Phaselis Antik Kenti Ostothekleri

Yıl 2022, Sayı: XXX, 289 - 306, 05.05.2022

Betül Gürel

Öz

Bu makale, Phaselis nekropolislerinde yürütülen yüzey araştırmaları ve kazı çalışmaları
kapsamında tespit edilen ostotheklerden yola çıkarak Phaselis kentinde uygulanan kremasyon
gömü geleneğini, ostothek mezar anıtlarındaki farklı türlerle birlikte ortaya koymayı konu
edinmektedir. Bu bağlamda kentin nekropolis alanlarında -kuzeydoğu, kuzeybatı, batı- daha önce
sistematik bir çalışmanın yürütülmemiş olması nedeniyle ilk olarak kentin nekropolis sınırları ile bu alanlardaki mezar türleri ve tipolojilerinin tespit ve belgelenmesi çalışmalarına yönelik bilgiler verilmiştir. Belgeleme yaparken kentte inhumasyon gömülerin yanı sıra kremasyon
gömü yönteminin de kullanıldığına dikkat çekilerek ostothekler sayı ve form özelliklerine göre
kategorize edilmiştir. Kentte belgelenen 90 adet bağımsız ostothek teknesi, 8 adet yuvarlak formlu
kaya ostotheği ve 9 adet ostothek kapağı değerlendirilmeye alınarak kentin ostothek tipolojisi
ortaya çıkarılmaya çalışılmış ve eser bazında değerlendirmeler yapılmıştır. Bu bağlamda tipolojik
olarak bağımsız ostotheklerin gövde formlarının kare veya kareye yakın formda olduğu; 4 adet
dikdörtgen formlu osteteğin üzerinde Hellenistik Dönem’e ait mezar yazıtının bulunduğu ve bir
ostothek üzerinde ise kapı tasvirinin işlendiği; kronolojik olarak ise ostothek kullanımının Geç
Helenistik Dönem’den başlayarak Roma Dönemi’ne kadar devam ettiği tespit edilmiştir. Sonuç
olarak bugüne kadar yapılan tespitler ışığında kentin kremasyon gömü geleneğinde herhangi bir
süsleme unsuru olmaksızın oluşturulan yalın görünümlü kare formlu tekne ve kapaklardan oluşan
ostothek tipolojisinin yaygın kullanım gördüğü ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Phaselis, Nekropolis, Ostothek Tipolojisi, Kremasyon, Hellenistik ve Roma Dönemleri

Kaynakça

• Abbasoğlu 2007 Abbasoğlu, H., “Perge 2006”, ANMED 5, 54-58. Acuce 2018 Acuce, İ., Pisidia Bölgesi Ostothekleri, Süleyman Demirel Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta. Akçay 2017 Akçay, T., “Yunan ve Roma’da Ölü Kültü”, Ankara.