An Investigation of Communication Skills of Elderly Individuals and Their Caregiver Relatives

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 38, 4958 - 4982, 15.06.2021

Seher Ersoy Quadir , Gülay Temiz

https://doi.org/10.26466/opus.713738

Öz

Communication skills are sensitivity to verbal and non-verbal messages, effective listening and responsive behaviors (Korkut, 2005: p.143). This study has been conducted for the purpose of determining about elderly individuals’ and their caregiver relatives’ communication skills depending on their level of demographic characteristics in the context of communication science and social work. The sample group of the study consists of 115 elderly individuals about 60 or more years old and 115 their caregiver relatives were selected randomly in three municipality centres (Meram, Selçuklu and Karatay) from Konya city centre in 2017. In this research it has been observed that elderly individuals and their caregiver relatives have sufficient level of communication skills. However the caregiver relatives’ degree of communication skills were found to be more than the elderly individuals’ (p<0.001). It is also seen that women (p<0.01), younger ones (p<0.001), those with a high level of education (p<0.001), those who get social security is the Pension Fund from government (p<0.05) have more communication skills among the sample-group individuals. In general, in the research findings, it was found that education is quite related to individuals' communication skills. As a result, the necessity of formal and non-formal education programs to improve the communication skills of individuals is emphasized.

Anahtar Kelimeler

Elderly individual, the care giver relatives, communication skills

Yaşlı Bireylerin ve Onlara Bakım Veren Akrabalarının İletişim Becerilerinin İncelenmesi: Konya İli Örneği

Öz

İletişim becerileri, sözel olan ve olmayan mesajlara duyarlılık, etkili olarak dinleme ve etkili olarak tepki verme davranışlarıdır (Korkut, 2005: s.143). Bu araştırma, yaşlı bireyle ona bakım veren akrabalarının iletişim becerisi düzeylerini demografik özelliklerine bağlı olarak iletişim bilimleri ve sosyal hizmet bağlamında incelemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini 2017 yılında Konya il merkezinde yer alan üç ilçede (Meram, Selçuklu ve Karatay) ikamet eden 60 ve üzeri yaşlarındaki yaşlılar evreninden tesadüfi örneklem yöntemi ile seçilen 115 birey ve onların bakımını üstlenen 115 akrabası oluşturmuştur. Araştırmaya katılan yaşlı bireylerin ve onlara bakım veren akrabalarının iletişim becerilerine yeterli düzeyde sahip oldukları gözlenmiştir. Bununla birlikte yaşlısına bakım verenlerin iletişim becerilerinin, yaşlı bireylere göre daha fazla olduğu saptanmıştır (p<0.001). Ayrıca örneklemi oluşturan bireyler arasında kadınların (p<0.01), yaşça küçük olanların (p<0.001), eğitim düzeyi yüksek olanların (p<0.001), ve sosyal güvencesi Emekli Sandığı olanların (p<0.05) iletişim becerilerinin daha fazla olduğu görülmüştür. Genel olarak araştırma bulgularında, eğitimin bireylerin iletişim becerisiyle oldukça ilişkili olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak bireylerin iletişim becerilerinin geliştirilmesine yönelik örgün ve yaygın eğitim programlarının gerekliliği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı birey, bakım verici akrabalar, iletişim becerisi

