Siklik Nötropeni

Yıl 2000, Cilt: 17 Sayı: 3, - , 23.12.2009

M. Yağcı

Öz

Cyclic Neutropenia




Human cyclic neutropenia (CN) is a rare stem cell disease. Even though it is a rare disease CN is extensively investigated for its interesting animal and mathematical model. Childhood-onset sporadic; familial autosomal dominant and acquired forms have been described. A decrease in responsiveness to granulocyte colony-stimulating factor (G-CSF) has been implicated in the pathogenesis of childhood-onset CN. Acquired form has been distinguished morphologically from childhood-onset form by incresed numbers of circulating clonal, large granular lymphocytes (LGL). LGL produce cytokines like interleukin-2 and interferon and inhibit in vitro granulocyte and monocyte colony growth. For this reason LGL have been considered in the pathogenesis of acquired CN. Clinical manifestations commonly began in childhood in familial autosomal dominant form. Almost 25% of CN patients acquire symptoms after 20 years of age. Most patients will have significant symptoms and signs like fever, anorexia, malaise, skin infection, mouth ulcers and cervical lympadenopathy during their neutropenic periods. Typical patients with CN have some symptoms with almost every cycle but significant infections usually are infrequent. Severity of symptoms are releated with the length of deep neutropenic period. The clinical criteria for a diagnosis of CN are an absolute neutrophil count less than 500/pl at least 3 to 5 consecutive days per cycle for each of three regularly spaced cycles. Usually, this requires blood cell counts three times per week for 6 to 8 weeks.


Siklik nötropeni (SN) nadir görülen bir kök hücre hastalığıdır. Az rastlanan bir hastalık olmasına karşın sunduğu ilginç matematiksel ve hayvan modeli nedeniyle oldukça yoğun araştırılmıştır. Çocuklukta başlayan sporadik; ailevi otozomal dominant ve edinsel tipleri tanımlanmıştır. Çocuklukta başlayan SN patogenezinde G-CSF'e (granulocyte colony-stimulating factor) duyarsızlığın rol oynadığı düşünülmektedir. Erişkin başlangıçlı SN çocuklukta başlayan tipten kanda dolaşan klonal, büyük granüllü lenfositlerin (BGL) sayısının artmasıyla ayırt edilebilir. BGL'ler interlökin-2, interferon gibi sitokinler üretirler, in vitro granülosit.monosit koloni oluşumunu engellerler. Bu özellikleri nedeniyle BGL'lerin erişkin başlangıçlı SN patogenezinde rol oynadığı öne sürülmüştür. Otozomal dominant geçişli ailesel SN'de genellikle ilk semptomlar çocukluk çağında başlar. Hastaların yaklaşık %25'ini oluşturan edinsel tipte ilk semptomlar 20 yaşından sonra görülür. Nötropenik dönemlerde ateş, iştahsızlık, kınklık, ağızda ülserasyon, cilt enfeksiyonu ve servikal lenfadenopati gibi belirtiler görülür. Tipik hastada hemen her sik-lusta bazı belirtiler olmasına rağmen ciddi enfeksiyonlar genellikle nadir görülür. Semptomların şiddeti derin nötropenik gün sayısı ile ilişkilidir. Klinik tanı için 3 siklus süresince ve her siklusta birbirini takip eden 3-5 gün mutlak nötrofil sayısı 500/pl altında olmalıdır. Genellikle 6-8 hafta, haftada 3 kez kan sayımı yapılması yeterli olur. İnsan SN tedavisinde G-CSF ve GM-CSF (granulocyte-macrophage colony-stimulating factor) etkili bulundu. Bu veriler kusurun hem GM-CSF'e hem de G-CSF'e yanıt veren kök hücrelerde olduğunu düşündürmektedir. Edinsel SN'de gün aşın oral prednizolon veya siklosporin A etkili olabilir. Etkiden sitokin salınımmm engellenmesi sorumlu tutuluyor.

Anahtar Kelimeler

-