Psychosocial Problems in Adolescence

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 43, 7277 - 7299, 07.11.2021

Ebru Akbaş , Gülay Yiğitoğlu

https://doi.org/10.26466/opus.906824

Cited By: 3

Öz

Adolescence is the most intense biological and social change period in human life span. During adolescence, major changes occur both psychically and sexually. These changes effect body image, self-perception and self-esteem substantially. Identity development with cognitive growing, increase in emotional intensity, choosing a profession, relationships with opposite sex, sepa-ration from parents and becoming an individual, cause problems and conflicts in adolescents. These can also cause adolescent risk behaviours. Risk behavior such as smoking and substance abuse in adolescents, unprotected sexual relations with opposite gender are a threat to adolescent health. These risk behaviors also increase frequency and prevalence of depression, behavioral disorders, eating disorders and other psychiatric disorders. Adolescence is an important period for recognizing risk behavior, developing and applying protective ways against these risk behaviors. Individuals should be monitored during this period in order to prevent psychopathology and diseases and to support healthy development. Regular consultation and support (about stress management, anger management, communication skills, sexual health class etc.) to adolescents for their adaptation to changes, may help decrease these risk behaviors. This article aims to discusspotential ways and tools to determine adolescent risk behavior and to develop preventative ways against these risk behaviors; and evaluate the outcomes of these ways.

Anahtar Kelimeler

Adolescence, Eating Disorder, Anger, Violence, Sexual Health

Adölesan Dönemde Psikososyal Sorunlar

Öz

Adölesan dönem; yaşam döngüsündeki en yoğun biyolojik ve sosyal değişim evresidir. Bu dönemde fiziksel ve cinsel alanda büyük değişimler olmaktadır. Bu da beden imajı, benlik algısı ve özsaygı üzerinde önemli etkilere yol açar. Kimlik oluşum süreciyle birlikte bilişsel gelişimin hızlanması, duygu yoğunluğunda artma, meslek seçimi, karşı cinsle kurulan ilişkiler, anne babadan ayrılma ve bireyselleşme sürecinin yaşanması gibi nedenlerle adölesan bireyler güçlük ve çatışma yaşamaktadır. Tüm bunlar adölesanların riskli davranışlarda bulunmasına neden olabilmektedir. Adölesan çağda tütün kullanımı, madde kullanımı ve korunmasız cinsel ilişki gibi riskli davranışlar sağlığı önemli ölçüde tehdit etmekte ve depresyon, davranış bozuklukları, yeme bozuklukları dahil çeşitli psikiyatrik hastalıkların görülme sıklığı ve yaygınlığı da artmaktadır. Adölesan dönem, sağlık açısından riskli davranışların tanınması ve korunma yollarının kazanılması açısından önemli bir dönemdir. Psikopatolojiyi ve hastalıkları önlemek, sağlıklı gelişimi desteklemek için bu dönemde bireyler izlenmelidir. Bu döneme uyum sağlamada adölesanlara düzenli danışmanlık ve destek (stres yönetimi, öfke yönetimi, iletişim becerileri, cinsel sağlık eğitimi gibi) verilmesi onların riskli davranışlarında azalma sağlayabilir. Bu derlemenin amacı adölesanların riskli davranışlarının tanınması, bu davranışları önleyici yolların kazanılması için yapılacakları, literatür doğrultusunda tartışmak ve sonuçlarını değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler

