Validity and Reliability Study of the Citizenship Perception Scale

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 43, 6445 - 6477, 07.11.2021

Mehmet Sabir Çevik , Şefika Şule Erçetin

https://doi.org/10.26466/opus.938404

Cited By: 3

Öz

The aim of this study is to develop a valid and reliable Likert type measurement tool that can measure the citizenship perceptions of secondary education (high school) students. The study group of the research consists of students studying at secondary education institutions in the city center of Siirt in the 2020-2021 academic year. The exploratory factor analysis findings of the study were obtained from 485 students, and the confirmatory factor analysis findings were obtained from 426 students. According to the exploratory factor analysis results, the scale consists of 28 items and 5 sub-dimensions. These sub dimensions have been named as being human, duty and responsibility, rights and freedoms, active citizenship and coexistence. First-order confirmatory factor analysis was conducted to determine whether the factorial structure of the scale was confirmed as a result of the exploratory factor analysis. The first level confirmatory factor analysis results indicated that the factor structure of the scale is in agreement with the data. The Cronbach Alpha internal consistency coefficient of the scale was calculated as .90, and Spearman Brown split-half reliability coefficient was calculated as .84. In this context, it was concluded that the "Citizenship Perception Scale (CPS)" is a valid and reliable measurement tool that can measure students' perception of citizenship psychometrically.

Anahtar Kelimeler

Citizenship, Perception of Citizenship, Secondary Education (High School) Students

Vatandaşlık Algısı Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Bu araştırmanın amacı ortaöğretim (lise) kurumu öğrencilerinin vatandaşlık algılarını ölçebilecek geçerli ve güvenir likert tipi bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubu 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Siirt il merkezinde ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmanın açımlayıcı faktör analizi bulguları 485, doğrulayıcı faktör analizi bulguları ise 426 öğrenci üzerinden elde edilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonuçlarına göre ölçek, 28 madde ve 5 alt boyuttan oluşmuştur. Bu alt boyutlar; insan olmak, görev ve sorumluluk, hak ve özgürlükler, etkin (aktif) vatandaşlık ve birlikte yaşama şeklinde adlandırılmıştır. Ölçeğin açımlayıcı faktör analizi sonucunda ortaya çıkan faktöryel yapının doğrulanıp doğrulanmadığını tespit etmek amacıyla birinci düzey faktör analizi ve ikinci düzey doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Birinci düzey faktör analizi ve ikinci düzey doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ölçeğin faktör yapısının verilerle uyum içinde olduğuna işaret etmiştir. Ölçeğin Cronbach’s Alpha iç tutarlık katsayısı .90, Spearman Brown iki yarı güvenirlik katsayısı ise .84 olarak hesaplanmıştır. Bu bağlamda “Vatandaşlık Algısı Ölçeğinin (VAÖ)” psikometrik açıdan öğrencilerin vatandaşlık algılarını ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Vatandaşlık, Vatandaşlık Algısı, Ortaöğretim (Lise) Öğrencileri

