Geliştirilen Farklılaştırma Yaklaşımının Sanat Alanında Üstün Zekâlı ve Özel Yetenekli Öğrencilerin Yaratıcılıkları Üzerindeki Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: Eğitim Bilimleri Özel Sayısı, 4519 - 4538, 15.09.2021

Filiz Kansu Çelik , Osman Çaydere

https://doi.org/10.26466/opus.906214

Öz

Bu çalışmanın amacı, üstün zekâlı ve özel yetenekli öğrencilerin görsel sanatlar eğitimi için geliştirilen farklılaştırma yaklaşımının, öğrencilerin yaratıcılıkları üzerindeki etkisini belirlemektir. Geliştirilen farklılaştırma yaklaşımının, öğrencilerin sözel yaratıcılık ve şekilsel yaratıcılık puanlarının üzerinde etkisinin olup olmadığı araştırılmıştır. Çalışma 2019-2020 eğitim öğretim yılı içerisinde, Aralık- 2019 ile Ocak-2020 ayları arasında, İstanbul’ da bulunan bir Bilim ve Sanat merkezi, Özel Yetenekleri Geliştirme Programı 2’ye devam eden, 5 farklı grupta bulunan toplam sayıları 45 olan öğrenci grubu ile yürütülmüştür. Söz konusu araştırma, ‘nicel araştırma deseni’ kapsamında tek gruplu ön test-son test yöntemi ile yürütülmüştür. Geliştirilen farklılaştırma yaklaşımının ne kadar etkili olduğunu ölçme amacıyla Torrance Yaratıcı Düşünce Testi kullanılmıştır. Torrance Yaratıcı Düşünce Testi’nden elde edilen verilerin çözümlenmesi için, ilgili alanda eğitim almış bir uzmandan yardım alınmış ve söz konusu testin sonuçları tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, sanat eğitimi alanında geliştirilen farklılaştırma yaklaşımının, üstün zekâlı ve özel yetenekli bireylerin sözel ve şekil-sel yaratıcılık puanlarında anlamlı düzeyde farklılığa yol açtığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Üstün zekâ, özel yetenek, görsel sanatlar eğitimi, yaratıcılık, farklılaş-tırma yaklaşımı

The Effect of the Differentiation Approach Developed on the Creativity of Gifted and Talented Students in the Area of Art

Öz

The aim of this study is to determine the effect of developed differentiation approach for visual arts education of gifted and talented students on students' creativity. It was researched whether the developed differentiation approach had an effect on the verbal creativity and modal creativity scores of the students.The research has been carried out in the 2019-2020 academic year, between December,2019 and January,2020, in a Science and Art Center in Istanbul, with a student group of 45 in 5 different groups, who are attending Special Abilities Development Program 2. The research as mentioned was conducted with a single group pre-test-post-test method within the scope of "quantitative research design". Torrance Creative Thinking Test was used to measure how effective the differentiation ap-proach was. In order to analyze the data obtained from the Torrance Creative Thinking Test, assistance was received from an expert trained in the art area and the results of the test mentioned were tabulated and interpreted. According to the results of the research, it was determined that the differentiation approach developed in the area of art education caused a significant difference in verbal and modal creativity scores of gifted and talented individuals.

Anahtar Kelimeler

Giftedness, special talent, visual arts education, creativity, differentiation appro-ach

