Jermisid ajanlardan katyonik deterjanlar

Yıl 2013, Cilt: 30 Sayı: 1s, 75 - 79, 28.11.2013

Mehtap Ünlü Söğüt

Öz

Katyonik deterjanlar antiseptik ve dezenfektan etkili jermisidlerdir. Bu bileşikler özellikle hastane ortamında yüzey ve aletlerin temizlenmesinde dezenfektan olarak, deri, mukoz membranlar ve vücut boşluklarında ise antiseptik olarak kullanılır. Jermisid etkili maddeler kullanılırken özelliklerinin, toksik etkilerinin, kullanım alanlarının ve antimikrobiyal etkilerinin iyi bilinmesi; doğru dezenfeksiyon ve antisepsi uygulamaları için temel şarttır. Bu derlemede, katyonik deterjanların özelliklerini, kullanım alanlarını, toksik etkilerinin ve etki mekanizmalarını, güncel bilgiler ışığında özetlenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Antisepsi, Antiseptik, Dezenfektan, Dezenfeksiyon, Jermisid, Katyonik deterjan

Kaynakça

• Abbasoğlu, U., 2009. Dezenfektanlar: Sınıflama ve amaca uygun kullanım alanları. 6. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi, Kongre Kitabı. Editörler: Perçin, D., Günaydın, M., Zenciroğlu, D., Esen, Ş, Aydın, F. Bilimsel Tıp Yayınevi, Ankara. 109-120.
• Aktaş, A., Giray, B., 2010. Diş Hekimliğinde Klorheksidin: Özellikleri ve güncel kullanım alanları. Türkiye Klinikleri J. Dent. Sci. 16, 51-58.
• Albay, A., 2005. El antiseptiklerinde cilt koruyucu maddeler: Katkıları nelerdir? Antiseptik etkinliğinde değişiklik yapar mı? El antiseptiklerinde kombinasyonlar: Farkları Nelerdir? 4. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi, Kongre Kitabı. Editörler: Günaydın M., Saniç A., Gürler B. Bilimsel Tıp Yayınevi, Ankara. 41-58.
• Caillier, L., de Givenchy, E.T., Levy, R., Vandenberghe, Y., Géribaldi, S., Guittard, F., 2009. Synthesis and Antimicrobial Properties of Polymerizable Quaternary Ammoniums. Eur. J. Med. Chem. 1, 1-8.
• Chambers, H.F., 2007. Miscellaneous Antimicrobial Agents; Disinfectants, Antiseptics & Sterilants. Basic & Clinical Pharmacology. Eds: Katzung, B.G(ed). Connecticut, Appleton& Lange. Tenth edn. 803-811.
• Gordin, F.M., Schultz, M.E., Huber, R.A., Gill, J.A., 2005. Reduction in nosocomial transmission of drug resistant bacteria after introduction of an alcohol-based handrub. Infect. Cont. Hosp. Ep. 26, 650-653.
• Güner, R., 2011. Kateter ilişkili kan dolaşımı infeksiyonlarından korunmada paket önlemler. Ankem Derg. 25, 25-27.
• Hatemi, A.C., Çeviker, K., Canikoğlu, M., Tatlıoğlu, S., Kansız, E., Bağdatlı, Y., 2009. Yara iyiletiminde yeni jenerasyon antiseptiklerden poliheksanid etkinliğinin klinik olarak gösterilmesi. 6. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi, Kongre Kitabı P-17. Editörler: Perçin, D., Günaydın, M., Zenciroğlu, D., Esen, Ş, Aydın, F. Bilimsel Tıp Yayınevi, Ankara. 480.
• İnan, A., Şenbayrak Akçay, S., Özyürek, S.Ç., Tekin, Z.S., Erdoğmuş, P., Erdem, İ., Engin, D.Ö., Ceran, N., Göktaş, P., 2009. Hastane kökenli patojenlere karşı çeşitli dezenfektan ve antiseptiklerin etkinliği. Türk Mikrobiyol Cem Derg. 39, 97-102.