Adölesan, Yeme Bozukluğu, Öfke, Şiddet, Cinsel Sağlık

Kaynakça

• Adana, F., ve Arslantaş, H. (2011). Ergenlikte öfke ve öfkenin yönetiminde okul hemşiresinin rolü. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 12(1), 57-62.
• Albayrak, B. ve Kutlu, Y. (2009). Ergenlerde öfke ifade tarzı ve ilişkili faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 57-69.
• Anjanappa, S., Govindan, R. ve Munivenkatappa, M. (2020). Prevalence and expression of anger in school going adolescents. Archives of Psychiatric Nursing, 34(1), 35-40.
• Aydınlı, S. (2014). Ergenlerin öfke ifade biçimleri, sosyal karşılaştırma düzeyleri, umutsuzluk seviyeleri ve çatışma çözme yaklaşımlarının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• Balcı, E. (2019). Yetiştirme yurtlarında kalan ergenlerin saldırganlık ve öfke düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Baran, G. ve Yurteri Tiryaki, A. (2016). Aile yaşam döngüsü. G. Baran (Der). Aile Yaşam Dinamiği içinde (s.17). Ankara, Pelikan Yayıncılık.
• Bevilacqua, L., Shackleton, N., Hale, D., Allen, E., Bond, L., Christie, D., …Viner, R. M. (2017). The role of family and school-level factors in bullying and cyberbullying: A cross-sectional study. BMC Pediatrics, 17(1), 1-10.
• Bleakley, A., Hennessy, M., Fishbein, M. ve Jordan, A. (2009). How sources of sexual information relate to adolescents' beliefs about sex. Am J Health Behav, 33(1), 37-48.
• Blum, R.W. ve Kristin, N.M. (2004). Adolescent health from an ınternatıonal perspectıve. R. M. Lerner ve L. Steınberg (Der). Handbook of Adolescent Psychology içinde (ss.553-571). New Jersey, Wiley & Sons, Inc.
• Bonell, C., Fletcher, A., Fitzgerald-Yau, N., Hale, D., Allen, E., Elbourne, D., ...Viner, R. (2015). Initiating change locally in bullying and aggression through the school environment (Inclusıve): A pilot randomised controlled trial. Health Technology Assessment, 19(53), 1-110.
• Bulut, F., ve Gölbaşı, Z. (2009). Adolesan kızların cinsellikle ilgili konularda anneleri ile olan iletişimlerinin değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(1), 27-36.
• Cantone, E., Piras, A. P., Vellante, M., Preti, A., Daníelsdóttir, S., D’Aloja, E., ...Bhugra, D. (2015). Interventions on bullying and cyberbullying in schools: A systematic review. Clinical practice and epidemiology in mental health: CP & EMH, 11(Suppl 1 M4), 58.
• Çelik, H. K., Şule, Ö. ve Üstün, Y. E. (2018). Adolesanlarda cinsel sağlık ve üreme sağlığı. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 15(4), 184-188.
• Chavez, M. ve Insel, T. R. (2007). Eating disorders: National Institute of Mental Health’s perspective. American Psychologist, 62(3), 159–166.
• Chesney, E., Goodwin, G. M. ve Fazel, S. (2014). Risks of all-cause and suicide mortality in mental disorders: A meta-review. World Psychiatry, 13, 153-160.
• Compas, B. E. (2004). Processes of risk and resilience during adolescence. R. M. Lerner ve L. Steınberg (Der). Handbook of Adolescent Psychology içinde (s.263). New Jersey, Wiley & Sons, Inc.
• Conti, C., Lanzara, R., Scipioni, M., Iasenza, M., Guagnano, M. T. ve Fulcheri, M. (2017). The relationship between binge eating disorder and suicidality: A systematic review. Frontiers in Psychology, 8, 2125.
• Derman, O. (2008). Ergenlerde psikososyal gelişim. Adolesan Sağlığı II Sempozyum Dizisi, 63, 19-21.
• Dittus, P. J., Michael, S. L., Becasen, J. S., Gloppen, K. M., McCarthy, K. ve Guilamo-Ramos, V. (2015). Parental monitoring and its associations with adolescent sexual risk behavior: A meta-analysis. Pediatrics, 136(6), e1587-e1599.
• Dünya Sağlık Örgütü. (2017). More than 1.2 million adolescents die every year, nearly all preventable. 25 Şubat 2021 tarihinde, https://www.who.int/en/news-room/detail/16-05-2017-more-than-1-2-million-adolescents-die-every-year-nearly-all-preventable adresinden erişildi.
• Dünya Sağlık Örgütü. (2021). Adolescent health. 25 Şubat 2021 tarihinde, https://www.who.int/health-topics/adolescent-health#tab=tab_1 adresinden erişildi.
• Dünya Sağlık Örgütü. (2021a). Adolescent and young adult health. 30 Mart 2021 tarihinde, https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/adolescents-health-risks-and-solutions adresinden erişildi.