Kaynakça

• Akgün, M. (2012). Hastanede Yatan Yaşlı Hastalarda İletişim Güçlükleri ve Sağlık Çalışanlarının Yaklaşımı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(2), 51-56.
• Arslantaş, Y. (1998). Sınıf Yönetiminde Öğretmen İletişim Becerilerine İlişkin Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Balcı, S. (1996). Danışma Becerileri Eğitiminin Üniversite Öğrencilerinin İletişim Becerisi Düzeyine Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Baykara Pehlivan, K. (2005). Öğretmen Adaylarının İletişim Becerisi Algıları Üzerine Bir Çalışma. İlköğretim-Online, 4(2), 17-23. (http://ilkogretim-online.org.tr/index.php/io)
• Bingöl, G. ve Demir, A. (2011). Amasya Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin İletişim Becerileri. Göztepe Tıp Dergisi, 26(4), 152-159. (http://sbgoztepehastanesi.gov.tr/goztepetipdergisi/)
• Cankurtaran, M. (2013). Özbakım ve Beslenme. B. D. Özbabalık Adapınar (Ed.). Temel Bakım Hizmetleri içinde (s. 82-93). (1. bs.). Eskişehir: TC Anadolu Üniversitesi (No: 2892) Açıköğretim Fakültesi (No: 1849) Yayını.
• Claramita, M. ve Majoor, G. (2006). Comparison of Communication Skills in Medical Residents With and Without Undergraduate Communication Skills Training as Provided by the Faculty of Medicine of Gadjah Mada University. (t.y). Education for Health, 19(3), 308-320. (DOI: 10.1080/13576280600937887)
• Cooper, K. (1989). Sözsüz İletişim, İnsan Yönetiminde Vücut Dilini Nasıl Kullanırız? (T. Yalkın, Çev.). İstanbul: İlgi Yayıncılık ve Ticaret LTD ŞTİ.
• Connolly, M., Thomas, J. M., Orford, J. A., Schofield, N., Whiteside, S., Morris, J. ve Heaven, C. (2014). The Impact of the SAGE & THYME Foundation Level Workshop on Factors Influencing Communication Skills in Health Care Professionals. Journal of Continuing Education in the Health Professions, 34(1), 37-46. (DOI:10.1002/chp.21214)
• Cüceloğlu, D. (1997). İçimizdeki Biz. (12. bs.). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe Öğretmen Adaylarının İletişim Becerilerine İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 567-576.
• Durukan, E. ve Maden, S. (2010). Türkçe Öğretmenlerinin İletişim Becerileri Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1, 59-74.
• Ergin, A. (2011). Sağlık Hizmetlerinde İletişim. (1. bs.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Erigüç, G. ve Eriş, H. (2013). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin İletişim Becerileri: Harran Üniversitesi Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(46), 232-254. (http://dergipark.ulakbim.gov.tr/hacettepesid/index)
• Erigüç, G., Şener, T. ve Eriş, H. (2013). İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi: Bir Meslek Yüksekokulu Öğrencileri Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 16(1), 45-65.
• Erözkan, A. (2005). Üniversite Öğrencilerinin İletişim Becerilerini Etkileyen Faktörler. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22, 135-150.
• Ersanlı, K. ve Balcı, S. (1998). İletişim Becerileri Envanterinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 10 (2), 7-12. (http://dergipark.ulakbim.gov.tr/tpdrd/article/view/1058000208)
• Finset, A., Ekeberg, Q., Eide, H. ve Aspegren, K. (2003). Long Term Benefits of Communication Skills Training for Cancer Doctor. Psycho-Oncology, 12, 686–693. (DOI: 10.1002/pon.691)
• Fried, T.R., Bradley, E.H., O’leary, J.R. ve Byers, A.L. (2004). Unmet Desire for Caregiver‐Patient Communication and Increased Caregiver Burden. Journal of the American Geriatrics Society, 53(1), 86-92. https://doi.org/10.1111/j.1532-5415.2005.53011.x
• Gölönü, S. ve Karcı, Y. (2010). İletişim Meslek Lisesi Öğrencilerinin İletişim Beceri Düzeylerinin İncelenmesi (Ankara İli Örneği). İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 31, 123-140. (http://iletisimdergisi.gazi.edu.tr/)
• Görmüş, A. Ş., Aydın, S. ve Ergin, G. (2013). İşletme Bölümü Öğrencilerinin İletişim Becerilerinin Cinsiyet Rolleri Bağlamında İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, XV(1), 109-128.
• Gülbahçe, Ö. (2010). K. K. Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin İletişim Becerilerinin İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi (Atabesbd), 12(2), 12-22.
• Güven, S. ve Yılmaz, E. (2013). Yaşlı İstismarı ve İhmali. VII Uluslararası Yaşlılık Kongresi. “Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma”. 23-25 Mayıs, Karabük: Türkiye Diyanet Vakfı Yayını,(ISBN:978-605-87089-3-8);158-160.
• Harvey, P. ve Ahmann, E. (2014). Validation: A Family-Centered Communication Skill. Pediatric Nursing, 40(3), May-June, 143-147. (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25134229)
• İçli, G. (2008). Yaşlılar ve Yetişkin Çocuklar. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, (1), 29-38. (http://dergipark.ulakbim.gov.tr/yasad/article/view/5000115883)
• Igbo, H. I. ve Ikpa, I. (2013). Effects of the Basic Training Programme on Intra-Personal Coping and Communication Skills of the Personnel of Nigeria Security and Civil Defence Corps Benue State Command. Ife PsychologIA, 21(2), September, 290-295. (https://journals.co.za/content/ifepsyc/21/2?page=2)