Kaynakça

• Akarsu, F. (2004). Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı. M. R. Şirin, A. Kulaksızoğlu ve A. E. Bilgili (Ed.), Üstün yetenekliler içinde s.127. İstanbul: Çocuk Vakfı.
• Altıntaş, E. (2014). Üstün zekâlı öğrenciler için yeni bir farklılaştırma yaklaşımının geliştirilmesi ve matematik öğretiminde uygulanması. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aslan, E. (2001). Torrance yaratıcı düşünme testinin Türkçe versiyonu. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 19-40.
• Atalay, Ö. Z. (2014). Farklılaştırılmış sosyal bilgiler öğretiminin üstün zekâlı öğrencilerin akademik başarı, tutum, eleştirel düşünme ve yaratıcılıklarına etkisi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ataman, A. (2004). Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı. M. R. Şirin, A. Kulaksızoğlu ve A. E. Bilgili (Ed.), Üstün zekâlı ve üstün özel yetenekli çocuklar içinde s.155. İstanbul: Çocuk Vakfı.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Cutts, N.E.veMoseley, N. (2004). Üstün zekâlı ve yetenekli çocukların eğitimi (İ. Ersevim, Çev.). İstanbul: Özgür.
• Genç, M. A. (2017). Görsel sanatlarda yetenekli öğrenciler ile zihinsel yetenekli öğrencilerin resim becerilerinin karşılaştırmalı analizi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 679-692.
• Genç, M. A. (2017). Üstün yetenekli öğrencilerin resim uygulamalarında zekâ. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 643-655.
• Güney, K. K. (2018). Üstün yetenekli öğrenciler için geliştirilen farklılaştırılmış bilimsel araştırma yöntemleri programının değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel.
• Karip, F. ve Kuru, A.Ç. (2018). Farklılaştırılmış görsel sanatlar öğretiminin 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına etkisi. İdil Dergisi, 7(42), 151-161.
• Kim, K. H. (2017). TheTorrancetests of creativethinking-figuralorverbal: whichoneshouldweuse? Creativity. Theories-Research-Applications, 4(2), 304-305.
• Korkut, Ş. (2017). Üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde bütünleştirilmiş müfredat modeline göre farklılaştırılmış sosyal bilgiler öğretimi. Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Kök, B. (2012). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerde farklılaştırılmış geometri öğretiminin yaratıcılığa, uzamsal yeteneğe ve başarıya etkisi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Levent, F. ve Çelik, F.K. (2017). Sanat alanında üstün yetenekli çocukların eğitiminin devlet tarafından desteklenmesine ilişkin sanatçıların görüşleri. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 7(2), 67.
• Levent, F. ve Çelik, F.K. (2019). Bilim ve sanat merkezlerinde görev yapan görsel sanatlar öğretmenlerinin özel yetenekli öğrencilerin sanat eğitimine ilişkin görüşleri. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi,13(19), 750-785.
• Marland, S.P. (1972). Education of thegiftedandtalented. Washington: U.S. Government Printing Office.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Özel yetenekli bireyler strateji ve uygulama planı 2013-2017https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_10/25043741_zelyeteneklibireylerstratejiveuygulamaplan20132017.pdfsayfasından erişilmiştir. Erişim tarihi. 20.10.2020
• Milli Eğitim Bakanlığı (2016). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi. orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_10/07031350_bilsem_yonergesi.pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim tarihi. 22.01.2021
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Görsel sanatlar dersi öğretim programı http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2018121111026326-GORSEL%20SANATLAR.pdfsayfasından erişilmiştir. Erişim tarihi. 15.11.2020
• Özgen, Y. ve Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu.Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi,0(15), 394-422.
• Özyaprak, M. (2012). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilere yönelik farklılaştırılmış matematik öğretiminin erişi, tutum ve yaratıcılığa etkisi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Robinson, A., Shore, B. and Enersen, D. (2014). Üstün zekâlılar eğitiminde en iyi uygulamalar. Ankara: Nobel.
• Sayı, A. K. (2013). Farklılaştırılmış yabancı dil öğretiminin üstün zekâlı öğrencilerde erişiye, eleştirel düşünmeye ve yaratıcılığa etkisi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Schlichter, C. L. (1986). Talents unlimited: An inservice education model forteaching thinking skills. Gifted Child Quarterly, 30(3) 119-120.
• Tharenou, P., Donohue, R. and Cooper, B. (2007). Management researchmethods. New York: Cambridge UniversityPress.
• Tuna, S. (2017). Sanatsal yetenekli çocuklar ve özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 31.
• Umar, Ç. N. (2014). Karma öğrenme yöntemi ile farklılaştırılmış öğretim ortamının üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin akademik başarılarına, eleştirel düşünme becerilerine ve yaratıcılıklarına etkisi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ülger, B. B. (2019). Üstün yetenekli öğrencilere yönelik farklılaştırılmış sorgulama temelli fen bilgisi ders modüllerinin geliştirilmesi, uygulanması ve etkililiğinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.