• Eser, D. T. ve Üstün, B. (2011). Psikiyatrik bozukluğu olan ergen ve ebeveynlerinin öfke ifade biçimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(3), 111-116.
• Field, A. E., Sonneville, K. R, Micali, N., Crosby, R. D., Swanson, S. A., Laird, N. M.,…Horton, N. J. (2012) Prospective association of common eating disorders and adverse outcomes. Pediatrics, 130(2), e289-295.
• Gavine, A. J., Donnelly, P. D. ve Williams, D. J. (2016). Effectiveness of universal school-based programs for prevention of violence in adolescents. Psychology of Violence, 6(3), 390–399.
• Glasofer, D. R, Attia, E., Walsh, B. T. (2015). Feeding and eating disorders. A. Tasman, J. Kay, J. A. Lieberman, M. B. First, M. B. Riba (Der.), Psychiatry içinde (s.1231-1249). New York, Wiley.
• Gowers, S. G., Clark, A., Roberts, C., Griffiths, A., Edwards, V., Bryan, C., ... Barrett, B. (2007). Clinical effectiveness of treatments for anorexia nervosa in adolescents: Randomised controlled trial. The British Journal of Psychiatry, 191(5), 427-435.
• Hay, P., Chinn, D., Forbes, D., Madden, S., Newton, R., Sugenor, L., …Ward, W. (2014). Royal Australian and New Zealand College of Psychiatrists clinical practice guidelines for the treatment of eating disorders. Austr N Z JPsychiatry, 48(11), 977-1008.
• He, J., Cai, Z. ve Fan, X. (2017). Prevalence of binge and loss of control eating among children and adolescents with overweight and obesity: An exploratory meta‐analysis. International Journal of Eating Disorders, 50(2), 91-103.
• Herpertz-Dahlmann, B. (2015). Adolescent eating disorders: update on definitions, symptomatology, epidemiology, and comorbidity. Child Adolesc Psychiatr Clin North Am, 24, 177-196.
• Hill, D. C., Moss, R. H., Sykes-Muskett, B., Conner, M., ve O'Connor, D. B. (2018). Stress and eating behaviors in children and adolescents: Systematic review and meta-analysis. Appetite, 123, 14-22.
• Holt, M. K., Vivolo-Kantor, A. M., Polanin, J. R., Holland, K. M., DeGue, S., Matjasko, J. L., …Reid, G. (2015). Bullying and suicidal ideation and behaviors: A meta-analysis. Pediatrics, 135(2), e496-e509.
• Karabulut, B. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığı ve şiddet eğilimi ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, Gaziantep.
• Keçialan, R., ve Ocakçı, A. F. (2018). Ergenlere yapilan sosyal beceri eğitiminin iletişim ve öfke kontrolüne etkisi. Medical Sciences, 13(3), 58-65.
• Kökdemir, H. (2004). Öfke ve öfke kontrolü. Pivalko, 3, 7-10.
• Le Grange, D., Hughes, E. K., Yeo, M., Crosby, R. D. ve Sawyer, S. M. (2016). Randomized clinical trial of parent-focused treatment and family-based treatment for adolescent anorexia nervosa. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 55(8), 683-692.
• Lowth, M. (2015). Managing anger in adolescents. Practice Nurse, 45(12), 18-23.
• Marcus, R. F. (2017). The Development of aggression and violence in adolescence. New York: Springer.
• McGrath, K. (2010). Understanding&Managing sexualised behaviour in children&adolescents guidelines for parents&carers, The CARI Foundation, 1-23.
• Micali, N., Hagberg, K. W., Petersen, I., ve Treasure, J. L. (2013). The incidence of eating disorders in the UK in 2000–2009: Findings from the general practice research database. BMJ open, 3(5), e002646.
• Moore, S. E., Norman, R. E., Suetani, S., Thomas, H. J., Sly, P. D. ve Scott, J. G. (2017). Consequences of bullying victimization in childhood and adolescence: A systematic review and meta-analysis. World Journal of Psychiatry, 7(1), 60.
• Novaco, R. W. (2017). Anger. V. Zeigler-Hill, T. K. Shackelford (Der.), Encyclopedia of personality and individual içinde (s.1-5). Switzerland, Springer International Publishing.
• Parlaz, E. A., Tekgül, N., Karademirci, E. ve Öngel, K. (2013). Ergenlik dönemi: Fiziksel büyüme, psikolojik ve sosyal gelişim süreci. Turkısh Family Physıcıan, 3(2), 10-16.
• Pringle, J., Mills, K. L., McAteer, J., Jepson, R., Hogg, E., Anand, N. ve Blakemore, S. J. (2017). The physiology of adolescent sexual behaviour: A systematic review. Cogent social sciences, 3(1), 1368858.
• Quinn, C.A., Rollock, D. ve Vrana, S.R. (2014). A test of Spielberger’s state-trait theory of anger with adolescents: Five hypotheses. Emotion, 14(1), 74.
