Acil serviste vertigonun ayırıcı tanısı

Yıl 2012, Cilt: 29 Sayı: 4, 290 - 294, 27.12.2012

Hayriye Gönüllü Dursun Aygün

https://doi.org/10.5835/jecm.omu.29.04.008

Öz

Vertigo, acil servise sık başvuru nedenlerinden birisi olmakla beraber ayırıcı tanısı güçtür. Baş dönmesinin bir alt tipi olan vertigoda altta yatan etiyolojinin aydınlatılması, santral ve periferal ayrımının yapılması çok önemlidir. Bu çalışmanın amacı Acil Servis (AS)’te vertigo tanısı alan olgularda, vertigonun periferik ve santral olarak etiyolojik sıklığını belirlemek, ayırıcı tanısını yapmak ve böylece bazı hayatı tehdit eden santral lezyonların öncü semptomu olabilmesi bakımından da önemini vurgulamaktır. Mayıs 2006-2007 tarihleri arasında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servis’inde vertigo tanısı alan olgular prospektif olarak değerlendirildi. Olgular klinik bulgularına göre periferik ve santral olarak 2 gruba ayrıldı. Klinik olarak santral vertigoyu düşündüren hastalara Bilgisayarlı Beyin Tomografisi (BBT) çekildi. Gruplar vertigonun süresi, klinik şiddet, başağrısı semptomu, yaş grubu, cinsiyet, vertigo hikâyesi, beyin kraniyal görüntüleme ve tedaviye yanıt bakımından karşılaştırıldı. Çalışmaya baş dönmesi şikâyetiyle başvuran ve vertigo tanısı alan 56 hasta alındı. Kadın erkek oranı 1,54 idi. Hastaların başvuru sırasındaki ortalama yaşı 48,3±14,9 yıl idi. Vertigonun acil başvurular arasındaki sıklığı %0,33 idi. Başvuran hastaların %85,7’sine periferik vertigo, %14,3’üne santral vertigo
tanısı konuldu. Periferal ve santral vertigo arasında yaş ve cinsiyet bakımından istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. En sık periferik vertigo nedeni olarak benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) (%79) saptandı. Santral vertigo düşünülen hastalarda ise en sık neden vertebrobaziller yetmezlik (VBY) (%50) idi. Tüm hastaların %85,7’sinde AS’de uygulanan tedavi ile semptomları geriledi. Vertigolu hastalarda santral nedenler seyrek değildi. Bu nedenle sonuçlarımız vertigonun ayırıcı tanısının acilde mutlaka yapılması ve tedavinin buna göre planlanması gerektiğinin önemli olduğunu göstermektedir. Ayrıca vertigonun tüm acil başvurular arasındaki sıklığını bildiren bulgumuz sonraki çalışmalar için referans olabilir

