AKDENİZ BÖLGESİNDEKİ DEVLET ÜNİVERSİTELERİNİN ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ BOYUTLU İNCELENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 1, 89 - 111, 01.04.2015

Yekta Halıcı Orhan Adıgüzel

Öz

Ülkelerin ekonomik seviyelerinin yükselmesinde, kültürel ve sosyal alanlarının gelişmesinde, bütünlüklerinin korunmasında eğitim düzeyinin rolü büyüktür. Bu çalışmada ülkemizin Akdeniz bölgesinde bulunan sekiz devlet üniversitesi alanlarında uzman kişilerin belirlediği kriterlere göre “Analitik Hiyerarşi” yöntemiyle incelemeye alınmıştır. Bireylerin hayatlarını etkileyen üniversite tercihi kararları önem arz ettiği için problemin kökeni olan karar teorisi birinci bölümde anlatılmıştır. İkinci bölümde ise problemin çözümüne ulaşmak için kullanılan “Analitik Hiyerarşi” yöntemi kapsamlı olarak ele alınmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise üniversite kavramına değinilmiş, ülkemizde üniversitelerin tarihsel gelişimi ele alınmış ve tercihlerde büyük etkisi olan üniversite imkânları verilmiştir. Son olarak dördüncü bölümde ise “Analitik Hiyerarşi” yöntemiyle Akdeniz bölgesi devlet üniversiteleri üzerine bir uygulama örneğine yer verilmiştir. Çalışma sonucunda ise üniversitelerin farklı kriterlere göre ideallikleri sıralanmıştır. Böylelikle hem öğrenciler için yol gösterici sonuçlara ulaşılmış hem de üniversiteler ve yerel yönetimler için bir takım tavsiyelere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

analitik hiyerarşi yöntemi, çok kriterli karar verme, üniversite, Akdeniz bölgesi devlet üniversiteleri

THE ANALYSIS OF THE STATE UNIVERSITIES IN MEDITERRENEAN REGION WITHIN THE FRAMEWORK OF ANALYTIC HIERARCHY PROCESS

Öz

The level of education plays a very crucial role in the increase of the economic development
of the countries, in the development of cultural and social aspects, and the preservation of the integrity. In this study,
the eight state universities in Mediterranean Region were analyzed in our country depending upon the criteria
determined by experts. As the decisions of the individuals while they are choosing universities which leave impact
on their lives are so important, in the first chapter, the theory of decision which is the source of the problem is laid
an emphasis. In the second chapter, the Analytic Hierarchy Process used to come to a resolution of a particular
problem was focused elaborately. In Chapter three, the concept of university as well as the historical background
and the opportunities that direct the selection of the universities were mentioned. Lastly, in chapter four, the case
study on state universities in the Mediterranean region through Analytic Hierarchy Process was given. As the result
of the study, the ideality of the universities has been ordered in line with different criteria. For this reason, we have
both reached directive results for students and given a number of recommendations for universities and local
governments.

Anahtar Kelimeler

analytic hierarchy process, multiple criteria decision making, university, the state universities in Mediterranean region

