul Kültür Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul,
• Akyol, B. , Tanrısevdi, F. , Gidiş, Y. , Dumlu, N. N. ve Durdu, İ. (2020), Üniversitede Örgüt Kültürü: Bir Devlet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8 (1), 18-38.
• Alam, M. S. (2014), Gelişmekte Olan Ülkelerde Yeni Medya Uygulaması: Bangladeş Örneği”, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Ansari, Y. K. (2019), Kültürel Diplomasi: Pakistan Örneği, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Atilla, G. ve Dirin, İ. (2018), Güç Mesafesi-Örgütsel Sessizlik İlişkisi: Afganistan'daki Türk İş görenler Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(59), 861-870.
• Aydın D. ve Uçman, P. (2019), Türk Toplumunun Çalışma Yaşamı Karakteristiklerinin Hofstede’nin Boyutları Çerçevesinde İncelenmesi, Management and Political Sciences Review, 2(2), 131-151.
• Aydoğan, E. ve Zemestanı, G. (2014), Erillik/Dişilik (Hofstede) Bağlamında İran ile Türkiye'nin Yönetim Kültürlerinin Karşılaştırılması, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 49(2), 50-71.
• Azizoğlu, O. R. (2011), Kültürün Örgütsel İletişim Üzerine Etkisi: İki Farklı Ülkede Faaliyet Gösteren İki İşletme Arasında Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Bakan, H. (2019), Örgüt Kültürü ve İş Ahlakı Temelinde Ahlak Kültürünün Günümüz Örgütlerinde Uygulanma Düzeyinin Ölçülmesi Üzerine Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Bakır, L. (2019), Örgüt Kültürünün ve İşletme Demografisinin KOSGEB Desteklerine Etkisi: Burdur İli Araştırması,Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Burdur.
• Becerikli, Y. S. ve Kılıç, P. N. (2012), Merkez ve Doğu Avrupa’da Halkla İlişkiler Uygulamaları: Romanya Örneği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,3(2), 89-112.
• Bozacı, İ. (2015), Müşterinin Gizlilik Davranışları ile İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(3), 612-633.
• Çalışkan, N. ve Özkoç, G. A. (2016), Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi, Journal of Yaşar University, 11(44), 240-250.
• Çatlı, Ö. (2016), Uluslararası Pazarlama Faaliyetlerinde Kültürün Ürün Stratejilerine Etkisi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Çelen, M. (2013), Belçika’da Yerel Yönetimler, Marmara Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(2), 293- 326.
• Demir, H. ve Özcan, T. (2019), Motivasyon Üzerinde Ulusal Kültür Etkisi, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 121-142.
• Demir, M. (2017), Örgüt Kültürü ile Örgütsel Yapı Arasındaki İlişkinin İki Farklı Ulusa Ait İşletmeler Üzerinde Karşılaştırmalı Analizi, Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çorum.
• Durak, S. (2019), Dönüşümcü Liderlik ile Örgüt Kültürü İlişkisi, Örgüt Kültürünün Örgütsel Sessizlik Üzerindeki Etkisi: Bir Hazır Giyim Firması Çalışanları Üzerinde Araştırma, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Eşenli, G. ve Aktel, M. (2019), Örgüt Kültürü ile Mobbing İlişkisinin Yeri ve Önemi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 525-549.
• Gökçe, Ö. (2017), Kore Kolektivizmin Tarihsel ve Düşünsel Kökenleri Üzerine, Avrasya İncelemeleri Dergisi, 1(2), 177-120.
• Gölcük, E. (2019), Örgüt Kültürü ve İş Yeri Yalnızlığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Güney, S. ve Çetin, A. (2003), Kültürün Girişimciliğe Etkisi ve Türkiye’de Girişimcilik Kültürü, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 189-210.
• Karaağaç, B. (2017), Hofstede’nin Kültürel Boyutlar Teorisi Yaklaşımı ile Kültürler Arası Liderlik, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Karadağ, D. (2020), Hofstede’nin Kültürel Boyutları Kapsamında Turizm Çalışanlarında Bölgesel Farklılıkların İncelenmesi, Karabük Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karabük.
• Koç, Ö. (2020), Dönüştürücü Liderlik ve Örgüt Kültürü İlişkisi: Sağlık Kurumları Üzerine Bir Uygulama (Gümüşhane İli Örneği), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Manyas, S. (2018), Örgüt Kültürü ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: İstanbul Üniversitesi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Meriç, İ. (2015), Kamu Yönetiminde Farklılıkların Yönetimi: ABD Hava Kuvvetleri Örneği, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çanakkale.
