The Media Perspective towards Femicides: 2009-2013 Period Case of Ayşe Paşalı and Münevver Karabulut Murder News

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 43, 7028 - 7054, 07.11.2021

Safure Cantürk

https://doi.org/10.26466/opus.976225

Öz

As the media discourse influences millions, violence and media perspectives towards violence news are directly related. The Council of Europe Convention on Preventing and Combatting Violence Against Women and Domestic Violence, Istanbul Convention, has been a topic of discussion in the media. The relationship between the Convention and violence has revived with Turkey’s withdrawal. To compre-hend Turkey’s withdrawal reason after signing it in 2011 and the Convention and violence relation-ship, the period and media language of that time should be enlightened. This study analyses media perspectives towards femicides and news discourse between 2009-2013, including Turkey’s process of signing the Istanbul Convention. The research examines 41 news from Hürriyet, Sabah, Haber Turk, Milliyet, Cumhuriyet, Radikal, Vatan, newspapers writing about Ayşe Paşalı and Münevver Karabulut murders, exemplar cases known by public. In this research, news is approached through discourse analysis involving the headlines, reporting, content, and implications. Consequently, it is revealed that the femicides during this period were reported with a patriarchal, sexist and class division such as ‘honourable/dishonourable’, ‘deserving/undeserving’, ‘rich/poor’. This discriminatory language leads reproduction of violence. The media discourse could create public pressure on judicial decisions and policymakers.

Anahtar Kelimeler

Media, Violence Against Women, Gender Mainstreaming, Discourse Analyses, Ayşe Paşalı, Münevver Karabulut

Medyanın Kadın Cinayetlerine Bakışı: 2009-2013 Dönemi Ayşe Paşalı ve Münevver Karabulut Cinayet Haberleri Örneği

Öz

Kitle iletişim araçlarının milyonlarca insanı söylem üzerinden etkisi altına almasıyla birlikte şiddet olayları ile medyanın şiddet haberlerini ele alış biçimi arasında doğrudan ilişki bulunmaktadır. Bu bağlamda son yıllarda kadına şiddet haberleriyle birlikte Aile İçi Şiddetin Önlenmesini içeren İstanbul Sözleşmesi medyada tartışma konusu olmuştur. Türkiye’nin 2011 yılında imzaladığı İstanbul Sözleşmesinden 10 yıl sonra neden çıktığı, sözleşme ile şiddet arasındaki ilişkinin nasıl olduğunu doğru anlayabilmek için Türkiye’nin sözleşmeyi imzaladığı döneme ve medyanın o dönemdeki diline ışık tutmak gerekmektedir. Bu çalışma, Türkiye’nin 2011 yılında İstanbul sözleşmesine imzalama sürecini kapsayan 2009-2013 döneminde medyanı kadın cinayetlerine bakışını ve bu haberlerdeki söylemini sorgulamaktadır. Medyanın kadın cinayetlerine bakış açısını sorgulayan bu araştırma, kamuoyunda bilinen sembol davalardan Ayşe Paşalı ve Münevver Karabulut cinayetlerini konu olan Hürriyet, Sabah, Haber Türk, Milliyet, Cumhuriyet, Radikal, Vatan gazetelerinde ilgili 41 haberi sorgulamıştır. Araştırmada ilgili haberler kadın cinayetleri, başlıklar, haber yapma biçimi, metin içeriği ve imalarını kapsayacak şekilde söylem analizi yöntemi ile ele alınmıştır. Sonuç olarak medyada kadın cinayetlerinin incelendiği dönemde öldürülen kadınları ‘namuslu/namussuz’, ‘hak eden/hak etmeyen’ ve ‘zengin/fakir’ gibi ataerkil cinsiyetçi ve sınıfsal ayrımlarla kadın cinayetlerinin haberleştirildiği görülmüştür. Medyanın haberdeki söylemi şiddetin yeniden üretimine zemin hazırlarken aynı zamanda yargı sürecindeki kararlarda ve politika yapıcılar üzerinde kamuoyu baskısı oluşturabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Medya, Kadına Yönelik Şiddet, Toplumsal Cinsiyet, Söylem Analizi, Ayşe Paşalı, Münevver Karabulut