Kaynakça

• Adana Yurtları. (2012). [Çevrim-içi: http://ogrenci.cu.edu.tr/yurt.asp], Erişim Tarihi: 01.11.2012.
• Adıgüzel, O., (2009). Personel seçiminin Analitik Hiyerarşi Prosesi yöntemiyle gerçekleştirilmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 243-252.
• Adıgüzel, O., Çetintürk, İ. ve Er, O. (2009). Konaklama işletmelerine olan müşteri tercihinin Analitik Hiyerarşi Prosesi yöntemi ile belirlenmesi, SDÜ Vizyoner Dergisi, 1(1), 17-35.
• Ak, M. S., (2007).Üniversite kampüslerinde tasarım kriterlerinin ve yerleşim sistemlerinin büyüme ve gelişme olanakları bağlamında irdelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Akdeniz Üniversitesi. (2012). Akdeniz Üniversitesi. [Çevrim-içi: http://www.akdeniz.edu.tr/#], Erişim Tarihi: 20.11.2012.
• Akdeniz Üniversitesi. (2012). Genel Tanıtım ve Tarihçe. [Çevrim-içi: http://icerik.akdeniz.edu.tr/genel-tanitim-ve-tarihce], Erişim Tarihi: 17.11.2012.
• Akdeniz Üniversitesi. (2012). Öğrenci Kulüpleri. [Çevrim-içi: http://tip.akdeniz.edu.tr/ogrenci-kulupleri], Erişim Tarihi: 15.11.2012.
• Alford, B. D., (2004). Two Applications Involving The Analytic Hierarchy Process. Unpublished master dissertation, Maryland of University, Maryland.
• Aytürk, S., (2006). Askeri savunma sistemlerinde Analitik Hiyerarşi ve Analitik Şebeke Prosesi ile hafif makineli tüfek seçimi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bodin, L. & Gaas, S. L. (2003).On teaching the Analytic Hierarchy Process, Computers & Operations Research, 30 (10), 1487-1497.
• Çukurova Üniversitesi. (2012). Çukurova Üniversitesi. [Çevrim-içi: http://www.cu.edu.tr/content/asp/turkish/index.asp], Erişim Tarihi: 20.11.2012.
• Çukurova Üniversitesi. (2012). Genel Bilgiler Tarihçe. [Çevrim-içi: http://www.cukurova.edu.tr/Content/Asp/Turkish/cubilgi01.asp], Erişim Tarihi: 17.11.2012.
• Eğitimim. (2012). Tarihçe ve Genel Bilgiler. [Çevrim-içi: http://www.egitimim.com/Rehberlik/Universite_Rehberlik/101006_Akdeniz_Universitesi.htm], Erişim Tarihi: 01.11.2012.
• Erciyes Üniversitesi. (2012). Üniversite İmkânları. [Çevrim-içi: http://web.erciyes.edu.tr/universiteimkanlari.html], Erişim Tarihi: 12.11.2012.
• Erçevik, B. ve Önal, F. (2011). Üniversite kampüs sistemlerinde sosyal mekân kullanımları, Megaron, 6(3), 151-161.
• Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. (2012). Üniversite Olanakları. [Çevrim-içi: http://ogrenciisleri.ogu.edu.tr/icerik.aspx?ID=27], Erişim Tarihi: 12.11.2012.
• Galo, A. (2008). Analitik Hiyerarşi Süreci ile kredi kartı taleplerinin değerlendirilmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Güçlü, A. (2012). Üniversite Tercih Rehberi-Çukurova Üniversitesi. [Çevrim-içi: http://www.abbasguclu.com.tr/universite/2012_universite_tercih_rehberi_cukurova_universitesi.html ], Erişim Tarihi: 15.11.2012.
• Güçlü, A. (2012). Üniversite Tercih Rehberi-Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi. [Çevrim-içi: http://egitimajansi.com/universite/2012_universite_tercih_rehberi_kahramanmaras_sutcu_imam_universitesi.html], Erişim Tarihi: 15.11.2012.
• Güçlü, A. (2012). Üniversite Tercih Rehberi-Korkut Ata Üniversitesi. [Çevrim-içi: http://www.abbasguclu.com.tr/haber/2012_universite_tercih_rehberi_osmaniye_korkut_ata_universitesi.html], Erişim Tarihi: 15.11.2012.
• Haber 7. (15.06.2012). Türkiye’nin Yaşanabilir İlleri. [Çevrim-içi: http://www.haber7.com/ekonomi/haber/890652-turkiyenin-yasanabilir-illeri], Erişim Tarihi: 20.10.2012.