Kaynakça

• Abell, N., Springer, D. W. and Kamata, A. (2009). Developing and validating rapid assessment instruments. New York: Oxford University Press.
• Altay, N., Ay, S., Ertek, Z. Ö., Polat, H., Selmanoğlu, E. and Yalçın, H. (2019). İnsan Hakları ve Demokrasi. Ankara: Cem Web Ofset A.Ş.
• Arslan, S. (2014). Çokkültürlü toplumlarda vatandaşlık eğitimine yönelik öğretmen ve öğrenci düşüncelerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aybay, R. and Özbek, N. (2015). Vatandaşlık hukuku. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Battery, M. (2003). The end of citizenship? The nation state, threats to its legimacy and citizenship education in the twenty first century. Cambridge Journal of Education, 33(1), 101-102.
• Biesta, G. (2014). Learning in public places: Civic learning for the twenty-first century. Biesta, G., De Bie, M., and Wildemeersch, D. (Eds.). Civic learning, democratic citizenship and the public sphere (p.1-14). Newyork: Springer.
• Bingöl, D. (2000). Demokratik tutum ve değerler açısından üniversite gençliği. İktisadi ve İdari Blimler Dergisi, 14(1), 129-157.
• Blaug, R. and Schwarzmantel, J. (2016). Democracy: A reader (2nd ed.). Newyork: Columbia University Press. Brown, T. A. (2014). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: Guilford Publications.
• Comrey, A. L. and Lee, H. L. (1992). A first course in factor analysis. Hillsdale, New Jersey: Erlbaum.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. and Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çolak, İ., Yorulmaz, Y. İ. and Altınkurt, Y. (2017). Öğretmen özyeterlik inancı ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 20-32.
• Çolak, K. (2015). Sosyal bilgiler ile vatandaşlık ve demokrasi eğitimi derslerinde küresel vatandaşlık eğitimi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Demir, Ö. and Acar, M. (2005). Sosyal bilimler sözlüğü. Ankara: Adres Yayınevi.
• Demirbaş, İ. (2016). Üniversite öğrencilerinin vatandaşlık algısının belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilgiler Enstitüsü, Kastamonu.
• Dinesen, P. T., Norgaard, A. S. and Klemmensen, R. (2014). The civic personality: Personality and democratic citizenship. Political Studies, 62(1), 134-152.
• Durmuş, G. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının küresel vatandaşlık ve çokkültürlü eğitime yönelik tutumlarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya.
• Durualp, E. and Doğan, İ. (2017). Vatandaşlık algısı ölçeğinin faktör yapısının incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 62, 65-83.
• Edge, D. and Copp, G. (2000). Young people and changing ıdentities/citizenship in Europe: Citizens ‘R’ Us?. A. Ross. (Ed). Proceedings of the Second Conference of the Children’s Identity and Citizenship in Europe Thematic Network- Athens (p.217–222). London: CiCe Publication.
• Erçetin, Ş. Ş. and Açıkalın, Ş. N. (2020). Bilimsel araştırmalarda temel yaklaşımlar, araştırma modelleri ve desenleri. (Edt.: Ş. Ş. Erçetin). Araştırma teknikleri (p.29-49). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Erdem, F. H. (2012). Osmanlı-Türkiye anayasalarında ve yeni anayasada vatandaşlık. Seta analiz, 51, 1-23.
• Erkuş, A. (2011). Çok boyutlu lider-izleyici etkileşiminde kişilik özelliklerinin ve güç kaynaklarının rolü. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 127-152.
• Ersoy, A. F. (2007). Sosyal bilgiler dersinde öğretmenlerin etkili vatandaşlık eğitimi uygulamalarına ılişkin görüşleri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Ersoy, A. F. (2012). Annelerin vatandaşlık algısı, çocuklarında vatandaşlık bilinci geliştirme uygulamaları ve karşılaştıkları sorunlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 2111-2124.
• Esen, H. (2011). Sosyal bilgiler öğretim programındaki insan hakları ve vatandaşlık bilinci ile ilgili konuların öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). 18 Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Evans, M. (2006). Educating for Citizenship: What teachers say and what teachers do. Canadian Journal of Education, Democracy and Education, 29(2), 410-435.
• Fay, B. (2017). Çağdaş sosyal bilimler felsefesi:çokkültürlü bir yaklaşım (Çev.: İ. Türkmen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS for windows. London: Sage Publications.
• Flowers, N. (2000). The human rights education handbook: Effective practices for learning, action, and change. Minnesota: Human Rights Resource Center.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. and Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw Hill.
• Golubeva, I. (2018). The links between education and active citizenship/civic engagement. NESET II Ad Hoc Report No 1/2018.https://nesetweb.eu/wp-content/uploads/2019/06/ NESET2 AHQ1.pdf (Erişim Tarihi: 14.12.2019).
