Kavram Analizi: Yaralı Şifacı

Yıl 2024, , 579 - 585, 30.08.2024

Aslı Tekaüt , Emine Öksüz , Gülten Güvenç , Emine İyigün

https://doi.org/10.38108/ouhcd.1300752

Öz

Fiziksel ve psikolojik acı deneyimleri olan ve bunları diğer insanların yararı için kullanan bireyler "yaralı şifacı" olarak nitelendirilmektedir. Acı deneyimler bireyi hemşirelik, hekimlik gibi yardım edici meslekleri seçmeye yöneltebilir. Bilinçaltı yardım etme isteği/gayreti hastalara karşı şefkat ve empati duyulmasını kolaylaştırabildiği gibi, aşırı derecede olduğunda tükenmişlik ve depresyona neden olabilir. Bu yüzden sağlık çalışanlarının hasta ile ilişkisine yön verebilen ve mesleki uygulamalarını etkileyebilen yaralı şifacı kavramının açığa kavuşturulması önemlidir. Bu çalışmada "yaralı şifacı" kavramının açıklanması amaçlanmıştır. Walker ve Avant’ın kavram analizi yöntemi kullanılan bu çalışma Ocak- Nisan 2023 tarihleri arasında yapılmıştır. Literatür incelemesi Web of Science, Pubmed, ScienceOpen, Google Akademik ve Ulakbim veri tabanlarında "yaralı, yaralı şifacı, şifa, şifa vermek, iyileştirmek, wounded, healer, wounded healer, concept analysis, psychiatry" anahtar kelimeleri kullanılarak yapılmıştır. Yaralı şifacı ile ilgili erişim sağlanabilen 6 Türkçe makale, 17 İngilizce makale, 1 Türkçe kitap, 1 İngilizce kitap ile Türk Dil Kurumu Sözlüğü ve Oxford Learner’s Dictionaries incelenmiştir. Kavram analizine göre; yaralı şifacı kavramının, genel olarak kendiliğin iyileştirici gücünü kullanma ile ilişkili olduğu belirlenmiştir. Tanımlayıcı özellikleri; farkında olmak, empati, çaba, yaralı şifacının iyileşmesi ve dönüşüm olarak sıralanmıştır. Kavramın hazırlayıcı özellikleri; yaşanmış acı deneyim, duyguları ifade etmek ve kendini tanımak olarak belirtilmiştir. Hazırlayıcı özelliklerin sonucunda da kendini anlama ve kendiliğin terapötik kullanımı becerilerinin gerçekleşebildiği vurgulanmıştır. Sonuç olarak acı deneyimin birey için dönüştürücü ve iyileştirici olmasında bu deneyimi fark etmek, kabul etmek ve bununla ilgili duyguları ifade etmek önemlidir. Bu çalışma sağlık profesyonellerine kendini tanıma/anlama ve kendiliğin terapötik kullanımı konusunda yol gösterici olabilir.

Anahtar Kelimeler

kavram analizi, sağlık profesyoneli, yaralı şifacı

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum yoktur

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Concept Analysis: The Wounded Healer

Öz

Individuals who have experiences of physical and psychological suffering and use them for the benefit of others are identified as "wounded healers". The painful experiences may lead individuals to choose helping professions such as nursing and medicine. Subconscious desire/effort to help can facilitate compassion and empathy towards patients, but when it is excessive, it can lead to fatigue and depression. Therefore; it is important to clarify the concept of wounded healer, which can conduct the relationship of healthcare professionals with patients and affect their professional practices. This study aims to explain the concept of "wounded healer". This study, using Walker and Avant's concept analysis method, was conducted between January and April 2023. The literature review was conducted in Web of Science, Pubmed, ScienceOpen, Google Scholar and Ulakbim databases using the keywords "wounded, healer, wounded healer, concept analysis, psychiatry". 6 Turkish articles, 17 English articles, 1 Turkish book, 1 English book, as well as the Turkish Language Association Dictionary and Oxford Learner's Dictionaries, which were accessible about the wounded healer, were examined. According to the concept analysis; It has been determined that the concept of the wounded healer is generally associated with using the healing power of the self. The descriptive features; awareness, empathy, effort, healing of the injured healer, and transformation. The preparatory features of the concept; painful experience, expressing emotions and self-knowledge. It was emphasized that as a result of the preparatory features, self-understanding and therapeutic use of self skills can be realized.

