Türkiye’de Fen Eğitiminde TGA Stratejisi: Bir Meta Sentez

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 8, 427 - 444, 30.12.2018

Halis Türker Balaydın , Okan Altınok

https://doi.org/10.34086/rteusbe.500872

Cited By: 6

Öz

Fen eğitiminde
etkili öğrenme, öğretme ve değerlendirme amaçlı olarak önerilen yöntemlerden
biri olan Tahmin Et-Gözle-Açıkla (TGA), 90’ lı yıllardan itibaren öğrenme
ortamlarında kullanılmaktadır. Kavram yanılgısı tespit ve giderilmesi gibi özel
amaçlara da hizmet eden yöntem, zaman içerisinde bazı araştırmalarda farklı
ihtiyaçlar sonucu aşama / aşamalar ilave edilerek geliştirilmiştir.

Bu çalışmada,
2010 yılı ve sonrası fen eğitimi alanında uygulanan TGA temelli araştırmaların
meta sentezi yapılmıştır. Meta sentezin doğası gereği nitel metotlarla
değerlendirilen makale ve tezler kapsama alınmıştır. Türkiye örneklemi ile
sınırlandırılan çalışmalarda, konu alanları, problem durumları, yöntem geliştirme,
örneklem seçimi ve TGA yönteminin yıllara göre tercih edilme durumu eleştirel
bakış açısıyla değerlendirilmiştir.

Bu
sınırlılıklarla seçilen 11 adet makale ve 6 adet tez incelenmiştir. Son
yıllarda sıklaştığı ve konu alanı bakımından biyoloji ve kimyada yoğunlaştığı
tespit edilen çalışmaların, konu dağılımının da makale ve tezlerde farklılık
gösterdiği belirlenmiştir.

Örneklem dağılımı
olarak oldukça yüksek %’ de (%59) lisans öğrencilerinin tercih edilmiştir.
Soyut kavramların öğretiminde hassas bir dönem olan ve sıklıkla kavram
yanılgılarının oluşabildiği İlköğretim dönemi ve ortaöğretimde bu tür
araştırmaların artırılması gerektiği önerilmiştir. Buna ilaveten, genellikle
akademik başarı ve tutum üzerine planlanan uygulamalar incelendiğinde, bilişsel
becerileri ele alan değerlendirmelerin sayıca azlığı çarpıcı bir şekilde dikkat
çekmiştir.

Anahtar Kelimeler

TGA, Fen Eğitimi

POE Strategy in Science Education in Turkey: A Meta-Synthesis

Öz

Predict-Observe-Explain (POE), one of the
recommended methods for effective learning, teaching and evaluation in science
education, has been used in learning environments over two decades. The method,
which also is used for special purposes such as determining and eliminating
misconceptions and it has been developed over the time with the addition of
stage / stages in some researches due to different  aims.

In this study, meta-synthesis of POE-based
researches, applied in the field of science education and published in the period
from 2010 to now, has been done. In addition, the articles and the theses
evaluated with qualitative methods are included because of the nature of
meta-synthesis. In the studies limited to the sample Turkish Education System,
the subject areas, research problems, method development, sample selection and
preference of POE method during the period were evaluated with a critical point
of view.

11 articles and 6 theses selected with these
limitations have been examined. In recent years, it has been determined that
the studies that have been intensified in biology and chemistry Also, the
distribution of the subject areas used in the researches has different
priority.

Anahtar Kelimeler

POE, Science Education

Kaynakça

• Altun, E. “Işık ünitesinin ilköğretim öğrencilerine bilimsel tartışma (argümantasyon) odaklı yöntem ile öğretimi. ” Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara, 2010.
• Aslan, S. “Ortaöğretim 10. sınıf öğrencilerinin üst bilimsel süreç ve eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesine bilimsel tartışma odaklı öğretim yaklaşımının etkisi. ” Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara, 2010.
• Bodner, G. M. (1986). Constructivism: A theory of knowledge. Journal of Chemical Education, 63 (10), 873-878.
• Ceylan, K. E. “İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine dünya ve evren öğrenme alanının bilimsel tartışma (argümantasyon) odaklı yöntem ile öğretimi. ” Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara, 2012.
• Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39 (174), 33-38.
• Çetin, P. S., Kutluca, A. Y. ve Kaya, E. (2014). Öğrencilerin argümantasyon kalitelerinin incelenmesi. FEAD Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 2 (1), 56-66.
• Deveci, A. “İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin maddenin yapısı konusunda sosyobilimsel, argümantasyon, bilgi seviyeleri ve bilişsel düşünme becerilerini geliştirmek. ” Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim bilimleri Enstitüsü. İstanbul, 2009.
• Driver, R., Newton, P. ve Osborne, J. (2000). Establishing the norms of scientific argumentation in classrooms. Science Education, 84 (3), 287-312.
• Ersoy, N. “Örnek olay temelli grup çalışmalarının öğrencilerin bilimsel kanıtları anlama ve kullanmalarına, argümantasyon becerilerine ve kavramsal anlamalarına etkisi. ” Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir, 2014.
• Kearney, M., Treagust, D., Shelley, Y., ve Zadnik, M. (2001). Student and teacher perception of the use of multimedia supported predict - observe - explain task to probe understanding. Research in Science Teaching, 31, 593-615.
• Köse, S. ve Bilen, K. (2012). Kavram öğretiminde etkili bir strateji TGA (tahmin-gözle-açıkla) "bitkilerde madde taşınımı". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (24), 21-42.
• Köse, S., Coştu, B. ve Keser, Ö. F. (2003). Fen konularındaki kavram yanılgılarının belirlenmesi: TGA yöntemi ve örnek etkinlikler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1), 43-53.
• Nakhleh, M. B. (1992). Why some student don't learn chemistry. Journal of Chemical Education, 71 (3), 201-205.
• Özdemir, H. “Tahmin et-gözle-açıkla stratejisine dayalı laboratuvar uygulamalarının fen bilgisi öğretmen adaylarının asitler - bazlar konusunu anlamalarına etkisi. ” Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Denizli, 2011.
• Polat, S. ve Ay, O. (2016). Meta-sentez kavramsal bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4 (2), 52-64.
• Sampson, V. ve Clark, D. B. (2008). The impact of collaboration on the outcomes of scientific argumentation. www.interscience.wiley.com, 5 Kasım 2008.
• White, R. ve Gunstone, R. (1992). Probing understanding. London: The Falmer Press.
• Yaman, F. “Bilgisayara dayalı tahmin-gözlem-açıklama (TGA) etkinliklerinin öğrencilerin asit - baz kimyasına yönelik kavramsal anlamalarına etkisi: Türkiye ve ABD örneği. ” Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Trabzon, 2012.