• Safaria, T. ve Yunita, A. (2014). The efficacy of art therapy to reduce anxiety among bullying victims. International Journal of Research Studies in Psychology, 3(4), 77-88.
• Şahin Kıralp, F. ve Özben, Ş. (2015). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin öfke yaşantılarının belirlenmesi. Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counselling (TIJSEG), 4(2), 24- 32.
• Salam, R. A., Faqqah, A., Sajjad, N., Lassi, Z. S., Das, J. K., Kaufman, M. ve Bhutta, Z. A. (2016). Improving adolescent sexual and reproductive health: A systematic review of potential interventions. Journal of Adolescent Health, 59(4), 11-28.
• Savin-Williams, R. C. ve Diamond, L. M. (2004). Sex. R. M. Lerner ve L. Steınberg (Der.), Handbook of Adolescent Psychology içinde (ss.189-231). New Jersey, Wiley & Sons, Inc.
• Serin, N. B. (2019). The impact of anger management training on anger, aggression and problem-solving skills of primary school students. International Online Journal of Education and Teaching, 6(3), 525-543.
• Set, T., Dağdeviren, N. ve Aktürk, Z. (2006). Ergenlerde cinsellik. Genel Tıp Dergisi, 16(3), 137-141.
• Setnick, J. (2010). Micronutrient deficiencies and supplementation in anorexia and bulimia nervosa a review of literature. Nutr Clin Pract, 25, 137-142.
• Shelley, B. N. (2012). Causes and effects of adolescent anger. A capstone project in partial fulfillment of the requirements for the masters of science degree in professional development, Winona State University, Minnesota.
• Sönmez, A. Ö. (2017). Çocuk ve ergenlerde yeme bozuklukları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(3), 301-316. Soykan, Ç. (2003). Öfke ve öfke yönetimi. Kriz Dergisi, 11(2), 19-27.
• Susman, E.J. ve Rogol, A. (2004). Puberty and psychologıcal development. R. M. Lerner ve L. Steınberg (Der.), Handbook of Adolescent Psychology içinde (s.15-44). New Jersey, Wiley & Sons, Inc.
• Swanson, S. A., Crow, S. J., Le Grange, D., Swendsen, J. ve Merikangas, K. R. (2011). Prevalence and correlates of eating disorders in adolescents: Results from the national comorbidity survey replication adolescent supplement. Arch Gen Psychiatry, 68, 714-723.
• Taghizadeh Moghaddam, H., Bahreini, A., Ajilian Abbasi, M., Fazli, F. ve Saeidi, M. (2016). Adolescence health: The needs, problems and attention. International Journal of Pediatrics, 4(2), 1423-1438.
• Tajik, E., Zulkefli, N. A. M., Baharom, A., Minhat, H. S. ve Latiff, L. A. (2014). Contributing factors of obesity among stressed adolescents. Electronic Physician, 6(1), 771.
• Topçu Kabasakal, Z., Sağkal, A. S. ve Türnüklü, A. (2015). Barış eğitimi programının öğrencilerin şiddet eğilimleri ve sosyal sorun çözme becerileri üzerindeki etkileri. Eğitim ve Bilim, 40(182), 43-62.
• Townsend, M. C. (2016). Ruh sağlığı ve psikiyatri hemşireliğinin temelleri kanıta dayalı uygulama bakım kavramları. (C. T. Özcan ve N. Gürhan, Çev.). Ankara, Akademisyen Tıp Kitabevi.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2020). İstatistiklerle gençlik, 2019. 30 Mart 2021 tarihinde, https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33731 adresinden erişildi.
• Ünalan, P. C., Kaya, Ç. A., Akgün, T., Yıkılkan, H. ve İşgör, A. (2007). Birinci basamakta ergen sağlığına yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Med Sci, 27, 567-576.
• United Nations Population Fund. (2020). Dünya nüfusu göstergesi. 27 Şubat 2021 tarihinde, https://www.unfpa.org/data/world-population-dashboard adresinden erişildi.
• Widman, L., Choukas-Bradley, S., Noar, S. M., Nesi, J. ve Garrett, K. (2016). Parent-adolescent sexual communication and adolescent safer sex behavior: A meta-analysis. JAMA Pediatrics, 170(1), 52-61.
• Yager, J., Devlin, M. J., Halmi, K. A., Herzog, D. B., Mitchell, J. E., Powers, P. ve Zerbe, K. J. (2014). Guideline watch (August 2012): Practice guideline for the treatment of patients with eating disorders. Focus, 12(4), 416-431.
• Yakut, H. İ. ve Özgü, B. S. (2013). Adolesanlarda cinsel eğitim. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 10(39), 1633-1635.
• Yıldırımkaya, G. (2008). Türkiye'de karşılanmamış cinsel sağlık bilgisi ihtiyacının adolesan sağlığına yansıması ve UNFPA. İ.Ü. Cerrahpaşa tıp fakültesi sürekli tıp eğitimi etkinlikleri, 47-50.