• Mert, G. ve Yılmaz, O. (2018), Örgütsel Kültürün Kurum İmajı ve Marka Bağlamında Örgütsel Performansa Etkisinin Araştırılması, Journal of Social and Humanities Sciences Research, 5(23), 1194-1208.
• Orwell, G. (2014), Hayvanlar Çiftliği, Can Yayınevi, İstanbul.
• Öğüt, A. ve Kocabacak, A. (2008), Küreselleşme Sürecinde Türk İş Kültüründe Yaşanan Dönüşümün Boyutları, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 23, 145-167.
• Özdemir, S. (2019), Hofstede’nin Kültür Boyutlarının Tüketici Etnosentrizmine Etkisi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Özev, H. M. (2016), Küresel ve Bölgesel Güçlükler Karşısında Pakistan’ın Demokratikleşme Çabaları, Güvenlik Stratejileri, 8(16), 147-176.
• Özgözgü, S. (2017), Kurumsal İmaj, Örgüt Kültürü ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2), 581-596.
• Saran, M. ve Bitirim, S. (2012), Kültürel Boyutlar Kuramına Göre Kültürlerarası Farklılıkların Yönetiminde Halkla İlişkiler ve İletişim, 02-04 Mayıs, Bişkek, 2. Uluslararası İletişim Teknolojileri ve Toplumsal Dönüşüm Bildiri Kitabı.
• Sarıoğlu, K. M. (2014), Örgüt Kültüründe Hofstede Modeli ile Öğrenen Organizasyon Arasında İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya.
• Saylık, A. (2017), Okul Müdürlerinin Paternalist (Babacan) Liderlik Davranışları ile Hofstede’nin Kültür Boyutları Arasındaki İlişki, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Sevik, G. (2019), Örgüt Kültürü, Örgüt Yapısı ve Bilgi Yönetim Süreçleri Arasındaki İlişkiler: İlaç Sektöründe Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Sezer, N. (2014), Gelişmekte Olan Ülkelerde Özelleştirme Uygulamalarının İstihdam Üzerine Etkileri: Bangladeş, Nijerya, Arjantin ve Türkiye Örnekleri, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Şanal, M. ve Kaya, F. A. (2018), İşletmelerde Kurumsallaşma ve Belirsizlikten Kaçınma İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Çukurova Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1), 115-126.
• Şengöz, M. (2020), Askeri Teşkillerde Silah Arkadaşlığının Tesisi Üzerine Kavramsal Bir Çalışma, Enderun Dergisi, 4(1), 16-32.
• Temtek, T. H. (2019), Çalışanların Psikolojik Güçlendirmeye İlişkin Algılarının Performansları Üzerindeki Etkisi: İşveren Çekiciliği Algısının Aracı ve Hofstede’nin Kültürel Boyutlarının Düzenleyici Rolü Türkiye ve Fransa Alan Araştırması İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Tuncer, T. (2020), Okul Yöneticilerinin Liderlik Tarzlarının Örgüt Kültürüne Etkisi: Isparta İli Örneği, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Ufuk, Ü. (2019), Örgüt Kültürünün ve Terfi İmkânlarının Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi”, Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karabük.
• Ulus, B. A. (2018), Çalışanların Güç Mesafesi ve Örgütsel Adalet Algılarının Politik Davranışlar ile İlişkilerinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma, Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu.
• Var, M. (2016), Mobbing Davranışları ile Örgüt Kültürü Arasındaki İlişki: Bir Kamu Kurumu Örneği, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• Vedat, Z. ve Erkenekli M. (2015), Kültürel Değerlerin Savunma Harcamalarına Yansıması: NATO Ülkeleri Arasında Bir Uygulama, Savunma Bilimleri Dergisi, 14(2), 1-43.
• Yalçıner, E. (2018), Kültürel Farklılıkların Reklam Beğenilirliğini Etkisi Üzerine Kültürler Arası Çalışma: Türkiye, Hollanda ve Belçika, Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Yalçınsoy, A. (2019), Örgüt Kültürü ve Örgüt İkliminin Örgütsel Sessizlik Üzerindeki Etkisinin Analizi, Anemon Muş Alpaslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 67-77.
• Yıldız, S. ve Arısoy, A. A. (2018), Otantik Liderlik ile Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkide Güç Mesafesinin Düzenleyici Rolü, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (22), 553-580.
• Yüksel, M. (2013), Örgütsel Politika, Hofstede’nin Örgüt Kültürü Boyutları, İş Tutumları ve İş Çıktıları İlişkisi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Balıkesir.
• Zengin, Y. ve Kaygın, E. (2019), Örgüt Kültürünün Örgütsel Yenilik ve Personel Güçlendirmeyle İlişkisi: Şanlıurfa’da Bir Araştırma, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(70), 903-928.