ANAYASA YAPIM SÜRECİNDE DEVLETİN MÜZAKERECİ ROLÜ ÜZERİNE AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 207 - 252, 30.04.2025

Naile Erdem , Mustafa Görün

https://doi.org/10.33723/rs.1629815

Öz

Anayasalar, bir toplumun tabi olduğu yazılı veya yazısız kurallar bütünü olarak hem bireyler arası ilişkileri hem de kamu yönetiminin teorik ve pratik uygulamalarını düzenleyen temel metinlerdir. Kamu yönetimi ise birey ve devlet arasındaki ilişkilere odaklanan ve devletin rolünü merkeze alan bir disiplin olarak anayasa yapım süreçlerinde önemli bir konuma sahiptir. Bu bağlamda, Türkiye’de devam eden anayasa tartışmalarında, devletin müzakereci bir rol üstlenip üstlenemeyeceği sorusu, bu çalışmanın temel araştırma konusunu oluşturmaktadır.
Çalışma kapsamında, siyaset bilimi ve kamu yönetimi, yönetim bilimi ve hukuk (anayasa hukuku) alanlarında uzmanlaşmış 16 akademisyenle nitel araştırma yöntemi çerçevesinde görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerden elde edilen veriler MAXQDA programı kullanılarak analiz edilmiş ve içerik analiziyle gömülü teori deseni doğrultusunda bulgulara ulaşılmıştır. Analiz sonucunda, “aktörler,” “süreçte karşılaşılan güçlükler,” “demokratik değerlerle uyum,” ve “müzakereci rolün güçlendirilmesi” temaları öne çıkmıştır. Bulgular, Türkiye’de anayasa yapım sürecinde devletin müzakereci bir rol üstlenebilmesinin, katılım, temsil, şeffaflık, hesap verebilirlik, iletişim, erişilebilirlik, kapsayıcılık, eşitlik, hukukun üstünlüğü, düşünce ve ifade özgürlüğü gibi demokratik değerlerle uyumla ve teknolojinin kullanımıyla bağlantılı olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Devletin Müzakereci Rolü, Anayasa Yapım Süreci, Müzakereci Yöntem, Demokratik Değerlerle Uyum, Müzakereci Rolün Güçlendirilmesi

Academic Opinion on the Negotiating Role of the State in the Constitution-Making Process

Öz

Constitutions are foundational texts, written or unwritten, that regulate both interpersonal relationships and the theoretical and practical applications of public administration. Public administration, as a discipline focusing on the relationship between individuals and the state, places the state's role at its core, making it a crucial component of constitutional drafting processes. In this context, the question of whether the state can assume a negotiating role in Turkey's ongoing constitutional debates forms the primary research focus of this study.
Within the scope of the research, interviews were conducted with 16 academics specializing in political science and public administration, management science, and law (constitutional law) using qualitative research methods. The data obtained from the interviews were analyzed using the MAXQDA software, and findings were presented through content analysis in line with the grounded theory approach.
The analysis revealed themes such as “actors,” “challenges encountered in the process,” “alignment with democratic values,” and “strengthening the negotiating role.” The findings revealed that the state's ability to assume a negotiating role in Turkey's constitutional drafting process is linked to its alignment with democratic values such as participation, representation, transparency, accountability, communication, accessibility, inclusiveness, equality, the rule of law, freedom of thought and expression, as well as the use of technology.

Anahtar Kelimeler

Negotiating Role of the State, Constitutional Drafting Process, Negotiation Method, Alignment with Democratic Values, Strengthening the Negotiating Role

Kaynakça

• Aktaş, K. (2020). “TBMM'nin etkinliğine ilişkin tartışmalarda gözden kaçan odak: "Müzakere yöntemi”,Yasama Dergisi, (4): 87-106.
• Altınkök, S. (2015). “Müzakereci demokrasi ve uygulama yöntemi olarak “vatandaş jürileri” Yaklaşımı”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, (6): 1-39.
• CED, Collins English Dictionary, https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/negotiation#google_vignette.
• Çığrı, Ü. (2018). “Etik dışı müzakere taktikleri ve kültür: iki ülke karşılaştırması”, İş'te Davranış Dergisi, 3(2): 100-108.
• DGE, Demokratik Gelişim Enstitüsü, https://www.democraticprogress.org.
• Denhardt, J. V. & Denhardt, R. B. (2007). The New Public Service: Serving Not Steering, M.E. Sharpe, New York.
• Denhardt, J. V., & Denhardt, R. B. (2000). “The new public service: serving rather than steering”, Public Administration Review, 60(6): 549-559.
• Dryzek, J. S. (2000). Deliberative Democracy and Beyond: Liberals, Critics, Contestations, Oxford University Press, Oxford.
• Erkuş, A. (2009). “Çalışanların müzakere etiği algılamaları ve müzakere sürecindeki davranışlarına etkileri”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 16(1): 1-22.
• Habermas, J. (2021). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü (Çev.: Tanıl Bora & Mithat Sancar), İstanbul.
• Kızılgöl, Ö. (2012). “Denetim uygulamalarında müzakere kavramı ve denetçi ile müşteri firma yönetimi arasındaki müzakere süreci”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, (17): 71-91.
• OALD, Oxford Advanced Learner's Dictionary, https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/negotiation?q=negotiation.
• Özeralli, N. (2015). “Müzakere sürecine bakış: türk yöneticileri ile nitel bir çalışma, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(24): 135-154.
• Öztürk, L. (2020). “Uluslararası müzakere süreçlerinde müzakerecinin önemi”, İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(1), 75-90.
• Rawls, J. (2019), Siyasal Liberalizm (Çev.: Mehmet Fevzi Bilgin), İstanbul.
• Rhodes, R. A. W. (1996). “The new governance: governing without government”, Political Studies, 44(4): 652-667.
• Sitembölükbaşı, Ş. (2005). “Liberal demokrasinin çıkmazlarına çözüm olarak müzakereci Demokrasi”, Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi, (10): 139-162.
• TDK, Türk Dil Kurumu, https://sozluk.gov.tr/.
• Uluşahin, N (2011). “Kutuplaşmış bir siyasal sistemde anayasa yapmanın güçlükleri ve Türkiye’de yeni bir temel oydaşmaya ulaşmaya sağlayacak çözüm yolları”, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 3(1): 19-28.
• Üstakara, F. (2015). “Oydaşmaya yönelik halkla ilişkiler: halkla ilişkilerde rasyonel iletişim bağlamında müzakereye kuramsal bir bakış”, Akademia, 4(2): 142-150.