• Groot, I. (2011). Why we are not democratic yet: the complexity of developing a democratic attitude. In Veugelers, W. (Ed.), Education and humanism: linking autonomy and humanity. (p.79-93). Rotterdam: Sense Publishers.
• Gündüz, M. and Gündüz, F. (2007). Yurttaşlık bilinci. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Hahn, C. L. (2015). Teachers’ perceptions of education for democratic citizenship in schools with transnational youth: A comparative study in the UK and Denmark. Research in Comparative and International Education, 10(1), 95-119.
• Harrington, D. (2009). Confirmatory factor analysis. Oxford: Oxford University Press.
• Hooper, D., Coughlan, J. and Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Hu, L. and Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• İbrahimoğlu, Z. (2014). Gayri müslim azınlıklara göre Türkiye’de vatandaşlık ve vatandaşlık eğitimi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• İçen, M. (2017). Dezavantajlı bölgelerdeki lise öğrencilerinin vatandaşlık algısı. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• İçen, M., Öztürk, C. and Yılmaz, A. (2017). Vatandaşlık duygusu ölçeği güvenirlik ve geçerlik çalışması. International Journal of Field Education, 3(2), 26-36.
• İpek, İ. (2011). İlköğretim 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında vatandaşlık eğitiminin sosyal bilgiler öğretim programındaki hedeflere uygunluk yönünden değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Kalaycı, Ş. (2010). Faktör analizi. (Edt.: Ş. Kalaycı). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kartal, F. (2002). Liberal and republican conceptualizations of citizenship: A theoretical inquiry. Turkish Public Administration Annual, 27-28, 101-130.
• Kaya, B. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının vatandaşlık algıları ile politik ilgi ve katılımları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kennedy, K. J. (2007). Student constructions of 'active citizenship': What does participation mean to students? British Journal of Educational Studies, 55(3), 304-324.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
• Kuang, X. and Kennedy, K. J. (2014). Assian students' perceptions of 'good' citizenship: The role of democratic values and attidues to traditional culture. Asia Pacific Journal of Educational Development, 3(1), 33-42.
• Lee, S. Y. (2007). Structural equation modeling. New Jersy: John Wiley and Sons Ltd.
• Liu (2003). Developing a scale to measure the ınteractivity of websites. Journal of Advertising Research, June, 207-217.
• Losito, B. and D'Amira, A. (2003). Democracy, citizenship, participation. The results of the second ıea civic education study in Italy. İnternational. Journal of Education Research, 39(6), 609-620.
• Marshall, T. H. and Bottomore, T. (2000). Yurttaşlık ve toplumsal sınıflar (Çev.: A. Kaya). Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Marshall, H. (2005). Developing the global gaze in ctizenship education; exploring the perspectives of global education ngo workers in England. International Journal of Citizenship and Teacher Education, 1(2), 76-91.
• Marshall, T. H. (2016). Class, citizenship and social development. In Blaug, R., and Schwarzmantel, R. (Eds.), Democracy: A reader (2nd ed.). Newyork: Columbia University Press.
• Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Meyers, L. S., Gamst, G. and Guarino, A. J. (2006). Applied multivariate research: Design and ınterpretation. London: Sage.
• Morais, B. D. and Ogden, C. A. (2011) Initial development and validation of the global citizenship scale. Journal of Studies in International Education, 15(5), 445 –466.
• Munro, B. H. (2005). Statistical methods for health care research. Newyork: Lippincott Williams and Wilkins.
• Ntoumanis, N. (2001). A step-by-step guide to SPSS for sport and exercise studies. New York: Routledge.
• O'Brien, J. L. and Smith J. M. (2011). Elementary education students’ perceptions of “good” citizenship. Journal of Social Studies Education Research, 2(1), 21-36.
• Onyx, J., Kenny, S. and Brown, K. (2012). Active citizenship: An empirical investigation. Social Policy and Society, 11(1), 55-66.
• Osler, A. and Starkey, H. (2003). Learning for cosmopolitan citizenship: Theoretical debates and young people’s experiences. Educational Review, 55(3), 243-254.
• Öcal, A. (2011). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin vatandaşlık hakları konusundaki görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(35), 134-149.
• Özbek, R. (2004). Vatandaşlık ve insan hakları eğitimi ders amaçlarının gerçekleşme düzeyi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Özdamar, K. (2015). Ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi. Ankara: Nisan Kitabevi.
