Hematolojik hastalıklarda splenektomi; tek merkez deneyimi

Yıl 2012, Cilt: 29 Sayı: 4, 276 - 279, 27.12.2012

Manolya Görkem Memiş Atay Engin Kelkitli Piltan Büyükkaya Düzgün Özatlı Nil Güler Mehmet Turgut

https://doi.org/10.5835/jecm.omu.29.04.005

Öz

Splenektomi, medikal tedaviye dirençli ve agresif seyreden hematolojik hastalıklarda önemli bir tedavi seçeneğidir. Diğer yandan bir kısım hematolojik hastalıklarda ise tanı amacıyla splenektomi yapılır. Bu çalışmada, kliniğimizde hematolojik nedenlerle tanı veya tedavi amaçlı splenektomi yapılan hastaları ve sonuçlarını sunmayı amaçladık. Bu çalışmada Eylül 2005 ile Mayıs 2011 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesinde splenektomi yapılan 184 hasta retrospektif olarak incelendi. Çalışmaya Hematoloji polikliniğine başvuru yapan ve hematolojik hastalığı nedeniyle splenektomi yapılan 54 hasta dahil edildi. Hastaların 34’ü (%63) kadın, 20’si (%37) erkek idi. Yaş ortalaması 43,9±16,9 idi. En sık splenektomi yapılan hematolojik hastalık immun trombositopenik purpura (ITP) (%70,4) idi. 53 hastada tedavi ve bir hastada tanısal amaçlı splenektomi yapılmıştı. Tanısal amaçlı splenektomi yapılan hastada patoloji sonucu Hodgkin lenfoma idi. Hastaların en sık ön plana çıkan semptomları cilt lezyonları idi (peteşi, purpura, ekimoz). Hastaların dalak boyutu değerlendirildiğinde 38 (%70,4)
hastanın dalak boyutları normaldi. ITP tanılı hastaların 35’inde (%92,1) dalak boyutu normal sınırlarda bulundu. Hastaların 16’sında (%29,6) hepatomegali saptandı. Ameliyat sırasında %13 hastada aksesuar dalak tespit edildi. En sık bildirilen dalak patoloji sonucu hipersplenizm idi. 46 hastaya ameliyat öncesi, 16 hastaya ise ameliyat sonrası pnömokok ve hemofilus influenza aşıları yapılmıştı. Meningokok aşısı temin edilemediğinden yapılamadığı tespit edildi. Cerrahi komplikasyonlara bağlı ölüm izlenmedi. Sonuç olarak splenektomi hematolojik hastalarda tanı ve tedavide güncelliğini korumaktadır. Yeni tanı ve tedavi yöntemlerinin gelişmesiyle bir kısım hematolojik hastalıklarda splenektomi sıklığının azalacağı kanaatindeyiz. Bununla birlikte konu ile ilgili yapılacak olan çok merkezli ve geniş vaka serili yayınlara ihtiyaç vardır. 

Anahtar Kelimeler

Hematolojik hastalıklar, Splenektomi, Aşı, Komplikasyon

Kaynakça

• Balague, C., Targarona, E.M., Cerdan, G., Novell, J., Montero, O., Bendahan, G., García, A., Pey, A., Vela, S., Diaz, M., Trías, M., 2004. Longterm outcome after laparoscopic splenectomy related to hematological diagnosis. Surg. Endosc. 18, 1283-1287.
• Coad, J.E., Matutes, E., Catovsky, D., 1993. Splenectomy in lymphoproliferative disorders: A report of 70 cases and review of the literature. Leuk. Lymphoma. 10, 245-264.
• Davies, J.M., Barnes, R., Milligan, D., 2002. Update of guidelines for the prevention and treatment of infection in patients with an absent or dysfunctional spleen. Clin. Med. J. Royal Coll. Phys. London. 2, 440-443.
• Eichner, E.R., 1979. Splenic function: Normal, too much and too little. Am. J. Med. 66, 311-320.
• Ejstrud, P., Kristensen, B., Hansen, J.B., Madsen, K.M., Schonheyder, H.C., Sorensen, H.T., 2000. Risk and patterns of bacteraemia after splenectomy a population-based study. Scand. J. Infect. 32, 521-525.
• Girgin, S., Gedik, E., Baç, B., Taçyıldız, H., 2008. Benign hematolojik hastalıklarda splenektomi sonuçlarımız. Akademik Acil Tıp Dergisi. 7, 42-45.
• Katkhouda, N., Hurwitz, M.B., Rivera, R.T, Chandra, M., Waldrep, D.J., Gugenheim, J., Mouiel, J., 1998. Laparoscopic splenectomy: Outcome and efficacy in 103 consecutive patients. Ann. Surg. 228, 568-578.
• Lutwick, L.I., 2005. Infections in asplenic patients. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, eds. Mandell, Douglas, and Bennett’s Principles andPractice of Infectious Diseases. 6th ed. Philadelphia: Churchill Livingstone, 3524-3532.
• Musser, G., Lazar, G., Hocking, W., Busuttil, R.W., 1984. Splenctomy for hemotologic disease. The UCLA experience with 306 patients. Ann. Surg. 200, 40-45.
• Özkören, Ş., Pullukçu, H., Taşbakan, M., 2007. Splenektomili hastaların pnömokok aşısı ile bağışıklanma oranları ve diğer aşılar konusundaki bilgi düzeyleri; İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection) 21, 71-74.
• Porembka, M.R., Doyle, M.B.M., Chapman, W.C., 2009. Disorders of the spleen. In: Greer J,Foerster J, Rodgers GM and Paraskevas F(eds):Wintrobe’s Clinical Hematology, Piladelphia, Lippincott Williams&Wilkins, pp. 1637-1655.
• Schlachta, C.M., Mamazza, J., Poulin, E.C., 1999. Laparoscopic splenectomy for hematologic malignancies. Surg. Endosc. 13, 865-868.
• Schwartz, P.E., Sterioff, S., Mucha, P., Melton, L.J. 3rd, Offord K.P., 1982. Post-splenectomy sepsis and mortality in adults. JAMA 248, 2279- 2283.
• Wang, T., Xu, M., Ji, L., 2005. Splenectomy for adult chronic idiopathic thrombocytopenic purpura: Experience from a single center in China. Eur. J. Hematol. 75, 424-429.