• Hacıköylü, B. E. (2006). Analitik Hiyerarşi karar verme süreci ile Anadolu Üniversitesi’nde beslenme ve barınma yardımı alacak öğrencilerin belirlenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Hangi Üniversite. (2012). Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi. [Çevrim-içi: http://www.hangiuniversite.com/osmaniye-korkut-ata-universitesi/], Erişim Tarihi: 01.11.2012.
• İdemen, M. (2004). Üniversitelerin amacı ne olmalıdır?,Türkiye Bilimler Akademisi Günce Dergisi, 30, 5–7.
• Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi. (2012). [Çevrim-içi: http://www.herogrenci.com/2011/07/kahramanmaras-sutcu-imam-universitesi.html] , Erişim Tarihi: 01.11.2012.
• Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi. (2012). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi. [Çevrim-içi: http://www.ksu.edu.tr/], Erişim Tarihi: 20.11.2012.
• Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi. (2012). Tarihçemiz. [Çevrim-içi: http://rehber.ksu.edu.tr/icerik_detay.asp?id=1], Erişim Tarihi:17.11.2012.
• Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi. (2012). Üniversite Olanakları, [Çevrim-içi: https://www.ktu.edu.tr/index.php?pid=olanaklar], Erişim Tarihi: 12.11.2012.
• Kyootai, L., Kailash, J. and Mueun, B., (2008). Using Analytical Hierarchy Process to Identify the Relative Importance of the Features Needed for Web-Based Systems Developed, Information Resources Management Journal, 21(3), 88-100.
• Lee, C. (1997). An integrated multicriteria decision-making model for resource allocation ın a health-care system.Unpublished doctoral dissertation, St. Louis University.
• Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.(2012). 2010-2011 Eğitim Öğretim Yılı Faaliyet Raporu. [Çevrim-içi: http://www.mehmetakif.edu.tr/files/20102011FaaliyetRaporu.pdf], Erişim Tarihi: 01.11.2012.
• Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.(2012). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.[Çevrim-içi: http://www.mehmetakif.edu.tr/index.php?type=0400&page=akademik], Erişim Tarihi: 20.11.2012.
• Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.(2012). Öğrenci Toplulukları. [Çevrim-içi: http://topluluklar.mehmetakif.edu.tr/], Erişim Tarihi:15.11.2012.
• Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.(2012). Tarihçe. [Çevrim-içi: http://www.mehmetakif.edu.tr/index.php?type=0700&page=tarihce], Erişim Tarihi: 17.11.2012.
• Mersin Üniversitesi. (2012). Mersin Üniversitesi. [Çevrim-içi: http://www.mersin.edu.tr/], Erişim Tarihi:20.11.2012.
• Mersin Üniversitesi. (2012). Öğrenci Kulüpleri. [Çevrim-içi: http://oibs.mersin.edu.tr/bologna/?id=/students/studentClubs], Erişim Tarihi: 15.11.2012.
• Mersin Üniversitesi. (2012). Tarihçe. [Çevrim-içi: http://www.mersin.edu.tr/universitemiz/tarihce], Erişim Tarihi:17.11.2012.
• Mustafa Kemal Üniversitesi.(2012). Mustafa Kemal Üniversitesi. [Çevrim-içi: http://www.mku.edu.tr/], Erişim Tarihi: 20.11.2012.
• Mustafa Kemal Üniversitesi.(2012). Öğrenci Toplulukları Listesi. [Çevrim-içi: http://www.mku.edu.tr/main.php?page=readpage&id=13473&location=sks], Erişim Tarihi: 15.11.2012.
• Mustafa Kemal Üniversitesi.(2012). Üniversite Tarihçesi. [Çevrim-içi: http://www.mku.edu.tr/#], Erişim Tarihi:17.11.2012.
• Mustafa Kemal Üniversitesi.(2012). Yurtlar. [Çevrim-içi: http://www.mku.edu.tr/main.php?page=readpage&id=12125&location=sk]s, Erişim Tarihi: 01.11.2012.
