DİJİTAL ÖYKÜLERLE DESTEKLENMİŞ SOSYAL BİLGİLER DERSİNİN ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİLERİNE ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 11, 1 - 29, 29.06.2020

Burcu Ünlü Selami Yangın

https://doi.org/10.34086/rteusbe.714620

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada, dijital öykülerle desteklenmiş Sosyal Bilgiler dersinin öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri üzerindeki etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Araştırma, yarı-deneysel model öntest-sontest kontrol gruplu eşleştirilmiş desende tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Rize il merkezinde bulunan bir ilkokulun 4. sınıfında öğrenim gören 42 öğrenci oluşturmuştur. Ulaşılan nicel veriler, SPSS 20.0 istatistik programında çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda dijital öykülerle desteklenmiş etkinliklere dâhil olan öğrencilerin eleştirel düşünme puanları (tümdengelim, tümevarım, gözlem, varsayımsal düşünme) diğer öğrencilere göre daha yüksek düzeyde ve anlamlı bulunmuştur. Kontrol grubu öğrencilerinde de başarı, eleştirel düşünme becerilerinde gelişim söz konusudur, ancak fark anlamlı değildir. Bu sonuca göre yürürlükte olan programın öğrencilerin eleştirel düşünmelerini geliştirmede yetersiz olduğu öne sürülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, İlkokul, Dijital Öykü, Eleştirel Düşünme, Öğrenciler

