In The Quarter Century Of The Republic, “Hür Fikirler” Journal's View On Various Political Issues

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: Özel Sayı, 57 - 71, 29.10.2023

Ali Çiftçi

Öz

After the Second World War, the winds of democracy began to blow in Turkey. Thus, the freedom of association and expression was paved, and the number of published political opinion journals increased. One of these magazines is Hür Fikirler, which was published in a liberal line in 1948 and 1949. The journal became the extension of liberal thought in Turkey against the rising socialist thought movement in the world at the beginning of the cold war. Expressing that it does not have a political aim, the management of the journal aimed to create public opinion in the liberal line of thought. In this context, it has included many writers in the identity of intellectuals, journalists and lawyers.In this study, it is aimed to examine the political ideas put forward under various titles in Hür Fikirler magazine. The magazine, which has a very rich variety of topics, mainly includes articles on politics and law, as well as articles on topics such as economy, press-broadcasting, language issues, academic world, and family. In the study, the articles published in the journal were examined by collecting them under thematic headings of "democracy; competition of systems and the future of the world; bicameral procedure; law-justice-judiciary; republican reforms; Turkish and language issue; the negative impact of modernization on the family". The magazine did not directly enter Turkey's domestic political issues, but mainly focused on the world agenda. However, it also referred to Turkey's internal problems, sometimes directly and sometimes indirectly. Hür Fikirler magazine has taken its place on the side of Liberal Capitalism in the struggle of Capitalism-Socialism in the World and has handled world issues with this approach. This is the essential feature of the ideological identity of the journal.

Anahtar Kelimeler

free ideas, liberalism, socialism, democracy

Proje Numarası

yok

Cumhuriyetin Çeyrek Yüzyılında Hür Fikirler Dergisinin Çeşitli Siyasî Konulara Bakışı

Öz

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Türkiye’de demokrasi rüzgârları esmeye başlamıştır. Böylece örgütlenme ve ifade özgürlüklerinin önü açılmış ve yayımlanan siyasî fikir dergilerinin sayısı artmıştır. Bu dergilerden birisi de 1948 ve 1949 yıllarında liberal çizgide yayımlanan Hür Fikirler dergisidir. Dergi, soğuk savaşın başlarında Dünyada yükselen sosyalist düşünce akımına karşı liberal düşüncenin Türkiye’deki uzantısı olmuştur. Siyasî bir amacı olmadığını ifade eden dergi yönetimi, liberal düşünce çizgisinde kamuoyu oluşturma amacı gütmüştür. Bu bağlamda aydın, gazeteci, hukukçu kimliğinde birçok yazara yer vermiştir. Bu çalışmada Hür Fikirler dergisinde çeşitli başlıklarda ortaya konan siyasî fikirlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Konu çeşitliliğinin hayli zengin olduğu dergide ağırlıklı olarak siyaset ve hukuk konulu yazılara yer verilmekle birlikte ekonomi, basın-yayın, dil meselesi, akademik dünya, aile gibi konulardaki yazılara da yer verilmiştir. Çalışmada dergide yayımlanan yazılar “demokrasi; sistemlerin rekabeti ve dünyanın geleceği; çift meclis usulü; hukuk-adalet-yargı; cumhuriyet inkılâpları; Türkçe ve dil meselesi; modernleşmenin aileye olumsuz etkisi” tematik başlıkları altında toplanmak suretiyle incelenmiştir. Dergi, Türkiye’nin iç siyasî meselelerine doğrudan girmemiş, ağırlıklı olarak Dünya gündemine odaklanmıştır. Bununla birlikte bazen doğrudan bazen dolaylı olarak Türkiye’nin iç sorunlarına da göndermede bulunmuştur. Hür Fikirler dergisi, Dünyadaki Kapitalizm-Sosyalizm mücadelesinde Liberal Kapitalizmin safında yer almış ve Dünya meselelerini bu yaklaşımla ele almıştır. Derginin ideolojik kimliğinin aslî özelliği budur.

