Yetişkinlerde Algılanan Sosyal Destek Düzeyinin Problem Çözme Becerisi ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 51 - 62, 24.06.2023

Semra Korkmaz Emel Aner Aktan

https://doi.org/10.34086/rteusbe.1241732

Öz

Bu çalışmada, yetişkin bireylerde algılanan sosyal destek düzeyinin problem çözme becerisi ve benlik saygısı arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modeline dayalı betimsel bir çalışma olarak, Trabzon ilinde yaşayan 18-65 yaş arasındaki sağlıklı bireylerden oluşan 462 kişilik bir örneklem grubundan anket yoluyla elde edilen verilerin değerlendirilmesiyle istatistiksel analizler yapılarak çıkarımlar elde edilmiştir.

Araştırmaya katılanların 208’i kadın, 254’ü erkeklerden oluşmaktadır. Yapılan normallik testlerinde, verilerin normal dağılıma sahip olduğu görülmüştür: Yetişkinlerde algılanan sosyal destek, problem çözme becerisi ve benlik saygısı ile alt boyutlarına ilişkin korelasyon analizinde sosyal destek genel puanı ile problem çözme toplam puanlaması arasında düşük ve negatif yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Buna göre, sosyal destek genel arttıkça, problem çözme becerisi hafif düzeyde azalmaktadır. Aynı şekilde sosyal destek genel puanı ile benlik saygısı toplam puanlaması arasında düşük ve negatif yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Katılımcıların alınan destek durumuna bakıldığında, aile desteği ve arkadaş desteği alt boyutları ve problem çözme becerisi arasında anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Ayrıca psikoterapi alan kişilerde benlik saygısı daha yüksek düzeyde çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

problem çözme becerisi, benlik saygısı, Algılanan sosyal destek, problem kavramı

Kaynakça

• Adair, J. (2000) Karar Verme ve problem Çözme. Çev.: Nurdan Kalaycı. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Aksoy, B. (2003). Problem çözme yönteminin çevre eğitiminde. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(14), 83-98.
• Altun, M., & Arslan, Ç. (2006). İlköğretim öğrencilerinin problem çözme stratejilerini öğrenmeleri üzerine bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 1-21.
• Alyüz, S. B. A. (2020). Sosyal desteğin birey yaşamında önemi ve sosyal hizmet. Talim, 4(1), 115-134.
• Ardahan, M. (2006). Sosyal destek ve hemşirelik. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 68-75.
• Arslan, Y. (2022). Pandemi Döneminde Yaşlıların Yaşam Doyumlarının Değerlendirilmesi: Algılanan Sosyal Destek ve Yalnızlığın Rolü, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Aydın, A., Kahraman, N., & Hiçdurmaz, D. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin algılanan sosyal destek ve psikolojik iyi olma düzeylerinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(1), 40-47.
• DeHart, T., Pelham, B. W., & Tennen, H. (2006). What lies beneath: Parenting style and implicit self-esteem. Journal of experimental social psychology, 42(1), 1-17.
• Heaven, P., & Ciarrochi, J. (2008). Parental styles, gender and the development of hope and self‐esteem. European Journal of Personality: Published for the European Association of Personality Psychology, 22(8), 707-724.
• Işıkhan, V. (2016). Çalışanlarda tükenmişlik sendromu. Akciğer kanserinde destek tedavisi içinde (ss. 366-391), TÜSAD Eğitim Kitapları Serisi, Ankara.
• Karakurt, N., & Ekinci, M. (2015). Hemşirelerin algıladıkları sosyal destek ile problem çözme becerisi arasındaki ilişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(4), 574-593.
• Kayaalp, İ., & Gündüz, B. (2018). Ergenlerin Anne Baba Tutumları ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkide Benlik Saygısının Aracı Rolü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (48), 514-536.
• Kuru, B. Ç. (2021). Problem Çözme Yaklaşımının Çeşitli Kuramlar Açısından Değerlendirilmesi. Alanyazın, 2(1), 50-58.
• Mills, M., & Stevens, P. (1998). Improving Writing and Problem Solving Skills of Middle School Students. Saint Xavier University.
• Minev, M., Petrova, B., Mineva, K., Petkova, M., & Strebkova, R. (2018). Self-esteem in adolescents. Trakia Journal of Sciences, 16(2), 114-118.
• Nur Şahin, G. (2011). Üniversite öğrencilerinin kendini açma, öznel iyi oluş ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Okanlı, A., Tortumluoğlu, G., & Kırpınar, İ. (2003). Gebe kadınların ailelerinden algıladıkları sosyal destek ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 4(2), 98-105.
• Plummer, D. (2014). Helping adolescents and adults to build self-esteem: A photocopiable resource book. Jessica Kingsley Publishers.
• Saha, A. K., & Tamanna, M. N. (2018). Effect of maternal depression on adolescents self-esteem and academic achievement. Journal of Psychosocial Research, 13(2), 161-171.
• Sevim, K., & Artan, T. (2021). Yüksek ve Düşük Benlik Saygısını Etkileyen Faktörler. Toplumsal Politika Dergisi, 2(2), 109-121.
• Terzi, Ş. (2008). Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 3(29), 1-11.
• Tıraş, Z. & Arslan, E. (2013). Ergenlerde sosyal yetkinliğin, algılanan sosyal destek açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 12(4), 1133-1140.