FUTBOLDA ŞİDDETİN SORUN BOYUTLARI

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 10, 01.01.2016

Turgut Kaplan

https://doi.org/10.17155/spd.16523

Cited By: 4

Öz

Futbol, dünyanın en yaygın spor dalıdır. Milyonlarca insan izleyen, profesyonel, amatör ya da boş zaman aktivitesi olarak futbolla ilgilenmektedir. Bu potansiyel kendi ekonomisini, edebiyatını, sinemasını, tribünlerde bir sanatçı titizliğiyle görsel tabloları ve kendi kavgasını oluşturmuştur. Bu kavga maç öncesi, tribünlerde ve maç sonrası meydana gelirken, olaylar kontrol edilemeyecek boyutlara ulaşmıştır. literatürde saldırganlık ve şiddet olarak yerini alan toplumsal olaylar incelendiğinde; seyirci, yönetici, güvenlik, medya, tribün liderleri, hakem, futbolcu, antrenör ve dış gurupların olduğu görülmektedir. Bu çalışmada, yapılan alan yazını taranarak, taraflar dört temel guruba ayrılmış ve bilgi aktarımı amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Boyut, futbol, şiddet

Kaynakça

• Orhan Ü. 5149 sayılı sporda şiddet ve düzensizliğin önlenmesine dair kanun çerçevesinde spor güvenliği. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul; 2007.
• Gültekin H, Soyer F. Türk futbolunda şiddetin önlenmesine yönelik emniyet uygulamalarının yasalar çerçevesinde incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2010; 7(1): 1219-1243.
• Demir F. Futbol Olgusu ve Futbolda Asayiş Yönetimi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi ABD, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara; 2005.
• Türkmen M, Yıldız K, Zekioğlu A. Sosyolojik açıdan sporda şiddet ve çirkin tezahüratın nedenlerinin araştırılması, Manisaspor taraftarları örneği. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri Dergisi, 2013; 8(2): 15-34.
• Çakmak NM. Türk Futbol Federasyonu’nun hukuki statüsü. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara; 1999.
• Üçışık F. Sporda sorunlar ve çözüm önerileri. Özener Matbaacılık, İstanbul, 1995.
• Yılmaz H. Spor Güvenliği. TFF Futbol; 2004.
• Kazancıoğlu M. UEFA müsabaka talimatlarından günümüz seyircisine. TFF Futbol; 2004.
• Var L. Futbolda seyircilerin spor alanlarındaki saldırganlık davranışları hakkında betimsel bir çalışma (Kırşehir ili örneği). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara; 2008.
• -
• Kılıç E. Kirli kramponlar. Emre Matbaacılık, 1. Baskı, İstanbul; 2003.
• Sert, M. Gol atan galip, futbola sosyolojik bir bakış. Bağlam Yayınları, 1. Baskı, İstanbul; 2000.
• Rona MŞ. Futbol müsabakalarında şiddet olaylarına karışarak adli kayıtlara geçen seyircilerin psiko-sosyal analizleri üzerine bir araştırma. Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara; 2003.
• Bahadır Z. Futbol Seyircisinin Sosyo-ekonomik-kültürel yapısının şiddet ve eylemine etkisi (Konyaspor örneği), Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Niğde; 2006.
• Demirel G. Emniyet mensuplarına göre futbol seyircisini saldırganlık ve şiddete yönlendiren futbol etkenlerinin araştırılması. Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir; 2013.
• Fındıklı R. Polis mesleğinin özellikleri ve mesleki kimlik olgusu. Polis Bilimleri Dergisi, 2000; 2(5-6):1-16.
• Kurtiç N, Yaman M. Futbol taraftarını saldırganlığa iten psiko-sosyal nedenler. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 2006; 12; 45-54.
• Pulur A, Kaynak İ, Orhan S. Polislerin spor müsabakalarındaki saldırgan seyirciye müdahalede kendi taraftarlığının etkisinin araştırılması. Gazi Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi, 2004; 5 (2): 241- 260.
• Arıkan Y. Futbolda şiddet ve polis. Polis Bilimleri Dergisi, 2007; 9: 109-132.
• Arıkan Y. Sporda şiddetin kökenleri. Sporda Şiddetin Temelleri ve Önlenmesi Yönündeki Stratejiler Sempozyumu. 6-7 Haziran, Samsun; 2013.
• İmamoğlu O, Kılcıgil E, Şahin M. Türkiye’de futbolcu temsilciliği ve futbolcu ilişkisi. Spormetre, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2007; V (3) 129-133.
