Özel Eğitim Kurumlarındaki Öğretmenlerin Destek Hizmetlerini Sunma Yeterlilikleri

Yıl 2021, Sayı: 53, 328 - 354, 01.09.2021

Fırat Keser , Arzu Tanrıverdi

https://doi.org/10.9779/pauefd.848889

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, özel gereksinimli bireylere (ÖGB) destek eğitim hizmetleri (DEH) sağlamak için özel eğitim okullarında, özel eğitim sınıflarında, rehberlik araştırma merkezleri (RAM) ve özel eğitim rehabilitasyon merkezlerinde (ÖERM) çalışan öğretmenlerin yeterliklerini tartışmaktır. Bu araştırma nitel bir araştırma olarak tasarlanmış ve veri toplama tekniği olarak odak grup görüşmeleri seçilmiştir. Araştırmaya RAM, ÖERM, özel eğitim okulları ve sınıflarda çalışan 62 öğretmen katılmıştır. Araştırma verilerini analiz etmek için nitel araştırma yöntemlerinde kullanılan betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları 6 farklı tema altında incelenmiştir. Öğretmenlerin (özel eğitim öğretmenleri dahil) beceri ve kavramları öğretme, problem davranışların sağaltımında, öğrencilerle cinsel eğitim ve veli eğitimi vermede, ailelerle anadillerinde iletişim kurmada, öğrencinin bireysel eğitim programı (BEP) planlamada, öğrencileri formel ve informel olarak değerlendirmede, teknolojiyi öğrencilerin BEP’lerindeki amaçlara uyarlamada zorlandıkları görülmüştür. Bununla birlikte bütünleştirilmiş bir eğitim sisteminde, öğretmenlerin farklı dil, din, kültür ve cinsel yönelime sahip bireylere destek hizmetleri sunmadıkları/sunamadıkları görülmüştür. Öte yandan bu araştırmada, öğrenci ve aileleri ile ana dillerinde konuşan öğretmenlerin öğrencilerin gelişiminde daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

bütünleştirilmiş eğitim, kaynaştırma, öğretmen yeterlilikleri, destek hizmetler

Teacher Competencies and Qualifications for Support Services in Special Education Institutions

Öz

The purpose of this research is to discuss teacher competencies and qualifications in special education schools, special education classes, counseling and research centers (CRC), and special education rehabilitation centers (SERC) for providing educational support services (ESS) to individuals with special needs (SEN). This research was designed as qualitative research, and focus group interviews were chosen as a data collection technique. Sixty-two teachers working in CRCs, SERCs, special education schools, and classes participated in the research. A descriptive analysis method, which is used in qualitative research methods, was used in order to analyze the research data. The findings of the research were examined under six themes. It was found that the teachers (including special education teachers) had difficulty in teaching skills and concepts, interfering problem behaviors, providing sexual education with students and parent training, communicating with families in their native language, planning a student’s individual education planning (IEP), assessing students formally and informally, and adapting to technology for the goals of IEP. Furthermore, in an inclusive education system, teachers do not/cannot offer support services to those with diverse languages, religions, cultures, and sexual orientations. On the other hand, this research concluded that teachers who spoke with students and families in their native language were more effective in improving students.

Anahtar Kelimeler

inclusive educaiton, mainstreaming, teacher qualifications and competencies, support services, inclusion

