KOOPERATİFLERDE KURUMSAL YÖNETİŞİMİN UYGULANABİLİRLİĞİNİN KURUMSAL YÖNETİŞİM TEORİLERİ BAĞLAMINDA TARTIŞILMASI: TEORİK BİR ÇERÇEVE

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 4, 244 - 254, 31.10.2021

Mehmet Akif Kara , Kurtuluş Yılmaz Genç

https://doi.org/10.33723/rs.982232

Cited By: 2

Öz

Küresel kapitalizmin yaşadığı yapısal krizlerin etkisi ile birlikte kooperatiflerin varlığı yeniden tartışılmaya ve gündeme gelmeye başlamıştır. Bu bağlamda kooperatiflerin yeni döneme uygun bir şekilde örgütlenmeleri ve yönetimden kaynaklanan sorunlarının tespit edilerek çözüme kavuşturulmaları elzemdir. Bu noktada, özellikle 1990’lardan itibaren gündeme gelen kurumsal yönetişim tartışması kooperatiflerin bu sorunlarını çözüme kavuşturması muhtemel bir süreç olarak değerlendirilebilir. Literatür taraması yöntemi ile yapılan bu makale çalışması ile birlikte alan araştırması yapacak olan araştırmacılara yönelik öneriler de verilmektedir. Çalışma iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde kooperatifler ve kurumsal yönetişim kavramları teorik olarak ele alınmaktadır. İkinci bölümde ise kurumsal yönetişim ile ilişkili olarak değerlendirilen teorilerin ve ilkelerin kooperatifçilik ilkeleri ile ilişkisine dair teorik bir tartışma yürütülmektedir. Sonuç olarak kurumsal yönetişim ilkeleri ve teorileri ile kooperatifçilik ilkeleri arasında çok sayıda benzerlik bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Yönetişim, Kooperatif, Dayanışma Ekonomisi

Discussing the Applicability of Corporate Governance in Cooperatives in Context of Corporate Governance Theories: A Theoretical Framework

Öz

With the effect of the structural crises experienced by global capitalism, the existence of cooperatives has started to be discussed and brought to the agenda again. In this context, it is essential that the cooperatives are organized in accordance with the new period and that the problems arising from management are determined and resolved. At this point, the corporate governance debate, which has been on the agenda especially since the 1990s, can be considered as a process that is likely to solve these problems of cooperatives. Along with this article study, which was carried out with the literature review method, suggestions for researchers who will conduct field research are also given. The study consists of two parts. In the first part, the concepts of cooperatives and corporate governance are discussed theoretically. In the second part, a theoretical discussion is carried out on the relationship between the theories and principles considered in relation to corporate governance and the principles of cooperatives. As a result, there is a lot of similarity between the principles and theories of corporate governance and the principles of cooperatives.

