Yeni Dini Hareketler ve Şiddet

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 12, 383 - 385, 20.12.2017

Emine Battal

Öz

Yeni dini hareketler (YDH’ler)’in
tarih sahnesine çıkmasından bu yana, onlarla ilgili pek çok mesele araştırma
konusu olmuştur. Ayrıca, bazı grupların zaman zaman cinayet ve toplu intihar
gibi şiddet eylemleriyle gündeme gelmeye başlamasıyla birlikte, yeni dini
hareketlerin şiddetle ilişkisi de temel tartışma konularından biri haline
gelmiştir. Bu çalışmada yeni dini hareketler ve şiddet ilişkisi; sergiledikleri
şiddet eylemlerinin niteliğinden dolayı “büyük beş” olarak isimlendirilen
Halkın Tapınağı, Branch Davidian, Güneş Tapınağı, Cennetin Kapısı ve Aum
Shinrikyo hareketleri üzerinden iki ana başlık altında incelenmiştir.

Birinci bölümde; ilk olarak
şiddetin tanımlanması, kaynakları ve meşrulaştırılması meselesi ele alınmakta,
ardından geleneksel dinlerdeki şiddet unsurlarına değinilmektedir. Bu noktada,
konunun açıklığa kavuşturulmasına katkı sağlaması amacıyla din-şiddet ilişkisi
hakkındaki bazı teorilere de yer verilmektedir. Bunun akabinde söylemlerinde
barış ve şiddet vurgusuna rastlanılan hareketler örneklendirilmekte ve şiddet
olaylarının görüldüğü gruplar kendi aralarında bir tasnife tabi tutulmaktadır.
Son olarak ise şiddetle anılan beş büyük hareketin genel bir portresi
çizilmektedir.

İkinci bölümde; öncelikle
YDH’lerin şiddete ilişkin söylemlerine atıfta bulunulmakta, ardından teolojik
unsurlardan sosyo-kültürel, ekonomik ve siyasal etkenlere kadar YDH’lerin
şiddete yönelmesinde rol oynayan faktörler sıralanmaktadır. Daha sonra
YDH’lerin hem kendi üyelerine hem de grupları dışında kalan ötekilere yönelik
ne tür şiddet uygulamalarına başvurduğu üzerinde durulmaktadır.

Araştırma sonucundaki bulgulara
göre; bazı YDH’lerin çeşitli faktörlerin etkisiyle şiddete yöneldiği tespit
edilmiştir. Bununla birlikte YDH’ler tarafından uygulanan şiddetin, dışarıda
kalanlardan daha ziyade üyeleri hedef aldığı fark edilmiştir. Ayrıca
YDH’lerdeki şiddet türlerinin hakaret, aşağılama, tehdit etmeden ekonomik ve
cinsel açıdan istismar etme, dövme, öldürme ve intihara teşvik etmeye varıncaya
kadar oldukça geniş bir yelpazede çeşitlilik arz ettiği görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Yeni Dini Hareketler, Şiddet, İntihar

New Religious Movements and Violence

Öz

Since the emergence of new religious movements (NRMs), the many issues
concerned with them have been studied. Although some of these movements come
to the fore by spectacular acts of violence such as murder and mass suicide, the
relationship between them and violence has become the major topic of conversation.
In this study, new religious movements and violence relationship is examined under
two main headings on the basis of Peoples Temple, Branch Davidian, Solar Temple,
Heaven’s Gate and Aum Shinrikyo, which are called as the “big five” because of the
nature of their violence acts.
In the first section, there are three main headlines: the fact of violence, the
relation between religion and violence, and new religious movements in the context
of violence.

In the second section, firstly it is mentioned from violence discourses of some
NRMs, then is arranged the factors that lead to NRMs from theological elements to
socio-cultural, economical and political causes. Later, it is emphasized the types of
violence that NRMs apply to both their members and outsiders.
Our findings show that some NRMs have tended towards violence with the
effect of the various factors; the violence acts of NRMs have aimed at the members
of these groups rather than the outsiders; and the types of violence in NRMs have
varied a wide range from insult, humiliation and threatening to abuse, beating,
killing and suicide

Anahtar Kelimeler

New Religious Movements, Violence, Suicide, Homicide

Kaynakça

• Battal, Emine. "Yeni Dini Hareketler ve Şiddet". Doktora Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize 2017.