• Özden M. (2011). 4. ve 5. sınıflar fen ve teknoloji dersinin vatandaşlık eğitimi bakımından işlevselliği (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Öztürk, C. ve Deveci, H. (2011). Farklı ülkelerin sosyal bilgiler öğretim programlarının değerlendirilmesi. C. ÖZTÜRK içinde, Farklı ülkelerin sosyal bilgiler öğretim programları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Pamuk, A. (2007). Avrupa vatandaşlığı ve eğitim. Ulusal teknik eğitim, mühendislik ve eğitim bilimleri genç araştırmacılar sempozyumu. Kocaeli (20-22 Haziran), 957-961.
• Parekh, B. (2002). Çok kültürlülüğü yeniden düşünmek. (Çev.: B. Tanrıseven). Ankara: Phoenix Yayınları.
• Ross, A. (2012). Editorial: Education for active citizenship: Practices, policies and promises. International Journal of Progressive Education, 8(3), 7-14.
• Sağırlı, M. (2005). Bir konu alanı olarak vatandaşlık bilgisi. E. T. Temiz (Ed.), Vatandaşlık bilgisi (s.9-25). İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Schugurensky, D. (2005). Citizenship and citizenship education: Canada in an international context. Ontario Institute for Studies in Education. 1wqtxts1 xzle7. cloudfront. net/ 31416546/ DS_Contexts_of_ citizenship_ ed_2006. pdf ?1371618583=and response-content-disposition=inline%3B (E.Tarihi: 02.10.2020).
• Schulz, W., Ainley, J., Fraillon, J., Kerr, D. and Losito, B. (2009). ICCS ınternational report: civic knowledge, attitudes and engagement among lowersecondary school students in 38 countries. Amsterdam: International Association for the Evaluation of Educational Achievement.
• Sears, A. M. and Hughes, A. S. (1996). Citizenship education and current educational reform. Canadian Journal of Education, 21(2), 123-142.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Shevlin, M. E. and Lewis, C. A. (1999). The revised social anxiety scale: Exploratory and confirmatory factor analysis. The journal of social psychology, 2, 250-252.
• Stevens, J. P. (2002). Applied multivariate statistics for the social sciences. (Fourth Edition). New Jersey: Lawrance Erlbaum Association, Inc.
• Şahin, K. (2012). Türkiye’de sosyal bilgiler dersi müfredatındaki yurttaşlık eğitiminin avrupa birliği yurttaşlık eğitimi politikaları bağlamında değerlendirilmesi (2005-2011). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik. Ankara: SeçkinYayıncılık.
• Şimşek Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Tabachnick, B. G. and Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, Pearson.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tonga, D. (2013). 8. sınıf öğrencilerinin vatandaşlık bilinci düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Torney Purta, J., Lehmann, R., Oswald, H. and Schulz, W. (1999). Citizenship and education in twenty-eight countries: Civic knowledge and engagement at age fourteen. Amsterdam: İnternational Association for the Evaluation of Educational Achievement.
• Tüysüz, S. (2019). Sosyal bilgiler ders kitabı 4. Ankara: Tuna Matbaacılık San. ve Tic. A.Ş.
• Tüzün, G. (2019). Demokrasi ve insan hakları. Ankara: Ada Matbaacılık Yayıncılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
• Utku, M. (2015). Üniversite öğrencilerinin vatandaşlık ve sosyal medya (sosyal ağ) vatandaşlık algısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erzincan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
• Uydaş, İ. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinin küresel vatandaşlık bağlamında çokkültürlülük hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi (Çanakkale ili örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Waltzer, K. and E. Heilman (2005). When Going Right is Going Wrong. Education for Critical Democratic Patriotism. The Social Studies, 156-162.
• Westheimer, J. (2015). What kind of citizen? educating our children for the common good. New York: Teachers College Press.
• Wildemeersch, D. (2014). Displacing concepts of social learning and democratic citizenship. In Biesta, G., De Bie, M., and Wildemeersch, D. (Eds.), Civic Learning, Democratic Citizenship and the Public Sphere (p.15–28). Newyork: Springer.
• Yavuz, S. (2005). Developing a technology attitude scale for pre-service chemistry teachers. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4(1), 17-25.
• Yeşil, R. (2002). Okul ve ailede insan hakları ve demokrasi eğitimi. Ankara: Nobel Yayınları. Yurtseven, G. (2006). Vatandaşlık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Zhang, Y. (2011). Citizenship education in china: comparing eighth grade students' civic attitudes and civic engagement in shangai and Hong Kong. (Unpublished doctoral dissertation). Minnesota Üniversitesi, USA.