Mantar Yönetim Algısının İş Tatminine Etkisinde Yabancılaşmanın Aracı Rolü

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 33, 398 - 424, 31.01.2021

Olgun İrmak Çetin

https://doi.org/10.26466/opus.845473

Cited By: 4

Öz

Bu çalışma, mantar yönetim algısı yaşayan işgörenlerin, işe yönelik tatminine yabancılaşmanın aracı etkisini araştırmayı hedeflemektedir. Çalışma, kavramsal çerçeve, metodoloji, bulgular, tartışma ve sonuç kısımlarından oluşmaktadır. Kavramsal çerçevede çalışmanın değişkenleri olan Mantar yönetim, İş tatmini ve Yabancılaşma hakkında literatür taraması gerçekleştirilmiş, değişkenler arası ilişkilere yönelik yapılmış çalışmalar incelenmiştir. Çalışmanın metodolojisinde, anket yöntemi kullanılarak elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Araştırmanın evrenini İstanbul ve Bursa illerinde ev tekstili sektöründe çalışan işgörenler ve örneklemini ise İstanbul ve Bursa illerinden seçilmiş ev tekstili sektöründe çalışan işgörenler meydana getirmektedir. Ankete Bursa’dan 58, İstanbul’dan 73 katılımcı iştirak etmiştir. Toplamda 131 katılımcı ile anket gerçekleştirilmiştir. Anketler online olarak ulaştırılmış ve veriler SPSS programı ile incelenmiştir. Çalışmanın bulgular kısmında SPSS programı kullanılarak analiz geçekleştirilmiştir. Veri setinin öncelikle geçerlilik ve güvenilirlikleri kontrol edilmiştir. Analizler neticesinde elde edilen bulgulara göre Mantar yönetim algısı ve İş tatmini ilişkisinde Yabancılaşmanın aracı etkiye sahip olduğu anlaşılmıştır. Çalışmanın sonuç kısmında aracı değişken özelliği gösteren Yabancılaşmanın, Mantar yönetim algısına sahip olan işgörenlerde İş tatminini azalttığı ve tatminsizlik meydana getirdiği açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş tatmini, Yabancılaşma, Hiyerarşik regresyon analizi, Mantar yönetim

The Mediating Role of Alienation in the Effect of Mushroom Management Perception on Job Satisfaction

Öz

This study aims to investigate the mediating effect of alienation on job satisfaction of employees with a mushroom management perception. The study consists of conceptual framework, methodology, findings, discussion and conclusion sections. In the conceptual framework, literature review on Mushroom management, Job satisfaction and Alienation, which are the variables of the study, was conducted, and studies on the relationships between variables were examined.In the methodology of the study, the data obtained using the questionnaire method were evaluated. The universe of the research consists of the employees working in the home textile sector in Istanbul and Bursa provinces and the sample is composed of the employees working in the home textile sector selected from Istanbul and Bursa provinces. 58 participants from Bursa and 73 participants from Istanbul participated in the survey. The survey was conducted with a total of 131 participants. The questionnaires were delivered online and the data were analyzed with the SPSS program. In the findings part of the study, analysis was made using the SPSS program. The validity and reliability of the data set were first checked.According to the findings obtained as a result of the analysis, it has been understood that Alienation has a mediating effect in the relationship between mushroom management perception and job satisfaction. In the conclusion part of the study, it was explained that Alienation, which shows the mediator variable feature, decreases job satisfaction and causes dissatisfaction in employees with mushroom management perception.

Anahtar Kelimeler

Mushroom management, Job satisfaction, Alienation, Hierarchical regression analysis

