Analysis of The Relationship Between Exchange Rate and Bist Tuorism Index

Yıl 2019, 18. UİK Özel Sayısı, 772 - 793, 31.08.2019

Emine Soyaslan

https://doi.org/10.26466/opus.585398

Cited By: 6

Öz

In this study, a short- and long-term relationship between BIST Tourism Index and exchange rates was investigated by using econometric analysis method.  For this purpose, BIST Tourism Index and US Dollar and Euro currency daily data are used between 02/01/2015 and 30/03/2018. in the study.  According to the findings of the study, it was observed that there was no cointegration relationship between BIST Tourism Index and exchange rates in the long term, so the variables did not act together in the long term. In addition to the lack of any relationship in the long term, a change in the Euro exchange rate in the short term was found to be effective on the BIST Tourism Index at 5% significance level. However, a change in the US dollar was not effective on the BIST Tourism index at 5% significance level, but a change in the US dollar was found to be effective on the BIST Tourism Index in the short term when evaluated at 10% significance level.As a result of the study, it was concluded that the changes in the BIST Tourism index stemmed from the Euro exchange rate at 15.22% and the US dollar at 9.44% as a result of the ten-year variance decomposition test.

Anahtar Kelimeler

Exchange Rate, BIST Tourism Index, Johansen Cointegration Test, Variance Decomposition Test

Döviz Kuru ile BİST Turizm Endeksi Arasındaki İlişkinin Analizi

Öz

Bu çalışmada, BİST Turizm endeksi ile döviz kurları arasında kısa ve uzun dönemde bir ilişki olup olmadığı ekonometrik analiz yöntemiyle incelenmiştir. Bu amaçla 02/01/2015 ile 30/03/2018 tarihleri arası BİST Turizm endeksi ile Amerikan doları ve Euro para birimine ilişkin günlük verileri kullanılmıştır. Çalışmada yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgulara gore uzun dönemde BİST Turizm endeksi ile döviz kurları arasında bir eşbütünleşme ilişkisi olmadığı yani değişkenler uzun dönemde birlikte hareket etmediği gözlemlenmiştir. Uzun  dönemde bir ilişki bulunmamasının yanında kısa dönemde Euro kurunda oluşan bir değişim %5 anlamlılık seviyesinde BİST Turizm endeksi üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte Amerikan dolarında oluşan bir değişim %5 anlamlılık seviyesinde BİST Turizm endeksi üzerinde etkili olmadığı bulunmuş ancak %10 anlamlılık seviyesinde değerlendirildiğinde Amerikan dolarındaki bir değişme kısa dönemde BİST Turizm endeksi üzerinde etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışma sonucunun getirdiği diğer bir sonuç,  BİST Turizm endeksinde oluşan değişimlerin on dönemlik Varyans ayrıştırması testi neticesinde %15.22 seviyesinde Euro kurundan, %9.44 seviyesinde ise Amerikan dolarından kaynaklandığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Döviz Kuru, BIST Turizm Endeksi, Johansen Eş Bütünleşme Testi, Varyans Ayrıştıırması Testi

Kaynakça

• Aydın, M. (2017). Gelişmekte olan ülkelerde borsa ile döviz kurları arasındaki ilişki: Simetrik ve asimetrik nedensellik analizi. İstanbul Üni-versitesi İktisat Fakültesi Ekonometri Ve İstatistik Dergisi, 27, 1-15.
• Başarır, Ç. ve Keten, M. (2016). Gelişmekte olan ülkelerin cds primleri ile hisse senetleri ve döviz kurları arasındaki kointegrasyon ilişkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 369-380
• Büberkökü, Ö. (2013). Hisse senedi fiyatları ile döviz kurları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerden kanıtlar. İMKB Dergisi, 13(52), 1-18
• Boyacioglu, M. ve Çürük, D. (2006). Döviz kuru değişimlerinin hisse senedi getirisine etkisi: Borsa İstanbul 100 endeksi üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan, 143-156
• Ceylan, S. ve Yilmaz-Şahin, B. (2015). Hisse senedi fiyatları ve döviz kuru ilişkisi’. The Journal of Academic Social Science Studies, International Journal of Social Science, 37, 399-408 http://dx.doi.org/-10.9761/JASSS2963
• Çoşkun, Y. ve Öznur-Ümit, A. (2016). Türkiye’de hisse senedi ile döviz, mevduat, altın, konut piyasaları arasındaki eşbütünleşme ilişkilerinin analizi. Business and Economics Research Journal, 7(1), 47-69
• Doğukanli, H. Özmen, M. ve Yücel, E. (2010). İMKB’de sektörel açıdan döviz kuru duyarlılığının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 63-86
• Erbaykal, E. ve Okuyan, H. A. (2007). Hisse senedi getirileri ile döviz kuru ilişkisi: Gelişmekte olan ülkeler üzerine ampirik bir uygulama. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 1 (1), 77- 89
• Eyüboğlu, S. ve Eyüboğlu, K. (2018). Borsa İstanbul sektör endeksleri ile döviz kurları arasındaki ilişkilerin incelenmesi: ARDL modeli. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 8-28
• Güvercin, A. (2016). ABD doları kur değişimlerinin “kırılgan beşli” ülkelerinin hisse senedi endeks getirilerine etkisi: Küresel finansal kriz öncesi ve sonrası dönem karşılaştırması. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 7(13), 336-378
• İşcan, E. (2011). döviz kurları ve hisse senedi piyasası arasındaki etkileşim: Türkiye örneği:Aralık 2001-Aralık 2009. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(35), 237-251.
• Kendirli, Ş. ve Çankaya, M. (2015). Döviz kuru ve enflasyonun BIST banka endeksi üzerindeki etkisi . MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(3), 215-226.
• Keskin-Benli, Y. (2015). Döviz kuru ile Borsa İstanbul 100 ve sektör endeksleri arasındaki ilişkinin ampirik analizi. Uluslararası Hakemli Beşeri Ve Akademik Bilimler Dergisi, 4(12), 55-72.
• Özpinar, Ö. ve Özman, H. (2017). Türkiye - ABD güven endekslerinin kavramsal çerçevesindeki farklılıklar ve kur-endeks ilişkisi. V. Anadolu International Conference in Economics Bildiriler Kitabı içinde (s.1-30), May 11-13, 2017, Eskişehir, Turkey.
• Özmen, M. (2007). Farklı döviz kuru rejimleri altında hisse senetleri fiyatları ile döviz kurları arasındaki ilişkinin ekonometrik analizi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 519-538
• Özcan, C. (2015). Türkiye’de turizm gelirinin makroekonomik belirleyicileri: Panel veri analizi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 203-220.
• Özçiçek, Ö. (2010). Türkiye’de döviz kuru getirisi ve hisse senedi endeks getirileri oynaklıkları arası simetrik ve asimetrik ilişki. İMKB Dergisi, 10(37), 1-12.
• Uzun, U. ve Güngör, B., (2017). Borsa endeksleri ile ülkelerin seçilmiş makroekonomik göstergeleri arasındaki ilişkinin uluslararası boyutta incelenmesi. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(4), 1-30