Kırsal Kalkınmada Kültürel Ekoloji Yaklaşımı: Isparta İli Eğirdir İlçesi Göktaş Mahallesi Uygulaması

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 28, 1480 - 1507, 31.08.2020

Şekibe Şanal Fatma Handan Giray

https://doi.org/10.26466/opus.681787

Öz

Isparta ili Eğirdir ilçesine bağlı olan Göktaş Mahalle’sinin sosyo-ekonomik yapısını kültürel ekoloji yaklaşımı ile analiz etmek amacıyla gerçekleştirilen bu çalışmada, Göktaş Mahallesi insan ve ekolojinin etkileşimi açısından ele alınmıştır. Göl etrafında kurulu olan Göktaş’ta hem mahalle sakinlerinin etnik ve kültürel yapısının ekolojiye hem mahallenin ekolojisinin mahalle sakinleri üzerine etkileri değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında kullanılan veriler, ilgili kültürel ekoloji literatürüne dayalı olarak oluşturulan yapılandırılmış görüşme formları ve mahallede iki yıl boyunca düzenli ziyaretler sırasındaki gözlemlerle derlenmiştir. Böylece, mahallenin kültürel ekolojik dokusu ortaya konulmuştur. Özellikleri itibariyle kırsal bir alan olan Göktaş, eskiden köy statüsündeyken 1999 yılında yapılan bir oylama ile mahalle statüsünü, 2018 yılındaki ikinci bir oylama sonucundaysa tekrar “köy” statüsüne geçmiştir. Çalışmanın saha aşamalarının gerçekleştirildiği sırada idari açıdan “mahalle” olması ve 2018 oylamas sonucunun henüz uygulamaya yansımaması nedeniyle makalede de mahalle biriminin kullanılması tercih edilmiştir. Göktaş’ın bölgedeki diğer kırsal alanlardan farklı olarak en büyük dışsal sorunu ve zayıf yanı, civardaki kötü şöhretidir. Bunun yenilememesi, halkın Göktaş dışında sosyal, ekonomik ve kültürel iletişimi ve ilişkiyi kurmasını engellemektedir. Çalışma sırasında tespit edilen Göktaş halkının istekliliği ve kamu otoritesinin olumlu girişimleri ile Göktaş’ın genç nüfusu ve birlikte çalışma geleneklerinin güçlü olması özelliklerinden ve etkileyici doğal peyzajının avantajlarından yararlanılarak Göktaş’lıların örgütlü bir şekilde tekrar su ürünleri faaliyetlerinde yer alması ve kırsal turizme yönelik faaliyetlerin planlanması uygun görülmektedir

Anahtar Kelimeler

Göktaş Mahallesi, Eğirdir Gölü, Kültürel Ekoloji, Kırsal Kalkınma

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi Başkanlığı

Proje Numarası

FYL-2018-6742

Cultural Ecology Approach in Rural Development: An Emprical Study in Göktaş District of Eğirdir Town of Isparta Province

Öz

This study was carried out to analyze socio-economic structure of Göktaş neighborhood of Eğirdir district in Isparta province through cultural ecology approach which discussed interactions between human and ecology with particular attention to effects of the changes in the Eğirdir Lake over time on residents of Göktaş in relation to the cultural texture of the neighborhood. The data used in the study were gathered through a structured questionnaire formed based on the relevant cultural ecology literature and observations during regular visits paid to the neighborhood for two years. Thus, cultural ecological texture of the neighborhood was revealed. Although Göktaş is a rural area in terms of its characteristics, it has been a “neighborhood” administratively during the study and became again a village through a ballot initiative in 2018. Unlike other rural areas in the region, the biggest external problem of the people in Göktaş and its weakness is its bad fame and prejudices in the region. As long as it does not overcome, it will not be possible for Göktaş people to establish an adequate social, economic and cultural communication and relationship other than Göktaş. It was determined during the study that there are willingness of the people of Göktaş and positive initiatives of the public authority. Taking advantage of these facts together with the young population of Göktaş, strong traditions of working together, and amazing landscape, it is suggested for Göktaş to be re-involved in aquaculture activities and to plan rural tourism activities in an organized way. 

Anahtar Kelimeler

Göktaş Neighborhood, Eğirdir Lake, Cultural ecology, Rural development

Proje Numarası

FYL-2018-6742

Kaynakça

• Akturan, U. (2007). Tüketici davranışına yönelik araştırmalarda alternatif bir teknik: etnografik araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 237-252.
• Arayıcı, A. (2008). Avrupa'nın vatansızları çingeneler. Kalkedon Yayınları, 380s, İstanbul.
• Arı, Y. (2003). Manyas Gölü’nün kültürel ekolojisi: tarihi süreçte adaptasyon ve değişim. Türk Coğrafya Dergisi, 40, 75-97.
• Ateş, S., (2011). Julian Steward ve Karl Wittfogel ilişkisi: Antropolojik bir inceleme. Folklor/Edebiyat, 17(61), 127-140.
• Butzer, K. W. (1994). Toward a cultural curriculum for the future: a first approximation, Re-reading cultural geography. Kenneth E. Foot, et al. (Ed.). Austin: The University of Texas Press, 409-428.
• Feyzioğlu, E. (2011). Ekoloji, din ve insan. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 86.
• Kışlalıoğlu, M. ve Berkes, N. (1990). Ekoloji ve çevre bilimleri. İstanbul: Remzi Kitabevi, 350.
• Kocataş, A. (1997). Ekoloji ve çevre biyolojisi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, İzmir, 564.
• Kolukırık, S. (2005). Türk toplumunda çingene imgesi ve önyargısı. Sosyolojik Araştırmalar Dergisi, 8(2), 52-71.
• Kolukırık, S. (2008). Türkiye’de Rom, Dom ve Lom gruplarının görünümü. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 5, 143-153.
• Kolukırık, S. (2009). Dünden bugüne çingeneler (kültür, kimlik, dil, tarih). İstanbul: Ozan Yayıncılık, 160.
• Korkmaz, H. ve Gürbüz, M. (2008). Amik Gölü’nün kültürel ekolojisi. Marmara Coğrafya Dergisi, 17, 1-26.
• Steward, J. H. (1972). Theory of Culture Change: The Methodology of Multilinear Evolution, 244s, University of Illinois Press, Urbana.
• Sutton, M. Q. ve Anderson, E. N. (2014). Introduction to cultural ecology. 419s, Lanham, AltaMira.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2020). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları. 15.1.2020 tarihinde https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr adresinden erişildi.
• Ünaldı, H. (2012). Türkiye’de yaşayan kültürel bir farklılık: çingeneler. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 615-626.