Anahtar Kelimeler

Periferik vertigo, Santral vertigo, Acil servis, Ayırıcı tanı

Kaynakça

• Abdul-Baqi, K.J., Mohammed, F.I., Shubair, K.S., Sarhan, Y.S., Tawalbeh, M.I., 2004. Evaluation of dizziness at Jordan University Hospital. Saudi Med. J. 25, 625-631.
• Arya, A.K., Nunez, D.A., 2007. What proportion of patients referred to an otolaryngology vertigo clinic have an otological cause for their symptoms? J. Laryngol. Otol. 25, 1-5.
• Baloh, R.W., 1998. Vertigo. Lancet. 352, 1841-1846.
• Chawla, N., Olshaker, J.S., 2006. Diagnosis and management of dizziness and vertigo. The Med. Clın. N. Am. 90, 291-304.
• Froehling, D.A., Silverstein, M.D., Mohr, D.N., 1994. Does this dizzy patient have a serious form of vertigo? JAMA 271, 385-388.
• Furman, J.M., Cass, S.P., 1999. Benign paroxysmal positional vertigo. New Engl. J. Med. 341,1590-1596.
• Giudice, R., Izzo, R., Manzi, M.V., Pagnano, G., Santoro, M., Rao, M.A., Di Renzo, G., et al., 2012. Lifestyle-related risk factors, smoking status and cardiovascular disease. High blood press cardiovasc prev. 19, 85-92.
• Hain, T.C., Yacovino, D., 2005. Pharmacologic treatment of persons with dizziness. Neurol. Clin. 23, 831-835.
• Hotson, J.R., Baloh, R.W., 1998. Acute vestibular syndrome. New Engl. J. Med. 339, 680-685.
• Kroenke, K., Lucas, C.A., Rosenberg, M.L., Scherokman, B., Herbers, J.E Jr., Wehrle, P.A., Boggi, J.O., 1992. Causes of persistent dizziness. A prospective study of 100 patient in ambulatory care. Ann. Intern. Med. 117, 898-904.
• Labuguen, R.H., 2006. Initial evaluation of vertigo. Am. Fam. Physician. 73, 244-251.
• Lanska, D.J., Remler, B., 1998. Benign paroxysmal positioning vertigo: Classic descriptions, origins of the provocative positioning technique and conceptual developments.Neurology. 50, 1935-1936.
• Lee, H., Sohn, S.I., Cho, Y.W., Lee, S.R., Ahn, B.H., Park, B.R., Baloh, R.W. 2006. Cerebellar infarction presenting isolated vertigo: frequency and vascular topographical patterns. Neurology. 67, 1178-1183.
• Little, N., 2004. Vertigo and dizziness. Tintinalli, J.E, Ruiz, E., Krome, R.L. Emergency medicine a comprehensive study guıde fourth edition. pp. 1021-1026.
• Moubayed, S.P., Saliba, I., 2009. Vertebrobasilar insufficiency presenting as isolated positional vertigo or dizziness: A double-blind retrospective cohort study. Laryngoscope. 119, 2071-2076.
• Narita, S., Kurose, M., Kobayashi, K., Himi, T., 2003. Study on 242 inpatients reporting vertigo and dizziness. Nippon Jibiinkoka Gakkai Kaiho. 106, 21-27.
• Norrving, B., Magnusson, M., Holtas, S., 1995. Isolated acute vertigo in the elderly; vestibular or vascular disease? Acta Neurol. Scand. 91, 43-48.
• Parnes, L.S., McClure, J.A., 1992. Free-floating endolymph particles: A new operative finding during posterior semicircular canal occlusion Laryngoscope; 102, 988-992.
• Salvinelli, F., Firrisi, L., Casale, M., Trivelli, M., D’Ascanio, L., Lamanna, F., Greco, F., Costantino, S., 2004. Benign paroxysmal positional vertigo: diagnosis and treatment. Clin. Ter. 155, 395-400.
• Sekine, K., Sato, G., Takeda, N., 2005. Incidence of vertigo and dizziness disorders at a university hospital. Nippon Jibiinkoka Gakkai Kaiho. 108, 842-849.
• Son, E.J., Bang, J.H., Kang, J.G., 2007. Anterior inferior cerebellar artery infarction presenting with sudden hearing loss and vertigo. Laryngoscope. 117, 556-558.
• Teixeira, L.J., Machado, J.N., 2006. Maneuvers for the treatment of benign positional paroxysmal vertigo: a systematic review. Rev. Bras. Otorhinolaringol (Engl. Ed.). 72, 130-139.
• Tusa, R.J., 2005. Bedside assessment of the dizzy patient. Neurol. Clın. 23, 655- 673.
• Uno, A., Nagai, M., Sakata, Y., Moriwaki, K., Kato, T., 2001. Statistical observation of vertigo and dizziness patients. Nippon Jibiinkoka Gakkai Kaiho. 104, 1119-1125.
• Yardley, L., Luxon, L., 1994. Treating dizziness with vestibular rehabilitation B.M.J. 308, 1252-1253.
• Yimtae, K., Srirompotong, S., Kraitrakul, S., 2000. Treatment of benign paroxysmal positional vertigo by canalith repositioning procedure. J. Med. Assoc. Thai. 83, 1478-1485.