• Nereden nereye. (2012). Türkiye Genelinde Otobüs Firmaları. [Çevrim-içi: http://www.neredennereye.com/otobus-firmalari/], Erişim Tarihi: 21.11.2012.
• Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi. (2012). Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi. [Çevrim-içi: http://www.osmaniye.edu.tr/], Erişim Tarihi: 20.11.2012.
• Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi. (2012). Tarihçe. [Çevrim-içi: http://www.osmaniye.edu.tr/sayfalar.aspx?sayfa_id=550758], Erişim Tarihi: 17.11.2012.
• Ömürbek, N. ve Şimşek, A. (2012). Üniversite öğrencilerinin cep telefonu tercihlerinin Analitik Hiyerarşi Prosesi ile belirlenmesi, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (1), 116-132.
• Özdemir, A. ve Özveri, O. (2004). Çok kriterli envanter sınıflandırılmasında Analitik Hiyerarşi Süreci analizinin uygulanması, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 137-154.
• Özel Yurt Ara. (2012). Yurtlar. [Çevrim-içi: http://www.ozelyurtara.com/icel.html], Erişim Tarihi:01.11.2012.
• Özkan, H. H. (2006). Popüler kültür ve eğitim, Kastamonu Eğitim Dergisi, 14 (1), 29-38.
• Pamukkale Üniversitesi. (2012). Üniversite Olanakları. [Çevrim-içi: http://pau.edu.tr/sbky/sayfa5861.aspx], Erişim Tarihi: 12.11.2012.
• Saat, M. (2000). Çok amaçlı karar vermede bir yaklaşım: Analitik Hiyerarşi Yöntemi,Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 149-162.
• Saaty, T, L. (2008). Relative measurement and its generalization in decision making why pairwise comparisons are central in mathematics for the measurement of intangible factors the Analytic Hierarchy/Network Process,Review of the Royal Spanish Academy of Sciences Series a Mathematics (RACSAM), 102 (2), 251-318.
• Saaty, T. L. (1982). Decision Making for Leaders, USA: Wadsworth Inc.
• Saaty, T. L. (2001). Decision Making for Leaders(3th ed.). Pittsburgh: RWS Publications.
• Saaty, T. L. (2004). Decision making -the Analytic Hierarchy and Network Processes (AHP/ANP).Journal of Systems Science and Systems Engineering, 13 (1), 1-35.
• Süleyman Demirel Üniversitesi. (2012). Kulüpler. [Çevrim-içi: http://www.sdu.edu.tr/Icerik.aspx?tip=kulup], Erişim Tarihi:15.11.2012.
• Süleyman Demirel Üniversitesi. (2012). Süleyman Demirel Üniversitesi. [Çevrim-içi: http://www.sdu.edu.tr/], Erişim Tarihi: 20.11.2012.
• Süleyman Demirel Üniversitesi. (2012). Tarihçe. [Çevrim-içi: http://www.sdu.edu.tr/Tanitim.aspx?tip=Tanıtım], Erişim Tarihi: 17.11.2012.
• UniversityRankingbyAcademicPerformance. (2012). Öğretim Üyesi Başına Düşen Öğrenci Sayıları (Lisans + Lisansüstü). [Çevrim-içi: http://tr.urapcenter.org/2012/2012_dt5.php], Erişim Tarihi: 12.11.2012.
• Vaybee. (2012).Süleyman Demirel Üniversitesi. [Çevrim-içi: http://www.vaybee.de/tuerkische/unis/universiteler/sueleyman_demirel_ueniversitesi.html, Erişim Tarihi: 01.11.2012.
• Yetim, S. (2004). Tek değişkenli reel değerli fonksiyonlarda türev kavramına etki eden bazı matematik kavramlarının Analitik Hiyerarşi Prosesi ile analizi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 137-156.
• Yolal, F. (1998). A Tipi Yatırım Fonlarında Etkin Bir Nakit Yönetim Stratejisi Oluşturmada Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yüksek Öğretim Kurumu. (2012). 2009 Yılı Yayın İstatistikleri. [Çevrim-içi: http://www.yok.gov.tr/content/view/1068/], Erişim Tarihi:26.10.2012.