Anahtar Kelimeler

concept analysis, healthcare professional, wounded healer

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Abbott DL. (2018). Trauma, disability and the" wounded healer". Music and Medicine, 10(3), 152-156. https://doi.org/10.47513/mmd.v10i3.616
• Christie W, Jones S. (2014). Lateral violence in nursing and the theory of the nurse as wounded healer. Online Journal of Issues in Nursing, 19(1), 27-36.
• EtimolojiTürkçe. Erişim tarihi: 25.05.2020, https://www.etimolojiturkce.com
• Farber SK. (2016). The concept of the wounded healer. Abingdon: Taylor &Francis, p. 24-53.
• Hudzik, B. (2019). The wounded healer: a doctor’s experience of being a patient. JACC: Case Reports, 1(2), 228-229.
• Jung CG. (2011). Memories, Dreams, Reflections. Jaffé A, editör, Revised edition, New York: Vintage Books.
• Kalpaklı F. (2021). Health and healing in patch adams: patch adams, the wounded healer. Kesit Akademi Dergisi, 7(27), 52-71.
• Küçükparlak İ. (2017). Doktor korkusu. Toplum ve Hekim Dergisi, 32(2), 149-151.
• Ladds E, Rushforth A, Wieringa S, Taylor S, Rayner C, Husain L, Greenhalgh T. (2021). Developing services for long COVID: lessons from a study of wounded healers. Clinical Medicine, 21(1), 59-65.
• Lipp MR. (1980). The Bitter Pill: Doctors, Patients, and Failed Expectations, New York, Harper and Row, p. 204.
• Martin P. (2010). Celebrating the wounded healer. Notes for Contributors, 26(1), 10-19.
• Mealer M, Jones J. (2013). Posttraumatic stress disorder in the nursing population: a concept analysis. Nursing Forum, 48(4), 279-288.
• Meleis AI. (2012). Theoretical Nursing Development and Progress, 5 th edition, Philadelphia, Lippincott William & Wilkins.
• Missouridou E, Mangoulia P, Pavlou V, Kritsotakis E, Stefanou E, Bibou P. ve ark. (2022). Wounded healers during the COVID‐19 syndemic: compassion fatigue and compassion satisfaction among nursing care providers in Greece. Perspectives in Psychiatric Care, 58(4), 1421-1432. https://doi.org/10.1111/ppc.12946
• Oxford Learner’s Dictionaries (2023). Erişim tarihi: 08.03.2023, https://www.oxfordlearnersdictionaries .com/definition/english/healer?q=healer
• Özyeşil Z, Arslan C, Kesici Ş, Deniz ME. (2011). Bilinçli farkındalık ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(160), 225-235.
• Piredda M, Fiorini J, Marchetti A, Mastroianni C, Albanesi B, Livigni L. ve ark. (2022). The wounded healer: a phenomenological study on hospital nurses who contracted COVID-19. Frontiers in Public Health, 10, 867826. https://doi.org/10.3389/fpubh. 2022.867826
• Schneider K, May R. (2012). The Psychology of Existence. New York, McGraw Hill Education.
• Schwab D, Napolitano N, Chevalier K, Pettorini-D’Amico S. (2016). Hidden grief and lasting emotions in emergency department nurses. Creative Nursing, 22(4), 249-253.
• Sen, C. K. (2021). Human wound and its burden: updated 2020 compendium of estimates. Advances in Wound Care, 10(5), 281-292. https://doi.org/10.1089/wound. 2021.0026
• Sol M, Luna A. (2019). The Spiritual Awakening Process. Luna & Sol Pty Ltd.
• Straussner SLA, Senreich E, Steen JT. (2018). Wounded healers: a multistate study of licensed social workers’ behavioral health problems. Social Work, 63(2), 125-133. https://doi.org/10.1093/sw/swy012
• Streeter AM. (2017). The wounded healer: lived experiences of self identified wounded counselors. Texas A &M University-Corpus Christi.
• Tenzin-Dolma L. (2008). Healing Mandalas: 30 Inspiring Meditations to Soothe Your Mind. Body & Soul, Duncan Baird.
• Topçu Ç, Baker ÖE, Aydın YÇ. (2016). Temel empati ölçeği Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(34), 174-182.
• Türk Dil Kurumu (2020). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. Erişim tarihi: 28.05.2020, https://sozluk.gov.tr
• Walker LO, Avant KC. (2011). Strategies for Theory Construction in Nursing. 5 th edition, Boston, Prentice Hall.
• Zerubavel N, Wright MOD. (2012). The dilemma of the wounded healer. Psychotherapy, 49(4), 482-491.