Anahtar Kelimeler

Corporate Governance, Cooperatives, Social Economics

Kaynakça

• Aktan, C.C. (2006). Kurumsal Şirket Yönetimi, SPK Yayın.
• Bijman, J. & Van Dijk, G. (2009). “Corporate Governance in Agricultural Cooperatives: A Perspective From The Netherlands”. International Workshop Rural Cooperation in the 21st Century: Lessons from the Past, Pathways to the Future Rehovot, June 15-17, Israel.
• Bijman, J., Hendrikse, G. & Van Oijen, A. (2012). “Accommodating Two Worlds in One Organization: Changing Board Models in Agricultural Cooperatives”. Erim Report Series Resarch in Management. Holland: Roterdam, 1-25.
• Bloom, J.D. & Hinrichs, C.C. (2011). “Moving Local Food Through Conventional Food System Infrastructure: Value Chain Framework Comparisons and Insights”, Renewable Agriculture and Food Systems, 26 (1), 13-23.
• Chaddad, F. R. & C.Iliopoulos (2013). “Control Rights, Governance, and the Costs of Ownership Agricultural Cooperatives”. Agribusiness, 29(1), 3-22.
• Claessens, S., ve Tzioumis, K. (2006). “Ownership and financing structures of listed and large non-listed corporations”. Corporate Governance: An International Review, 14(4): 266-276.
• Doğan, M. (2007). “Şirketlerin Yönetiminde Temsil Sorunu ve Kurumsal Yönetim”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 7(23), 134-135.
• Everest, B.(2015). “Tarım Kredi Kooperatiflerinde Ortakların Kooperatifçilik İlkelerini Algılamaları ve Yönetime Katılmalarını Etkileyen Faktörlerin Analizi Üzerine Bir Araştırma: Balıkesir Bölge Birliği Örneği”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Genç, K.Y. (2020). “Paydaş Odaklı Yönetim”, (Ed.Kurtuluş Yılmaz Genç), Kurumsal Yönetişim, ss. 1-12, Ekin Yayınevi, Bursa. Geray, C. (2014). Kooperatifçilik. Nika Yayınları, Ankara.
• Gürkan, S. (2019). “Türkiye’deki Kooperatiflerde Kurumsal Yönetişim İlkelerinin Uygulanabilirliği”, Balkan Journal of Social Sciences, 8(16): 157-167.
• Hung, H. (1998). “A Typology of the Theories of the Roles For? Governing Boards”. Corporate Governance. 6(2): 101-111.
• Kalaycıoğlu, O. (2011). “Kurumsal Yönetim Bağlamında Yönetim Kurulu Yapılarının İhracat Performansına Etkileri: Türkiye Örneği”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Kalkan, G. (2019). Kooperatiflerde Kurumsal Yönetim, (Derl. F.Serkan Öngel ve U.Dursun Yıldırım), Krize Karşı Kooperatifler, ss.349-380, Notabene Yayınları, İstanbul.
• Kara, M. A. (2016). “Toplumsal Dayanışma Kavramı Temelinde İmece Kültürü: Tirebolu-Doğankent Yöresi Örneği”, The Journal Of Academic Social Science Studies, 53, 377-386.
• Karadeniz, R.F. (2019). “Ulusal Kooperatiflerden ‘Neoliberal Kooperatiflere’: Neoliberal Küreselleşme Sürecinde Kooperatiflerin Dönüşümü”. (Derl. F.S.Öngel ve U.D. Yıldırım), Krize Karşı Kooperatifler, ss.301-322, Notabene Yayınları, İstanbul.
• Kocabaş Yıldırır, Ö. (2010). Türkiye’de Tarımsal Kooperatifçilik Düşüncesinin Gelişimi, Libra Kitap, İstanbul.
• Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği. Beta Basım Yayınevi, İstanbul.
• Koçer, B. (2006). İçsel Bir Yönetişim Mekanizması Olarak Yönetim Kurulları: İMKB’de İşlem Gören Şirketlerin Yönetim Kurulu Yapısı Ve İşlevleri Üzerine Bir Araştırma. Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları, Ankara.
• Kula, V.(2006). Kurumsal Yönetim: Hissedarların Korunması Uygulamaları ve Türkiye Örneği. Papatya Yayıncılık, İstanbul.
• Macleod, G. & Reed, D. (2009). “Mondragon’s Response to the Challenges of Globalization: A Multi-localization Strategy”. (Edt. D.Reed ve J.J. MecMurtry), Co-operatives in a Global Economy: The Challenges of Cooperating Across Borders, ss.111-140, Cambirdge Scholars Publishing, Cambridge.
• Mintz, S. M. 2005. “Corpoarte Governance İn An İnternational Context:Legal Systems Financing Patterns And Cultural Varibales”. Corporate Governance: An International Review, 13(5):582-595.
• Mizruchi, M.S. (1993). “Who Controls Whom? An Examination of the Relation Between Management and Boards of Directors in Large American Corporations”. Academy of Management Review, 8(3): 426-435.
• Monks, R. & Minow, N. (2004). Corporate Governance, Blackwell Pub, Malden.
• Mülayim, Z.G. (1975). Genel ve Tarımsal Kooperatifçilik. Bilgi Yayınevi, Ankara.
• Panda, B. ve Leepsa, N.M. (2017). “Agency Theory: Review of Theory and Evidence on Problems and Perspectives. Indian Journal of Corporate Governance”, 10(1): 74-95.
• Previts G. J. , Markarian, G. & Parbonetti, A. (2007). “The Convergence Of Disclosure And Governance Practices İn The World’s Largest Firms”. Corporate Governance: An International Review, 15(2):294-310.
• Sungkawati, E., Prawoto, B. & Mere, K. (2018). “The Business Development Of Women’s Cooperatives Through Good Corporate Governance And Joint Responsibility”. European Journal of Research and Reflection in Management Sciences. 6 (4), 27-34.
• Şen, E.(2017). Kurumsallaşma ve Kurumsal Yönetişim, Beta Yayınları, İstanbul.
• Yıldırım, U. D. (2019). “Belediyeler ve Kooperatifler Ekseninde Türkiye Tarımında Alternatif Kamusallık Deneyimleri; Olanaklar ve Sınırlar”. (Derl. F.Serkan Öngel ve U.Dursun Yıldırım), Krize Karşı Kooperatifler, ss. 23-78. Notabene Yayınları, İstanbul.
• Zeuli, K. A., Cropp, R., & Schaars, M. A. (2004). Cooperatives: Principles and Practices in The 21st Century. Cooperative Extension Publishing ,Madison.