• Kaur, I.P., Lal, S., Rana, C., Kakar, S., Singh, H., 2009. Ocular preservatives: Associated risks and newer options. Cutan. Ocul. Toxicol. 28, 93Kayaalp, O., 2009. Antiseptikler ve dezenfektanlar. Rasyonel tedavi yönünden tıbbi farmakoloji, Ankara. 1. Cilt, 12. baskı. 307-314.
• Massi, L., Guittard, F., Levy, R., Géribaldi, S., 2009. Enhanced activity of fluorinated quaternary ammonium surfactants against pseudomonas aeruginosa. Eur. J. Med. Chem. 44, 1615-1622.
• Özbakkaloğlu, B., 2003. Hastane ortamında kullanılacak yüzey dezenfektanları, 3. Sterilizasyon, Dezenfeksiyon Kongresi, Kongre Kitabı, Editörler: Günaydın, M., Sünbül, M. Bilimsel Tıp Yayınevi, Ankara. 131-138.
• Öztürk, R., 2002. Antiseptik ve dezenfektan maddelere karşı direnç Sorunu. Sterilizasyon dezenfeksiyon ve hastane infeksiyonları. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları AD. İstanbul.
• Özyurt, M., 2005. Aldehid, peroksijen ve perasetik asit ile klor verici ajan icermeyen ve alet dezenfektanı olarak onerilen diğer dezenfektanlar, genel kullanım alanları ve antimikrobiyal etkinlikleri. 4. Ulusal sterilizasyon dezenfeksiyon kongresi, Kongre Kitabı. Editörler: Günaydın, M., Saniç, A., Gürler, B. Bilimsel Tıp Yayınevi, Ankara. 180-199.
• Rutala, W.A., Weber D.J., 2005. Disinfection, sterilization, and control of hospital waste. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, eds. Principles and practice of infectious diseases. Philadelphia: Elsevier. 6. baskı: 3331-3347.
• Rutala, W.A., Weber D.J., 2001. New disinfection and sterilization methods. Emerg. Infect. Dis. 7, 348-353.
• Ryan, G.Jr., Fain, J.M., Lovelace, C., Gelotte, K.M., 2011. Effectiveness of ophthalmic solution preservatives: A comparison of latanoprost with 0,02% benzalkonium chloride and travoprost with the sofzia preservative system. BMC Ophthalmol. 11-18.
• Saraç, S., 2009. Sanayide kullanılan dezenfektan ve antiseptik maddelerin antimikrobiyal etkinliğinin araştırılması. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. www.ilacpedia.com/prospektus/cetrimide-konsantre-solusyon erişim tarihi 18.06.2011
• Yanai, R., Ueda, K., Nishida, T., Toyohara, M., Mori, O., 2011. Effects of tonicity-adjusting and surfactant agents on the antimicrobial activity of alexidine. Eye Contact Lens. 37, 57-60.
• Yip, K.W., Ito, E., Mao, X., Au, P.Y., Hedley, D.W., Mocanu, J.D., Bastianutto, C., Schimmer, A., Liu, F.F., 2006. Potential use of alexidine dihydrochloride as an apoptosis-promoting anticancer agent. Mol. Cancer Ther. 5, 2234-2240.
• Zorko, M., Jerala, R., 2008. Alexidine and chlorhexidine bind to lipopolysaccharide andlipoteichoic acid and prevent cell activation by antibiotics. J. Antimicrob. Chemoth. 62, 730-737. d. Setrimid+Klorheksidin müstahzarları: Savlex konsantre solüsyon (Drogsan): % 15 setrimid+% 1,5 klorheksidin glukonat içeren konsantre solüsyon 100 ml, 500ml ve 1000 ml şişe/kutu, Savonol antiseptik çözelti (Merkez): % 15 setrimid+% 1,5 klorheksidin glukonat içeren konsantre solüsyon 100 ml şişe/kutu (2). Cetrimide Bikar Konsantre Solüsyon: % 15 Setrimid, % 1,5 Klorhekzidin glukonat ihtiva eder. Koruyucu olarak. Etanol kullanılmıştır. 100 ml. lik plastik şişede kutu içinde, 500 ml. ve 1000 ml. plastik şişede hastane tipi.