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayıncılık. Ankara.
• Karatekin, K., Sönmez, Ö. F. ve Kuş, Z. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin İletişim Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Turkish Studies –International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(3), 1695-1708.(http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3765)
• Koç, B., Terzi, Y. ve Gül. (2015). Üniversite Öğrencilerinin İletişim Becerileri ile Kişilerarası Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(1), 369-390.
• Koponen, J., Pyörälä, E. ve Isotalus, P. (2012). Comparing three experiential learning methods and their effect on medical students’ attitudes to learning communication skills. Medical Teacher, 34 (3), 198-207. (DOI: 10.3109/0142159X.2012.642828)
• Korkut, F. (1996). İletişim Becerilerini Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışmaları. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (7), 18-23. (http://dergipark.ulakbim.gov.tr/tpdrd/article/view/1058000207).
• Korkut, F. (2005). Yetişkinlere Yönelik İletişim Becerileri Eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.
• Maviş, İ. ve Özbabalık, D. (2006). Yaslılıkta Nörolojik Temelli İletişim Sorunları ve Dil ve Konuşma Terapisi. Sosyal Bilimler Dergisi, 2006 (1), 1-17.
• Mehrabian, A. (1972). Nonverbal Communication. Piscataway, NJ, Aldine Transaction.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2014). Yaşlı Bakım Hizmetlerinde İletişim. Ankara: Hasta ve Yaşlı HizmetleriAlanı, Milli Eğitim Bakanlığı Yayını.
• Nacar, F. S. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin İletişim ve Kişilerarası Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Özerbaş, M. A., Bulut, M. ve Usta, E. (2007). Öğretmen Adaylarının Algıladıkları İletişim Becerisi Düzeylerinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 123-135.
• Özşaker, M. (2013). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin İletişim Becerileri ve Benlik Saygılarının Değerlendirilmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports and Science Education, 2(3), 29-39.
• Powe, B.T. ve Lennie, S.C. (2012). Pre-registration dietetic students’ attitudes to learning communication skills. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 25, 189–197. (DOI: 10.1111/j.1365-277X.2012.01226.x)
• Rabbitt, P.M.A. ve Carmichael, A. (1994). Designing communications and information-handling systems for elderly and disabled users. J. Snel ve R. Cremer (Ed.). Work and Aging içinde (ss. 173-178). London: Taylor & Francis Ltd.
• Reed, V. A., McLeod, K. ve McAllister, L. (1999). Importance of Selected Communication Skills for Talking With Peers and Teachers: Adolescents’ Opinions. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, (30), 32-49.
• Saracaloğlu, A. S., Yenice, N. ve Karasakaloğlu, N. (2009) Öğretmen Adaylarının İletişim ve Problem Çözme Becerileri İle Okuma İlgi ve Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, VI(II), 187-206.
• Takahashi, M., Tanaka, K. ve Miyaoka, H. (2006). Reliability and validity of communication skills questionnaire (CSQ). Psychiatry and Clinical Neurosciences, 60, 211–218. (doi/10.1111/j.1440-1819.2006.01488.x/pdf)
• Thistle, J. J. ve McNaughton, D. (2015). Teaching Active Listening Skills to Pre-Service Speech-LanguagePathologists: A First Step in Supporting Collaboration With Parents of Young Children Who Require AAC. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 46, 44–55. (DOI: 10.1044/2014_LSHSS-14-0001)
• Toy, S. (2007). Mühendislik ve Hukuk Fakülteleri Öğrencilerinin İletişim Becerileri Açısından Karşılaştırılması ve İletişim Becerileriyle Bazı Değişkenler Arasındaki İlişkiler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji (Sosyal Psikoloji) Anabilim Dalı, Ankara.
• Tunçeli, H. İ. (2013). Öğretmen Adaylarının İletişim Becerileri ile Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Sakarya Üniversitesi Örneği). Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 51-58. (www.pegegog.net)
• Turan, S. (2014). Aile ve Yaşlanma. Y. Şişman (Ed.). Sosyal Sorunlar içinde (ss. 212-246). ( 1. bs.) Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi (No: 3129) Açıköğretim Fakültesi (No: 2038) Yayını.
• Ulukan, H. (2012). İletişim Becerilerinin Takım ve Bireysel Sporculara Olan Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Karaman.
• Wang, M. V., Lekhal, R., Aarø, L. E. ve Schjølberg, S. (2012). Co-occurring development of early childhood communication and motor skills: results from a population-based longitudinal study. Child: Care, Health and Development, 40 (1), 77–84. (DOI: 10.1111/cch.12003)
• Wilma, M.C.M., Caris‐Verhallen, MSc RN., Ingrid M., De Gruijter, M.A., Kerkstra, A. ve Bensing, J. M. (2001). Factors related to nurse communication with elderly people. Leading Global Nursing Research, 30 (5), 47-58.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık. Yıldırım Kaptanoğlu, A. (2012). Yaşlı Sağlığı. İstanbul: TC Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile Eğitimi Programı Yayını.