Likya ve Karia Arasında Sınır Bölgesi Olarak Oktapolis

Yıl 2022, Sayı: XXX, 347 - 362, 05.05.2022

M. Ertan Yıldız Fatih Onur

Öz

Bu makale 2018-2021 yılları arasında, Patara Yol Anıtı kapsamında Lykia’daki yol ağı üzerine
Oktapolis’te yürütülen yüzey araştırmalarından elde edilen bazı sonuçları içermektedir. Burada
yeni veriler ve bunlara uygun güncellemeler de sunulmuştur. Makalede Oktapolis’in politik
statüsü hakkındaki sorunlar; Lyrnai, Hippoukome ve Loanda Tanrıları Kutsal Alanı’nın bulunduğu
yerler tartışılmıştır. Patara Yol Anıtı’ndaki “Oktapolis” kullanımı Lykia’nın batısındaki bir sınır
bölgesine işaret ederken, bu isim, epigrafik ve edebi kaynakların işaret ettiği üzere, İS 2. yy’da
Lyrnai ve Hippoukome’nin de dahil olduğu bir grup yerleşim halklarının oluşturduğu bir kent
ismine dönüşmüştür. Yüzey araştırmalarında bulunan henüz yayımlanmamış bazı yeni yazıtlar
bölgenin antik coğrafyası ve bazı tarihi dönemlerini aydınlatmaktadır. Lyrnai’ın, Kayadibi’nde
bulunan bir yazıt aracılığıyla burada olduğu doğrulanmıştır. Kayadibi’nde bulunan diğer bir
yazıt bir isim listesini taşımaktadır. Listedeki Agreophon, Agroitas, Agrotheos, Theronides gibi
bazı isimler neredeyse sadece Kaunos ve Oktapolis’te bulunduğundan bu coğrafyada yaşayan
halklardaki demografik bir ortak tarihe işaret etmektedir. Çukurasar kalıntıları, Oktapolis kenti
kurulduğunda artık mevcut olmadığı anlaşılan Hippoukome kentinin polis merkezi olarak kabul
edilmiştir. Burada bulunan yeni bir yazıt kentin VI. Mithradates Eupator’u güçlü bir şekilde
desteklediğini göstermektedir. Böylelikle Çukurasar’daki Hippoukome kentinin, Kaunos gibi İÖ
89/8-85 yıllarında Birinci Mithradates Savaşı esnasında Karia ve Lykia arasındaki sınırda Pontos
kuvvetlerini destekleyen önemli kentlerden birisi olduğu anlaşılmıştır. Genellikle Hippoukome
olarak kabul edilen İnhisar ise, Hippoukome egemenlik alanı çerisinde Loanda Tanrıları Kutsal
Alanı’nın bulunduğu yerdi. Makalede ayrıca, İnhisar’dan iki İmparatorluk Dönemi onur yazıtı
yayımlanmaktadır. Bunlardan bir tanesi İmparator Caracalla onuruna İS 213-217 arasında, diğeri
ise muhtemelen İS 2.-4. yy’larda bir imparator ya da imparatoriçe onuruna dikilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Lykia, Karia, Lyrnai, Hippoukome, Eski Yunanca Yazıtlar, Antik Yollar

Kaynakça

• Adak 2006 Adak, M., Akköprü. Eine frühbyzantinische Brücke über den Indos, Gephyra 3, 201-212. AE L’Année Epigraphique Akyürek-Şahin v.d. 2017a Akyürek Şahin, N. E. – Onur, F. – Alkan, M. – Yıldız, M. E., Likya/Pamfilya Ulaşım Sistemlerinin Epigrafik ve Tarihi Coğrafik Açılardan Araştırılması 2015 ve 2016 Yılları Sonuçları, AST 35, 387-410.