ÂŞIK MAHPERİ IRMAK’IN ŞİİRLERİNDE AŞK VE KEDER

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 118 - 124, 30.12.2023

Mehmet Özçelik , Nezih Tatlıcan Meryem Bel

https://doi.org/10.55580/oguzhan.1366125

Öz

Ardahan’da yaşamakta olan aşıklık geleneği yörenin sosyal yaşantı ve özel günlerinde önemli bir yere ve öneme sahip olan köklü bir gelenektir.
“Ardahan yöresi âşıkları yöre insanını bilgilendirmeyi, dile getirilmeyen sorunları vurgulayan dolaylı ya da doğrudan gönderme yapan halk için hikâyeleri ve atışmalarıyla neşe kaynağı olup aynı zamanda topluma yön veren dağarcıkları ile kültürümüzün önemli değerlerindendir. Bulundukları ritüel topluluklarda kendi kültürel değerlerini yüceltirken, insanları güldürüp düşündürmenin yanı sıra doğruyu, hakka yönelmeyi vurgulamışlardır (Dursun 2018: 44)”.
Âşıklık geleneği, Ardahan yöresinde devam etmekte ve önemli âşıklar yetişmektedir. Bu yörede yetişen ve âşıklık geleneğini temsil eden kadın âşıklarından biri de Mahperi Irmak’tır.
İlk başlarda kadın âşıklar yadırganmış ve olumsuz tepkilere maruz kalmış olsa da zamanla toplum tarafından kabul görülmeye başlanmıştır.
Âşık Mahperi Irmak da birçok farklı konu hakkında şiirler yazsa da genç yaşta hayatında çok sıkıntılar çekmiş ve çektiği bu sıkıntılardan dolayı çoğu şiirinde aşk, gam ve keder üzerine yoğunlaşmıştır. Âşığın hayatıyla ilgili bilgileri ve şiirleri kendisiyle birebir görüşülerek elde edilmiştir. Bu çalışmayı yapmadaki amacımız, Âşık Mahperi’yi tanıtmak, şiirlerinde ele aldığı aşk, gam, keder konularını şiirlerinden örnek vererek tespit etmek ve toplumsal cinsiyet konusunun şiirlerine yansımasını incelemektir.

Anahtar Kelimeler

Mahperi Irmak, Aşk, Gam, Keder, Toplumsal Cinsiyet

LOVE AND GRIEF IN MINSTREL MAHPERİ IRMAK'S POEMS

Öz

: The Minstrelsy Tradition that lives in Ardahan is a deep-rooted tradition that has an important place and importance in the social life and special days of the region.
"Ardahan Region Minstrels are a source of joy for the people with their stories and quarrels aiming to inform the local people, emphasizing unspoken problems, making direct or indirect references, and are also among the important values of our culture with their repertoire that guides the society. In the ritual communities they were in, while glorifying their own cultural values, they emphasized truth and turning to the truth, as well as making people laugh and think (Dursun 2018: 44)".
The Tradition Of Minstrelsy continues in the Ardahan region and important minstrels are trained. Mahperi Irmak is one of the female minstrels who grew up in this region and represents the tradition of minstrelsy.
Although female minstrels were considered strange and were subjected to negative reactions at first, they began to be accepted by society over time.
Although Mahperi Irmak also wrote poems about many different subjects, she suffered a lot in her life at a young age and because of these troubles, she focused on love, sorrow and sorrow in most of her poems. Information about her life and her poems were obtained by interviewing her personally. Our aim in doing this study is to publicize her, to identify the topics of love and grief that she deals with in her poems by giving examples from her poems, and to examine the reflection of the gender issue in her poems.

Anahtar Kelimeler

Mahperi Irmak, Love, Sorrow, Grief, Social Gender

Kaynakça

• Çobanoğlu, Ö. (2007). Âşık Tarzı Edebiyat Geleneği ve İstanbul. 3F Yayınevi. İstanbul.
• Dursun, D. (2018). Kültürel ve Yapısal Bakımdan Ardahan İli Âşıklık Geleneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Günay, U. (1993). Türkiye’de Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Saçkesen, A. (2023). İzmir’de Yaşayan Âşıklardan Derlenen Halk Hikâyeleri Üzerine Araştırma. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İzmir.
• SÖZLÜ KAYNAKLAR KK-1: Mahperi Irmak, Ardahan 1976, Üniversite Mezunu, Destek Personeli. (Görüşme: 15.08.2022).