Kaynakça

• Abu- Lughod, L. (2004). Peçeli duygular. Ertüzen, S. (Çev.). İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• Akbaba, Z. B. (2008). Töre, namus ve tore saikiyle kasten öldürme. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 75, 331-351.
• Akın, A. (2011, 8 Şubat). Cinayet gününü anlattı. Hürriyet. 20 Temmuz 2021 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/gundem/cinayet-gununu-anlatti-16967676 adresinden erişildi.
• Arman, A. (2009, 26 Nisan). Sizin çocuğunuz kafası çöpten çıksa n’apardınız. Hürriyet. 15 Mayıs 2021 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/sizin-cocugunuzun-kafasi-copten-ciksa-n-apardiniz-11514177 adresinden erişildi.
• Arman, A. (2009, 28 Nisan). Kızlarına sahip çıksalarmış. Hürriyet. 10 Haziran 2021 tarihinde https://www.ntv.com.tr/turkiye/kose-yazarlarindan-cerrahin-sozlerine-tepki,xFMpitsgPEGlJ1q1-IEdow adresinden erişildi.
• Armutçu, O. (2012, 29 Ocak). Evi terk artık indirim nedeni değil. Hürriyet. 20 Temmuz 2021 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/gundem/evi-terk-artik-indirim-nedeni-degil-19796135 adresinden erişildi.
• Aydın, Ç. (2013, 30 Ocak). Son görüntüde önemli ipucu. Hürriyet. 20 Temmuz 2021 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/gundem/son-goruntude-onemli-ipucu-22479671 edresinden erişildi.
• Babacan, N. (2010, 30 Aralık). Eteğimden aşağı çekiyorlar. Hürriyet. 21 Temmuz 2021 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/gundem/etegimden-asagi-cekiyorlar-16645424 adresinden erişildi.
• Beauvoir, S. D. (1993). Kadın ikinci cins: Genç kızlık çağı. B. Onaran. (Çev.). İstanbul: Payel Yayınları. Dijk, T. V. (1999). Söylemin yapıları ve iktidarın yapıları. M. Küçük. (Der.). Ankara: Ark Yayınları, s.331-37.
• Dijk, T.V. (2003). Söylem ve ideoloji. B. Çaban. Vd., (Der.). Ankara: Su Yayınları.
• Dijk, T.V. (2005). Söylemin yapıları ve iktidarın yapıları. (M. Küçük, Çev.) Medya, iktidar, ideoloji içinde (s.271-312). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Dijk, T.V. (2010). Söylem ve iktidar. B. Yıldırım. (Der.). Nefret suçları ve nefret söylemi içinde (s.9-14). İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları.
• Doğan, C. (2010, 24 Aralık). Koca dayağı, af ve cinayet. HaberTürk. 15 Temmuz 2021 tarihinde https://www.haberturk.com/yasam/haber/584369-koca-dayagi-af-ve-cinayet adresinden erişildi.
• Doğan, R. (2016). Yargıtay kararlarında töre saikiyle öldürme suçu. TTB Dergisi 126, 126-160.
• Doltaş, D. (1995). Batıdaki feminist kuramlar ve 1980 sonrası Türk feminizmi. N. Arat. (Der.). Türkiye'de kadın olgusu: Kadın gerçeğine yeni yaklaşımlar içinde (s.51-71). İstanbul: Say.
• Güçer, D. (2010, 26 Aralık). Yasalarımıza eksik yok, ayşe paşalı cinayeti münferit. Vatan. 10 Temmuz tarihinde http://www.gazetevatan.com/-yasalarimizda-eksik-yok--ayse-pasali-cinayeti-munferit--349123-gundem/ adresinden erişildi.