Kaynakça

• Acarlar, F. (2013). Kaynaştırma modeli ve özel gereksinimli çocukların özellikleri. Okul Öncesinde Kaynaştırma, 21-74.
• Al-Shammari, Z., & Hornby, G. (2020). Special education teachers’ knowledge and experience of IEPs in the education of students with special educational needs. International Journal of Disability, Development and Education, 67(2), 167-181.
• Altınkurt, N. (2008). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde yaşanilan sorunlar ve çözüm önerileri. Unpublished master dissertation. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Armstrong, F. (2011). School cultures, teaching and learning. (Ed. G. Richards & F.Armstrong). Teaching and learning in diverse and inclusive classrooms içinde (s. 1-18). Newyork: Routledge.
• ASB [MFSP], (2015) Sosyal ve ekonomik destek hizmetleri hakkında yönetmelik. Recrived from www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/03/20150303-3.htm/ on 12 September 2020.
• Avcıoğlu, H. (2012). Rehberlik ve araştırma merkez (RAM) müdürlerinin tanılama, yerleştirme-izleme, bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) geliştirme ve kaynaştırma uygulamasında karşılaşılan sorunlara ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 2009-2031.
• Baker, C. (2011). Foundations of bilingual education and bilingualism. Multilingual matters: 2nd EditionBergroth, M., & Palviainen, Å. (2017). Bilingual children as policy agents: Language policy and education policy in minority language medium Early Childhood Education and Care. Multilingua, 36(4), 375-399.
• Booth, T..& Ainscow, M. (2002). Index for Inclusion: Developing Learning and Participation in Schools. Bristol: Centre for Studies on Inclusive Education. Retrieved fromwww.csie.org.uk/publications/inclusion-index-explained.shtml. on 18 June 2020.
• Bryant, D., Smith, D., & Bryant,, B. (2008). Teaching students with special needs:In inclusive classrooms. Boston, MA: Pearsons Education, Inc
• Cavkaytar, A. (2013). Özel eğitime gereksinim duyan çocuklar ve özel eğitim. (Ed. İ.H. Diken). Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim içinde. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• CSIE, (2011). ‘What is inclusion? Retrieved from http:// www.csie.org.uk/inclusion/what. shtml. on 19 April 2020.
• Diken, İ. H. & Batu, S. (2010). Kaynaştırmaya giriş. (Editörler İ. H. Diken & S. Batu) İlköğretimde kaynaştırma, içinde (s. 2-23.)
• Eldeniz-Çetin, M. & Şen, S. G., (2017) Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışan öğretmenlerin sorunlarının belirlenmesi. International Journal of Social Science. Number: 59 , p. 53-69 Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7133
• Ersin P. & Bayyurt, Y. (Eds). (2015). Odak Grup Görüşmeleri. (Editörler F. N. Seggie & Y. Bayyurt) Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları içinde (s.202-218) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gampe, A., Wermelinger, S., & Daum, M. M. (2019). Bilingual children adapt to the needsof their communication partners, monolinguals do not. Child development, 90(1), 98-107.
• García, O., & Lin, A. (2017). Extending understandings of bilingual and multilingual education. (Eds O. García A. M. Y. Lin & S. May) Bilingual and multilingual education, 1-20. 3. Baskı. Springer.
• Gürgür, H., Büyükköse, D., & Kol, Ç. (2016). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde işitme kayıplı öğrencilere sunulan destek hizmetler: öğretmen görüşleri. Elementary Education Online, 15(4).
• Jegatheesan, B., Miller, P. J., & Fowler, S. A. (2010). Autism from a religious perspective: A study of parental beliefs in South Asian Muslim immigrant families. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 25(2), 98-109.
• Karasu, T., & Mutlu, Y. (2014). Öğretmenlerin perspektifinden özel eğitimde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri: Muş il örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 47-66.
• Keser, F. (2016). Destek Hizmetlerin Bütünleştirme Uygulamaları Açısından İncelenmesi. Düsseldorf: Lambert: Almanya.
• Keser, F. & Tanrıverdi, A. (2019). Determining support services received by individuals with special needs living ın mardin and İstanbul. The Journal of International Social Research, S. 12(62), 1058-1066
• Kış, H. (2013). Destek eğitim odalarındaki uygulamalara ilişkin rehber öğretmenler ve özel eğitim sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Unpublished master dissertation Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Korucu, N. (2005). Türkiye’de Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Hizmeti Veren Kuruluşların Karşılaştığı Güçlüklerin Analizi: Kuruluş Sahipleri, Müdür, Öğretmen ve Aileler Açısından. Unpublished master dissertation. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• MEB [MoNE] (2020). Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Özel Eğitim HizmetleriYönetmeliği. Retrieved from https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_06/24163215_ozel_eYitim_yonetmeliYi_son_hali.pdf on 25 March 2020.
