Ortaokul Çağında Benlik Saygısının Cinsiyet, Sınıf Düzeyi Babalık Rolü Algısı ve Eğitim Düzeyine Göre İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 35, 1755 - 1784, 31.03.2021

Havva Özkan

https://doi.org/10.26466/opus.787450

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul çağındaki ergenlerin benlik saygılarının; cinsiyet, sınıf düzeyleri, babalarının babalık rolü algıları ve eğitim düzeyleri değişkenlerine göre incelenmesidir. Araştırma, 2019-2020 eğitim öğretim yılında 5,6,7 ve 8. sınıf düzeylerinde bulunan 100 öğrenci ve ortaokul seviyesinde çocuğu bulunan 100 baba üzerinde yapılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Öğrencilere ‘Offer Benlik İmgesi Ölçeği’ ve ‘Ergen Baba İlişki Ölçeği’, babalara ise ‘Babalık Rolü Algı Ölçeği’ uygulanmıştır. Uygulanan ölçeklerin istatistiki analizlerinde SPSS 20.0 programı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; kız ergenler benlik saygısını oluşturan alt unsurlarda erkek ergenlere göre daha yüksek puanlar almışlardır. Babalar erkek çocuklarıyla daha yakın ilişki kurmakta ve kız çocuklarına göre daha fazla özgürlük tanımaktadırlar. Ayrıca babaların çocuklarına karşı babalık rolü algılarında yaşlarına, eğitim düzeylerine ve çocuklarının sınıf düzeylerine göre anlamlı bir farklılık olmadığı da elde edilen bulgular arasındadır. Araştırmanın sonuç bölümünde babalık rolü algısı ile ilgili nedenler tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur. Özellikle babalara yönelik Eğitim verilerek, babalık röl ve görevleri hakkında bilgilendirilmeleri gerekmektedir. Babaların çocukların gelişim dönemi özelliklerinden özellikle ergenlik dönemine yönelik farkıdalıklarının kazandırılması için gerekli eğitim, çalışma ve projelerle desteklenmesi gerekmektedir. Bu faaliyetler sayesinde ergenlerin benlik saygılarında ve özgüvenlerinin gelişiminde olumlu yönde büyük gelişmelerin olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ergenlik, Benlik Saygısı, Babalık Rolü

Review Of Self-Esteem At Secondary School Age With Respect To Gender, School Grade Level, Perception Of Fathering Role And Educational Level

Öz

This study aims to review self-esteem level of adolescents according to the variables of their class level, gender and their fathers’ paternity role perception and education level. It was conducted in 2019-2020 school year with 100 students studying at 5th, 6th, 7th and 8th classes and 100 fathers who have a child at secondary school. The data in this study, which uses a relational screening model, were collected through ‘Offer Self-Image Scale” and ‘Parent-Adolescent Relation Scale’ applied to the students and ‘Father’s Paternity Role Perception Scale’ applied to the participant fathers. These scales were statistically analyzed on SPSS 20.0 software. The results obtained in the study show that in the sub-dimensions of the self-esteem female adolescents had higher scores than male adolescents. Fathers have closer relations with their sons and allow them more freedom than they do for their daughters. However, findings obtained in the study show that fathers’ paternity role perception towards their children do not significantly differ depending on age, educational status and children’s class level variables. Discussion about the reasons affecting the fathers’ paternity role perception and recommendations are given in the results part of the study. Especially fathers should be informed about the role and duties of paternity by providing training. Fathers should be supported with the necessary education, studies and projects in order to raise awareness among the developmental period characteristics of the children, especially for the adolescence period. Thanks to these activities, it is thought that there will be great improvements in the self-esteem and self-confidence development of adolescents.

Anahtar Kelimeler

Adolescence, self-esteem, fathers’ paternity role

Kaynakça

• Aksoy, A.B. ve Tatlı, S.(2019). Okul öncesi dönem çocuğu olan babaların çocuklarıyla olan ilişkileri ile babalık rolü algıları arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. ÇKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 1-22.
• Başaran, A.R. (1984). Kırsal kesimde: aile kurma çözme, aile içi etkileşim ve ilişkiler. Türkiye’de Ailenin Değişimi Toplum bilimsel İncelemeler. Ankara: Maya Matbaacılık.
• Bozyiğit, S. (2015). Üniversite öğrencilerinin tüketim sürecine etki eden sosyalleşme aracılarının öğrencilerin materyalist eğilimi ve marka bilinci üzerindeki etkisine yönelik bir pilot çalışma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(2), 295-302.
• Cloutıer, R. (2019). Ergenlik psikolojisinde kuramlar. (Onur, B, Çev). Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES) , 27(2) , 875-904 . DOI: 10.1501/Egifak_0000000360
• Çuhadaroğlu, F., Sonuvar, B. &Özusta, S. (1992). Offer Kendilik İmgesi ölçeği uyarlama çalışması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları. Ankara: 137-141.
• Dilek, H. ve Aksoy, A.B. (2013). Ergenlerin benlik saygısı ile anne-babalarının benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(3), 95-109.
• Dinçel, E. (2006). Ergenlik dönemi gelişimsel ödevleri ve psikolojik problemler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi. Ankara.
• Erbil, N., Divan Z. ve Önder, P.(2006). Ergenlerin benlik saygısına ailelerinin tutum ve davranışlarının etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 3(10),7-16.
• Geçtan, E .(1981). Psikanaliz ve sonrası. İstanbul: Hür Yayınları.
• Hortaçsu, N. (1997). İnsan ilişkileri. Ankara: İmge Kitabevi.
• Karagöz, S. (2020). Cumhuriyet Dönemi eğitimine yön veren yerli ve yabancı uzman raporları 1911-1926. (3. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Karagöz, S. (2018). İkinci meşrutiyetten harf inkılabına süreli yayınlarda eğitim (1908-1928). Ankara: Vize Yayıncılık.
• Karagöz, S. (2016). Opinions and suggestions regarding various subjects on the educational guidance in the second constitutional era. Journal of Family, Counseling, and Education, 1, 1-9. https://doi.org/10.32568/jfce.834687
• Koç, M. (2004). Gelişim psikolojisi açısından ergenlik dönemi ve genel özellikleri, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2(1), 231-256.
• Kulaksızoglu, A. (1998). Ergenlik psikolojisi. İstanbul: Remzi Yayınevi.
• Kuruçay, R. (2012). Babanın durumsal ve kişilik özellikleriyle erkek ergen çocuklarının gerçekleştirdiği kuraldışı davranışların türü arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Ü. İstanbul.
• Kuzucu, Y.(1999). Babalarıyla çatışma düzeyi yüksek ve düşük olan ergenlerin ve babalarının babalık rolüne ilişkin algılarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Küçük, O. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Onur, B. (1997). Gelişim psikolojisi. Ankara: İmge Kitabevi
• Öngen, D. (2004). Özerklik kazanma sürecinde ergen-anne ile ergen-baba ilişkileri arasındaki farklılıklar, Eğitim ve Bilim. 29( 131), 3-13.
• Pişkin, M. ve Kuzgun, Y.(Ed.) İlköğretimde rehberlik. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Recepov, R. (2000). Algılanan ana-baba davranışları: kültürler arası bir karşılaştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sancar, N. (2017). Algılanan baba tutumu ve benlik saygısı arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Ü.İstanbul.
• Senemoğlu, N. (1997). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Spot Matbaacılık.
• Smith, P.K. (2017). Ergenlik (Çev: Ç. Öztek). Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Yavuzer, H. (1990). Yaygın ana-baba tutumları, ana-baba okulu. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yörükoğlu, A. (1986). Gençlik çağı. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.