Anahtar Kelimeler

Hür Fikirler, Liberalizm, Sosyalizm, Demokrasi

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Kaynakça

• Apaydın, B. (2018). “Türkçe meselesi”, Hür Fikirler, Sayı: 1, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Apaydın, O. (2018). “Birleşmiş milletler üçüncü assamblesi toplantılarını bitirdi”, Hür Fikirler, Sayı: 3, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Atatürk, M. K. (1989). Nutuk, Cilt 2, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını, 3. Baskı.
• Aydemir, Ş. S. (1966). İkinci adam, Cilt 1, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Başgil, A. F. (2018). “Dil beyannamesi münasebetiyle”, Hür Fikirler, Sayı: 5, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Başgil, A. F. (2018). “Demokrasilerin tehlikesi ve çifte meclis usulü”, Hür Fikirler, Sayı: 2, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Başgil, A. F. (2018). “Demokrasilerde ikinci meclis ve faydaları”, Sayı: 3, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Birinci, Kürşad, “Terakkici muhafazakâr bir mütefekkirin sivil toplum tecrübesi: Hür fikirleri yayma cemiyeti”, Muhafazakâr Düşünce, 14/52 (2017).
• Delzons, L. (2018). “Modern ailede disiplinin gevşemesi”, Çev: Necati Erkurt, Hür Fikirler, Sayı: 8, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• “Demokrasimiz Etrafında Düşünceler-Demokrasi Bir Anayasa Davasıdır”, (2018). Hür Fikirler Sayı: 11, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Dönmezer, S. (2018). “İnkılâplarımızın ilim gözü ile izahı”, Hür Fikirler, Sayı: 11, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Einstein, A. (2018). “Fikirlerde inkılâp zarureti”, Çev: Kemal Tosun, Hür Fikirler, Sayı: 6-7, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Emrence, C. (2018). Serbest cumhuriyet fırkası, İletişim Yayınları, 3. Baskı, İstanbul.
• “Eski Dünyada Kapitalizm İflas Etmemiştir. Fakat Kapitalistler Kapitalizmi İflasa Sürüklemişlerdir”, Çev. Nezahet Nurettin Ege, (2018). Hür Fikirler, Sayı: 11, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• “Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti’nden Dil Meselesi Hakkında Beyanname”, (2018). Hür Fikirler, Sayı: 5, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• “Manevî Silahlanma Hareketi Rehberleri”, (2018). Hür Fikirler, Sayı: 8, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Morice, L. (2018). “Dünya İmparatorluğuna Doğru-I”, Hür Fikirler, Çev: Nami Esen, Sayı: 8, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Morice, L. (2018). “Dünya İmparatorluğuna Doğru-II”, Hür Fikirler, Çev: Nami Esen, Sayı: 9, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Morice, L. (2018). “Dünya İmparatorluğuna Doğru-III”, Hür Fikirler, Çev: Nami Esen, Sayı:11, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Okyar, O. F. (2018). “İktisâtta plan veya plansızlık”, Hür Fikirler, Sayı: 1, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Reves, E. (2018). “Sosyalizmin iflâsı”, Çev: Mehmet Değer, Hür Fikirler, Sayı: 11, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Sebük, M. A. (2018). “Demokrasinin gerçek yolu”, Hür Fikirler, Sayı: 3, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Sebük, M. A. (2018). “Vatandaş hakkı ve ceza kanunu”, Hür Fikirler, Sayı: 2, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Sebük, M. A. (2018). “Demokraside jüri”, Hür Fikirler, Sayı: 1, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Sebük, M. A. (2018). “Hukuk dili”, Hür Fikirler, Sayı: 4, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Tosun, K. (2018). “Bölge anlaşmaları ve tarafsızlık meselesi”, Hür Fikirler, Sayı: 10, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Tosun, K. (2018). “Hürriyet, harp, sosyalizm”, Hür Fikirler, Sayı: 8, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Tunçay, M. (1992). T.C.’nde Tek Parti Yönetimi’nin Kurulması (1923-1931), İstanbul: Cem Yayınevi, 3. Basım.
• “UNESCO’nun Üçüncü Umumi Konferansı ve Dr. Julien Huxley’in Raporu”, (2018). Hür Fikirler, Sayı: 3, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Yalman, A. E. (2018). “Din ve siyaset”, Hür Fikirler, Sayı: 8, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• “Yarın İçin”, (2018). Hür fikirler, Sayı: 11, Ankara: Liberte Yayınları, 1. Baskı.
• Turkish News (2023), Mustafa Kemal Atatürk’ün Bursa konuşması ve gençlik, https://www.turkishnews.com/tr/content/2008/06/19/mustafa-kemal-ataturkun-bursa-konusmasi (Erişim Tarihi: 19.06.2023).