Kaynakça

• Alnıaçık, E., Pamuk, M., ve Alnıaçık, Ü. (2020). Kurumsal imajın bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkileri: Sağlık çalışanları üzerinde bir araştırma Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 06(04), 43-55.
• Amoah, R. (2020). Assessing job satisfacion among the workers of Ghana Water Company Limited (GWCL) in Ashanti South Region. (Yayımlanmamış doktora tezi). Christian Service University College, Ghana.
• Anastasiou, S. (2020). The significant effect of leadership and conflict management on job satisfaction. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 09 (06), 9-17
• Aşan, Ö., ve Erenler, E. (2008). İş Tatmini ve Yaşam Tatmini İlişkisi Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(2), 203-216.
• Aydoğan, M., ve Şencan, H. (2019). İstihdam markası ve işletme performansı faktörlerinin iş tatmini üzerindeki etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 3(6), 89-99.
• Birincioğlu, N., ve Tekin, E. (2018). Mantar yönetim ölçeği geliştirilmesi üzerine bir çalışma. Business and Economics Research Journal, 9(1), 169-186.
• Çağlar, Ç. (2012). Öğrenci yabancılaşma ölçeği’nin (ÖYÖ) geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37(166).
• Çelik, E., ve Babaoğlan, E. (2017). Üniversite öğrencilerinin yabancılaşma düzeyi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 405-427.
• Çelik, G. G. (2020). Öğretmenlerin İşten ayrılma niyetlerinde iş tatmini, örgütsel bağlılık ve tükenmişliğin rolü. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(7), 276-294.
• Çelik, Y., ve Demir, B. (2020). İş görenlerin iş tatmini ve örgütsel bağlılık düzeylerinin performansları üzerindeki etkisinin incelenmesi. İstanbul Kent Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 1(2), 29-49.
• Çınar, F., ve Toker, K. (2019). Hastane yöneticilerinin stratejik yönetim araçlarını bilme ve kullanım düzeylerinin örgütsel inovasyona etkisi. Social Sciences, 14(5), 2117-2134.
• Ergün, H. (2020). Mantar tipi yönetim ölçeği. Paper presented at the EJER Congress 2020, Eskişehir.
• Eroğlu, A. (2020). İş yükünün işten ayrılma niyeti üzerine etkisinde iş tatmini ve kişi-örgüt uyumunun aracılık rolü. İş ve İnsan Dergisi, 7(2), 213-227.
• Eryılmaz, A., ve Burgaz, B. (2011). Özel ve resmi lise öğretmenlerinin örgütsel yabancılaşma düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 36(161).
• Essien, E. (2020). An assessment of job satisfaction levels of teachers in junior high schools in the amansie west district assembly. (Yayımlanmamış doktora tezi). Christian Service University College, Ghana.
• Gunn, B. (1995). The paradigm shift in university management. International Journal of Educational Management. 09(01), 28-40
• Güler, A., ve Bircan, H. (2020). İdari personelin iş tatmini ve örgüte bağlılığına etki eden faktörlerin belirlenmesi: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi örneği. Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 10-33.
• Hirschfeld, R. R. (2002). Achievement orientation and psychological ınvolvement in job tasks: The ınteractive effects of work alienation and ıntrinsic job satisfaction. Journal of Applied Social Psychology, 32(8), 1663- 1681. doi:10.1111/j.1559-1816.2002.tb02768.x
• İslamoğlu, A. H., ve Alnıaçık, Ü. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (2 ed.). İstanbul: Beta Yayınevi.
• İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği. (2020). Üye Listesi. http://www.ithib.org.tr/tr/exporters.html? Gtip=&SearchText=ev+tekstili&ProductGrup=&CountryId=&CityId=34&Page=3&Sort=%7B%22_id.FRMUNVAN %22%3A1%7D adresinden erişilmiştir.
• Kahya, V., ve Ceylan, E. (2019). İş performansını artırmada yeni bir yaklaşım: Mantar yönetim. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 4(45), 3773-3781.
• Kanten, P., ve Ülker, F. (2014). Yönetim tarzının üretkenlik karşıtı iş davranışlarına etkisinde işe yabancılaşmanın aracılık rolü. Mugla Sitki Kocman University Journal of Social Sciences, 32.
• Kaya, U., ve Serçeoğlu, N. (2013). Duygu işçilerinde işe yabancılaşma: Hizmet sektöründe bir araştırma. Calisma ve Toplum, 36(1).
• Kılıç, T., & Olgun, H. (2017). Mantar yönetim yaklaşımı. Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi, 2(2), 105-113.
• Külekçi, M. K., Özbozkurt, O. B., ve Bahar, E. (2020). The mediating role of mushroom management within the ımpact of job stress on ıntention to leave. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(1).
• Lefkowitz, J., ve Brigando, L. (1980). Redundancy of work alienation and job satisfaction: some evidence of convergent and discriminant validity. Journal of Vocational Behavior, 16, 115-131.