Kaynakça

• Açıkgöz Ayrancı, S. (2011). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileriyle matematik başarıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Akar, C. (2007). İlköğretim öğrencilerinde eleştirel düşünme becerileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akbıyık, C. (2002). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Akkoyunlu, B., & Kurbanoğlu, S. (2003). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ve bilgisayar özyeterlik algıları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 1-10.
• Alkan, C. (2005). Eğitim teknolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Atal, D., & Usluel, Y. (2011). İlköğretim öğrencilerinin okul içinde ve dışında teknoloji kullanımları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 24-35.
• Atalay, Z. Ö. (2014). Farklılaştırılmış sosyal bilgiler öğretiminin üstün zekâlı öğrencilerin akademik başarı, tutum, eleştirel düşünme ve yaratıcılıklarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Ayvacı, H. Ş., Bakırcı, H. ve Başak, M. H. (2014). Fatih projesinin uygulama sürecinde ortaya çıkan sorunların idareciler, öğretmenler ve öğrenciler tarafından değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Eğitim Fakültesi Dergisi 11(1), 20-46.
• Bapoğlu, S. S. (2010). Üstün ve normal çocukların yaratıcı ve eleştirel düşünme düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Baştürk, R. (2011). Nonparametrik istatistiksel yöntemler. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bozdoğan, D. (2012). Content analysis of elt students’digital stories for young learners. Novitas-ROYAL (Research on Youth and Language), 6(2), 126-136.
• Bozdoğan, A. E., & Yalçın, N. (2005). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin fen bilgisi derslerindeki fizik konularına karşı tutumları. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 241-247.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Karadeniz, Ş., Akgün, Ö. E., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Canlıoğlu, G. (2013). Değişen toplum yapılarında bilginin değişen konumu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
• Cash, R. M. (2011). The thinking classroom. Advancing differantitation. Thinking and learning for the 21st century. USA, Minneapolis: Free Spirit Publishing Inc.
• Chung, S. K. (2007). Art education technology: Digital storytelling. Art Education, 60(2), 17-22.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th Edition). New York: Routledge.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (4th ed.). Trabzon.
• Çilenti, K. (1995). Eğitim teknolojisi ve öğretim. Ankara: Yargıcı Matbaası.
• Çoban, S. B. (2011). Medya ve halk hikâyeleri arasındaki ilişki üzerine bir deneme. Millî Folklor, 23(92), 34-40.
• D’Angelo, G., & Erbil, T. T. (2012). Didaktikten e-didaktiğe, e-öğrenim paradigmaları, modelleri ve teknikleri. LLP-LDV/TOI/08/IT/500 numaralı Proje ürünü Türkçe Basımı, Türkiye.
• Demirel, Ö. (2006). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Pegema Yayıncılık. Ankara. 9. Baskı.
• Demirer, V. (2013). İlköğretimde e-öyküleme kullanımı ve etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Derin, R. (2006). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerileri ve denetim odağı düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ennis, R. H., & Millman, J. (1985). Cornell critical thinking test, level Z. Pacific Grove, CA: Midwest Publications.
• Ennis, R. H., Millman, J., & Thomko, T. N. (2005). Cornell critical thinking tests level X & level Z manual. The Critical Tihinking Co. USA.
• Eşsizoğlu, G. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde proje tabanlı öğrenmenin üstün zihin düzeyindeki öğrencilerin erişilerine, yaratıcı ve eleştirel düşünme düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Eymen, E. (2007). SPSS 15.0 Veri analizi yöntemleri. SPSS kullanma kılavuzu. Erman Eymen İstatistik Merkezi Yayın No:1, 98.
• Fidan, N. K. (2008). İlköğretimde araç gereç kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 1(1), 48-61.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). New York: Mc Graw Hill.
• Gakhar, S., & Thompson, A. (2007). Digital storytelling: Engaging, communicating, and collaborating. In R. Carlsen et al. (Eds.), Proceedings of Society for 265 Information Technology & Teacher Education International Conference 2007 (pp. 607-612). Chesapeake, VA: AACE.
• Gündüz Bahadır, E. B. (2012). Animasyon tekniği ve 5e öğrenme modelinin 8. sınıf “Yaşamımızdaki elektrik” ünitesinin işlenmesinde akademik başarı, tutum ve eleştirel düşünebilme yeteneklerine etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Hızal, A. (1992). İlköğretim uygulamalarında eğitim teknolojisinden yararlanma olanakları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 81-87.
• Hodge, L. L., & Wright, V. H. (2010). Using digital storytelling in teacher learning: weaving together common threads. Journal of Technology Integration in the Classroom, 2(1), 25-37.
• İnceelli, A. (2005). Dijital hikâye anlatımının bileşenleri. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4(3), 132-142.
• Kaval, K. (2001).12 yaş çocuklarında denetim odağını etkileyen bazı değişkenlerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kayagil, S. (2010). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinde eleştirel düşünme becerilerinin matematik başarısını yordaması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Kazancı, O. (1989). Eğitimde eleştirici düşünme ve öğretimi. Ankara: Kazancı Hukuk Yayınları.
• Kürüm, D. (2002). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme gücü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• MEB. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4. ve 5. sınıflar) Öğretim Program ve Kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Mecit, Ö. (2006). 7e ögrenme evresimodelinin beşinci sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme yeteneği gelişimine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Metin, M. (2016). Nicel veri toplama araçları. M. Metin (Eds.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. 3. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Michalski, P., Hodges D., & Banister S. (2005). Digital storytelling in the middle childhood special education classroom: A teacher’s story of adaptations. Teaching Exceptional Children Plus, 1(4).
• Morris, R. J. (2013). Creating, viewing, and assessing: Fluid roles of the student self in digital storytelling. School Libraries Worldwide, 19(2), 54-68.
• Moseley, C., Gdovin, R., & Jones, K. (2013). Exploring mental models of Science teachers using digital storytelling. Electronic Journal of Science Education, 17(1), 1-20.
• Odacı, H., Kalkan, M., Balcı, S., & Yılmaz, M. (2003). Sosyal beceri eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin denetim odağı üzerine etkisi. Türk Psikolojik Danışma Dergisi, 2(20), 48-58.
• Öngen, Y. (2003). Denetim odağı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 35(35), 436-447. https://dergipark.org.tr/en/pub/kuey/issue/1036 2/126852 adresinden 21.12.2019 tarihinde edinilmiştir.
• Özmen, O. (2006). Predictors of risk-taking behaviors among Turkish adolescents. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Porter, B. (2005). Digitales: The art of telling digital stories. Sedalia, USA Denver, CO: Bernajean Porter Consulting. http://www.digitales.us/ adresinden 19.02.2019 tarihinde edinilmiştir.
• Robin, B. (2006). The educational uses of digital storytelling. In C. Crawford vd. (Ed.). Proceedings of Society for Information Technology & Teacher Education International Conference 2006, 709-716. Chesapeake, VA: AACE.
• Schofield, J. (1995). Computers and classroom culture. Cambridge, NY: Cambridge University Press.
• Shalom, T., & Nir-Sagiv, B. (2007). Integrating technology into mother-tongue education: Examples from hebrew. Educational Studies in Language and Literature, 7(2), 121-140.
• Sönmez, V. (2008). Program geliştirmede öğretmen el kitabı (14. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sylvester, R., & Greenidge, W. (2009). Digital storytelling: Extending the potential for struggling writers. The Reading Teacher, 63(4), 284-295.
• Tezci, E., & Perkmen, S. (2013). Oluşturmacı perspektiften teknolojinin öğrenme-öğretme sürecine entegrasyonu. Kürşat Çağıltay ve Yüksel Göktaş (Ed.) Öğretim teknolojilerinin temelleri: Teoriler, araştırmalar, eğilimler. Pegem Yayınevi: Ankara.
• Usluel, Y. K., Mumcu, F. K., & Demiraslan, Y. (2007). Öğrenme-öğretme sürecinde bilgi ve iletişim teknolojileri: Öğretmenlerin entegrasyon süreci ve engelleriyle ilgili görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 164-178.
• Verdugo, D. R., & Belmonte, I. A. (2007). Using digital stories to improve listening comprehension with Spanish young learners of English. Language Learning & Technology, 11(1), 87-101.
• Yang, Y. C., & Wu, W. I. (2012). Digital storytelling for enhancing student academic achievement, critical thinking and learning motivation: A yearlong experimental study. Computers and Education, 59, 339-352.