• www.hursertekinoktay.com.tr/profesyonel-futbolcu-menajer-146876.htm. TFF ve Menajerlik Skandalından haberler, Bölüm; VI 13 Kasım 2010; (8.03.2015 erişim tarihi).
• Öğüteker G. Futbolun dayanılmaz çekiciliği, büyüleyen taraftar portresi, fanatizm ve Beşiktaş, 2007, http://www.millifolklor.com/tr/sayfalar/85/19_.pdf.
• Çağlayan H. Futbol seyircisinin sosyo-ekonomik-kültürel yapısının şiddet eğilimdeki rolü. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya; 2003.
• Aydın B, Hatipoğlu D, Ceyhan Ç. Endüstriyel futbol çağında taraftarlık. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2008; 26: 289-316.
• Eskiler E, Sarı İ, Soyer F. Takıma psikolojik bağlılık ölçeğinin Türkçe formunun geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2011; 8(1): 1428-1440.
• Mirioğlu M. Futbol haberlerinin sunumunda şiddet: Hürriyet, Zaman ve Birgün gazetelerinden futbol sunumlarının analizi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir; 2007.
• Ayan S. Şiddet ve fanatizm. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2006; 7: 191-209.
• Taşmektepligil MY, Çankaya S, Tunç T. Futbol taraftarı fanatiklik ölçeği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi,2015; 6(1): 41-49.
• Yüksel H, Doğan B, Moralı S, Acar MF. Futbolda şiddetin toplum bilimsel boyutları. Hacettepe Üniversitesi, Futbol Bilim ve Teknolojisi Dergisi, 1998; 5(1): 22–26.
• Kuru, E. Sporda Psikoloji, Gazi Üniversitesi, İletişim Basımevi, 1. Baskı, Ankara; 2000.
• Hortaçsu N. Grup içi ve gruplar arası süreçler. İmge Kitapevi, 1. Baskı, Ankara; 1998.
• Peker E. Futbolda şiddetin içsel bir olgu haline gelmesinde yazılı basının rolü. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul; 2007.
• Gümüş S. Şiddet nerede başlıyor? Gazete Pazar, 21 Şubat; 1997.
• Özsoy, S. Spor gazetelerinin başlıklarında militarist ve şiddet içerikli metaforlar, Gümüşhane Üniversitesi, İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2011; 1: 88-114.
• Girginer N, Aydın S, Çavdar S. üniversite öğrencilerinin sporda şiddet konusuna yaklaşımları: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesi öğrencilerine yönelik bir uygulama. ESOGU Sosyal Bilimler Dergisi, 2006; 7(2): 169-197.
• Özmaden M, Yıldıran İ. Futbola ilişkin dışsal etkenlerin seyirci saldırganlığı üzerindeki etki düzeylerinin araştırılması. Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi Bildiriler Kitabı. 4-6 Ocak, Belge Matbaacılık, Ankara; 2003.
• Karagözoğlu C, Ay SM. Futbol seyircisinde saldırganlık eğilimleri (İstanbul örneği). Hacettepe Üniversitesi Futbol Bilim ve Teknoloji Dergisi, 1999; 6(3), 27-31.
• Acet M. Futbol seyircisini fanatik ve saldırgan olmaya yönelten sosyal faktörler. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara; 2001.
• Keten M. Türkiye'de Spor, Polat Ofset, 2. Baskı, İstanbul; 1993.
• Doğan B, Moralı S. Futbolda seyirci taşkınlıkları ve bunun altında yatan psiko-sosyal nedenler, Futbol Bilim ve Teknoloji Dergisi, 1996; 2(4), 19-24.
• Özmaden M. Seyircilere Göre Futbolda Saldırganlığı Teşvik Eden Faktörler Üzerine Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi, Ankara; 2004.
• Biber E, Ersoy A, Acet M, Küçük M. Türk futbol antrenörlerinin tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 2010; 12 (2): 134-143.
• Tutkun E, Güner ÇB, Ağaoğlu SA, Soslu R. Takım sporları ve bireysel sporlar yapan sporcuların saldırganlık düzeylerinin değerlendirilmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 2010; 1(1): 23-29.
• Cengiz R. Seyirci ve onun rakipleri arasında subjektif bir şiddet alanı: futbol. Şiddetin Temelleri ve Önlenmesi Yönündeki Stratejiler Sempozyumu. 6-7 Haziran, Samsun; 2013.
• Hasırcı S. Türkiye’de sporda şiddetin nedenleri ve çözüm önerileri ile Avrupa’da bu konuda yapılan çalışmalar. Şiddetin Temelleri ve Önlenmesi Yönündeki Stratejiler Sempozyumu. 6-7 Haziran, Samsun; 2013.
• Erdem N. 6222 Sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Yasa, Spor hukuku ve çözüm önerileri. http//www.sporhukuku.org.tr ( Erişim tarihi 18.02.2015).