• Lorcu, F. (2015). Örneklerle veri analizi SPSS uygulamalı (1 ed.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Mahmud, Z. K. (1994). Work alienation and training: A study of Florida Correctional Officers and Correctional Officer Sergeants. (Yayımlanmamış doktora tezi). Florida State University, Amerika Birleşik Devletleri.
• Mar, A. (2011). Mushroom management. https://management.simplicable.com/management/new/mushroom-management adresinden erişilmiştir.
• Mehmet, T., ve Gülşah, P. (2020). Yabancılaşma ve iş tatmini ilişkisi: Bir devlet üniversitesi idari personeli üzerinde araştırma. The relationship between job satisfaction and alienation: A research on a state university administrative personnel, 20(2), 1-20.
• Morton, D., Bower, C., Wessels, L., Koen, A., ve Tobias, J. (2020). Job satisfaction of registered nurses in a private critical care unit in the eastern cape: A pilot study. Health SA Gesondheid, 25, 9.
• Orpen, C. (1978). Discrimination, alienation, and job satisfaction among Coloured and White employees in South Africa. International Journal of Psychology, 13(1), 59. doi:10.1080/00207597808246614
• Özdemir, A. (2008). Yönetim biliminde ileri araştırma yöntemleri ve uygulamalar (3 ed.). İstanbul: Beta Yayınları.
• Öztürk, A. T., ve Aygün, İ. d. K. (2020). İş tatmini ve işgören performansı arasındaki ilişki üzerinde iş stresinin aracılık rolünün belirlenmesi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 6(3), 210-234.
• Paithankar, P. S. (2020). A study of job satisfaction in municipal doctors. International Journal of Scientific Development and Research, 05(11), 152-156
• Pelenk, S. E., ve Acaray, A. (2020). Aşırı iş yükünün iş tatmninne etkisinde işyeri maneviyatının düzenleyici rolü Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(27), 480-497.
• Shepard, J. M. (1970). Functional spezilation, alienation, and job satisfaction. ILR Review, 23(2), 207-219. doi:10.1177/001979397002300203
• Sökmen, A. (2020). Lider üye etkileşimi, iş tatmini ve örgütsel özdeşleşme ilişkisi: Ankara’daki otel. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(3), 2132-2143.
• Suvacı, B., & Nergiz, G. (2020). Banka çalışanlarının iş stresi ve iş tatmini düzeylerinin belirlenmesi: bursa ili örneği. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Bilimler Kongresi.
• Şimşek, H., ve Akdemir, Ö. A. (2015). Üniversite öğrencilerinde okula yabancılaşma. Current Research in Education, 1(1), 1-12.
• Şimşek, H., Balay, R., ve Şimşek, A. S. (2012). İlköğretim sınıf öğretmenlerinde mesleki yabancılaşma. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(1), 53-72.
• Tekin, E., ve Birincioğlu, N. (2017). Bilgi çağının odak noktası üniversitelerde mantar yönetimi. International Journal of Academic Value Studies, 03(14), 22-29.
• Ticaret Bakanlığı. (2020). Ev tekstili sektör raporu. https://ticaret.gov.tr/data/5b87000813b8761450e18d7b/Ev%20Tekstili%20Raporu.pdf adresinden erişilmiştir.
• Tokmak, İ. (2014). Duygusal emek ile işe yabancılaşma ilişkisinde psikolojik sermayenin düzenleyici etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(3), 134-156.
• Tuğal, F. N., Topsakal, Y., ve İplik, E. (2017). Örgütsel sağlığın çalışanların iş tatmini ve yabancılaşma düzeyine etkisinde örgütsel adaletin aracı rolü. The Mediating Role of Organizational Justice in the Effect of Organizational Health on Job Satisfaction andAlienation Levels of Employees., 7(3), 479-488.
• Turan, M., ve Parsak, G. (2011). Yabancılaşma ve iş tatmini ilişkisi: bir devlet üniversitesi idari personeli üzerinde araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 1-20.
• Uludağ İhracatçı Birlikleri. (2020). Üye Listesi. http://uib.org.tr/tr/members.html? q=ev+tekstil&b=402&c=BURSA&p=0 adresinden erişilmiştir.
• Vecchio, R. P. (1980). Worker Alienation as a Moderator of the Job Quality-Job Satisfaction Relationship: The Case of Racial Differences. Academy of Management Journal, 23(3), 479-486. doi:10.2307/255513
• Visser, M., Lössbroek, J., ve van der Lippe, T. (2020). The Use of HR Policies and Job Satisfaction of Older Workers. Work, Aging and Retirement.
• Yalçın, İ., ve Koyuncu, S. C. (2014). Örgütsel yabancılaşma olgusunun iş tatmini üzerine etkisi: Niğde İlinde bir araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1, 86-94.
• Yapıcı, M. (2004). Eğitim ve yabancılaşma. Journal of Human Sciences, 1(1).
• Yücekaya, P., ve Dönmez Polat, D. (2020). Örgüt kültürü, örgütsel adalet ve iş tatmini ilişkisi üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1267-1284.
• Zhou, D. (2020). Analysis on the ınfluencing factors and countermeasures of job satisfaction reduction based on employees' personal perspective. Modern Economics & Management Forum, 1(3), 103-108.