• Güler, Ü. (2004). Söylem çözümlenmesinde yöntem sorunu ve Van Dijk yöntemi. Ç. Dursun. (Der.). Haber hakikat ve iktidar ilişkisi içinde (s.111-148). Ankara: Elips Yayınları.
• Ocak, S. (2021, 20 Mayıs). Kadına yönelik şiddetin önlenmesi için 2021 Nisan sonu itibarıyla 17 bin koruyucu tedbir kararı alındı. Anadolu Ajansı. 10 Haziran 2021 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/ adresinden erişildi.
• Özbadak, M. (2011, 12 Mayıs). Ayşe Paşalı davasında karar çıktı. Sabah. 10 Haziran 2021 tarihinde https://www.sabah.com.tr/gundem/2011/05/12/ayse-pasali-davasinda-karar-verildi adresinden erişildi.
• Öztürk, E. (2010, 11 Şubat). Başını kesip taksi çağırdım. Sabah. 10 Mayıs 2021 tarihinde https://www.sabah.com.tr/gundem/2010/02/11/babanin_en_cok_merak_ettigi_soru adresinden erişildi.
• Kama, A. (2010, 10 Ekim). Münevver Karabulut’un ailesinden Cem Garipoğlu intiharıyla ilgili açıklama. Radikal. 15 Mayıs 2021 tarihinde http://www.radikal.com.tr/turkiye/munevver-karabulutun-ailesinden-cem-garipoglu-intihariyla-ilgili-aciklama-1218169/ adresinden erişildi.
• Karapınar, T. (2011, 15 Mayıs). Paşa’lı davası AİHM’de. Milliyet. 10 Temmuz tarihinde https://www.milliyet.com.tr/gundem/pasali-davasi-aihm-de-1390460 adresinden erişildi.
• Kireklo, G. (2009, 30 Mayıs). Cem bir zamanlar dostumdu şimdi ondan nefret ediyorum. Sabah. 15 Temmuz tarihinde https://www.sabah.com.tr/ adresinden erişildi.
• Millet, K. (1987). Cinsel politika kuramı. İstanbul: Payel Yayınları.
• Şener, G., Çavuşoğlu, Ç. ve Irklı, H. İ. (2016). Medya ve toplumsal cinsiyet. F. Saygılıgil. (Der.). Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları içinde (s.166-183). Ankara, Dipnot.
• Şekeroğlu, M. (2010, 27 Mayıs). Benim ilk ve sonum ol. HaberTürk. 10 Temmuz tarihinde https://www.haberturk.com/yasam/haber/518163-benim-ilkim-ve-sonum-ol adresinden erişildi.
• Tanrıöever U. H. (2007). Medyada kadınların temsil biçimleri. Alankuş, S. (Der.) Kadın odaklı habercilik içinde (s.154). İstanbul: İletişim Vakfı Yayınları.
• Türk Ceza Kanunu, 12.10. 2004, 82 ve 29. maddeleri. 10 Haziran tarihinde https://www.tbmm.gov.tr adresinden erişildi.
• Uludağ, A. (2020, 16 Nisan). Türkiye’den Paşalı’yı koruyamadık itirafı. Cumhuriyet. 29 Temmuz 2021 tarihinde https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiyeden-pasaliyi-koruyamadik-itirafi-1733301 adresinden erişildi.
• Yaktıl, G. (2010). Erkek egemen toplumda gücün kanıtı: Kadına yönelik şiddet ve medyadaki görünümleri. Ö. Özer (Ed.). Medyada şiddet kültürü içinde (s.433-450), İstanbul, Literatürk.
• Yegen, C. (2014). İnternet haberciliğinde kadın cinayeti haberlerinin sunumu: posta gazetesi örneği. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication (TOJDAC), 4(3),15-28.