• MEB [MoNE] (2018). Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Özel Eğitim HizmetleriYönetmeliği. Retrieved from http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/20180 /20180707-8.htm. on 24 April 2020.
• MEB[MoNE], (2008). Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü8.03.2008 tarihli B.08.0.0EG.0.13.01.04-/1835 sayılı genelgesi. Retrieved from otmg.meb.gov.tr/belgeler/alanyeterlikler/ozelalan%20yeterlikleri.pdf 14 September 2020.
• Nel, N. M., Tlale, L. D. N., Engelbrecht, P., & Nel, M. (2016). Teachers' perceptions of education support structures in the implementation of inclusive education in South Africa. Koers,ISNN2304-8557 81(3),1-14. Retrieved from http://dx.doi.org/10.19108 /koers.81.3.2249. on 15 December 2020.
• Onorato, P. G. (2016). Investigating the Effects of a Parent-Mediated Intervention on Latino Parent-Child Verbal Interaction and Children's Receptive Vocabulary. Unpublished doctoral dissertation. Virginia Commonwealth University, Richmond.
• Palas-Karaca, P., Başgöl, Ş., Cangöl, E., Aslan, E., & Cangöl, S. (2016). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi çalışanlarının engelli bireylerin cinsel eğitimi konusundaki görüşleri. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(1), 13-17.
• Rasmussen, M. U., & Kış, A. (2018). Qualifications of subject teachers in special education schools. Journal of Education and Training Studies, 6(4), 48-57.
• Rodríguez, D. (2015). Bilingual special education: Investigating and implementing evidence-based practices in schools. Journal of Multilingual Education Research, 6(1), 2.
• Salend, J. Spencer (2011). Creating inclusive classrooms: effective and reflective practices 7. NewJersey: Pearson.
• Sağıroğlu, N. (2006). Özel gereksinimli bireylere sahip ailelerin çocuklarının devam ettiği özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinden beklentileri. Unpublished master dissertation. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Sarı, H., Atbaşı, Z., & Çitil, M. (2017). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde görev yapan öğretmenlerin aile eğitimi konusundaki yeterliliklerinin belirlenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 668-684.
• Sivrikaya, T., & Yıkmış, A. (2016). Özel eğitim sınıflarında görev yapan özel eğitim mezunu olan ve olmayan öğretmenlerin öğretim süreciyle ilgili gereksinimleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1984-2001.
• Seggie, F. N. & Bayyurt, Y., (Eds). (2015). Nitel araştirma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşimlari. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Stefano, M., & Camicia S. P. (2018). Transnational Civic Education and Emergent Bilinguals in a Dual Language Setting. Educational Science, 8(3), 1-22.
• Tiryakioğlu, Ö. (2009). Rehberlik ve araştirma merkezi müdürlerinin özel eğitim bölümünün sorunlarini algilamalari, Unpublished master dissertation. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu
• United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. (2009). Defining an inclusive education agenda: Reflections around the 48th session of the international conference on education. Geneva: UNESCO International Bureau of Education
• UNESCO. (2009). Policy Guidelines on Inclusion in Education. Paris.
• Villegas, M. (2019). Determining differences in bilingualism and learning disabilities. Community Engagement Student Work.
• Yıkmış, A., & Ozbey, F. Y. (2009). Otistik çocuğa sahip annelerin çocuklarinin devam ettiği rehabilitasyon merkezlerinden beklentilerinin ve önerilerinin belirlenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 1(1), 124-153.
• Zigmond, N. (2003). Where Should Students with Disabilities Receive Special Education Sevices? Is one Place Better Than Another? The Journal of Special Education. 37 (3). 193-199.
• Wah, L.L. (2010). Different strategies for embracing inclusıve education: a snap shot of individual cases from three countries. International journal of special education, 3, 98-109.
• Weiss, S., Markowetz, R., & Kiel, E. (2018). How to teach students with moderate and severe intellectual disabilities in inclusive and special education settings: Teachers’ perspectives on skills, knowledge and attitudes. European Educational Research Journal, 17(6), 837-856.